Daş kömür dövrü: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 58:
== Bitki və heyvanat aləmi ==
=== Bitkilər ===
[[Şəkil:Растения каменноугольного периода.jpg|thumbnail|300px|right|Daş-kömür dövrünün bitki örtüyü]]
 
Daş kömür çöküntülərinin qazıntı florasını ilk dəfə XIX əsrin başlanğıcında Qərbi Avropada öyrənmiş və təsvir etmişlər. Onun ən səciyyəvi nümayəndələri plaunaoxşar ''lepidodendronlar'' , ''siqillyarilər'' və həmçinin müxtəlif növ ayıdöşəyilər olmuşdur. Onlar, hündürlüyü 40 metrə çatan, qalın qabığa və çox şaxəli budaqlar malik iri ağaclar olmuşlar.<ref>[http://www.uni-muenster.de/GeoPalaeontologie/Palaeo/Palbot/ewald1.htm The Carboniferous coal swamp forests ]</ref>Gövdələrinin diametri 1-2 m-ə çatırdı. Ağacın gövdəsində ensiz yarpağabənzər fırlar spıral, yaxud dairəvi şəkildə cərgə ilə düzülmüş olurdu. Lepodondendronların böyük, lakin çox da dərinə getməyən rizoforları gövdənin yeraltı qolbudaq atmış bərk hissələri idi.
 
Sətir 66:
 
Qonvananın bitki örtüyü daş kömür dövrünün əvvəlində müəyyən qədər Avrameriya florasına uyğun olmuşdur. Qondvana bitkilərinin özünəməxsus, fərqli olması dövrün axırında gücləndi, bu zaman [[çılpaqtoxumlular]]dan qlossopteridiylərin nümayəndələri meydana gəldi. Bu alçaqboylu ağaclar və kolların tor şəkilli damarcıqları olan, dilə oxşayan yarpaqları vardı. Üst karbonun içərisində adları çəkilən bitki qalıqları olan çöküntülər səciyyəvi buzlaq əmələgəlmələrilə növbələşir, yəni bu bitkilər [[ekvator]]dan cənubda [[mülayim qurşaq]]da yayılır.
 
=== Heyvanlar ===
Bitkilərin belə qeyri-adi, gur inkişafı, öz növbəsində, heyvanların da bu ərazilərdə yayılıb yaşamasına zəmin yaradırdı. Quruya doğru ilk addımı onlar, məlum olduğu kimi, hələ [[silur]]un axırında atmişdılar: o vaxt yerüstü çoxayaqlılar və [[hörümçəklər]] peyda olmuşdu. [[Həşaratlar]] karbonda havaya qalxdılar. Qanadlarını açanda eni 1 m olan lepidodendron kimi nəhəng çırcıramalar da peyda oldu.