Şeyx Heydər: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi
{{vikiləşdirmək}}
| azərbaycan dilində adı = Şeyx Heydər
| adın orijinalı =
| portret = Sheykh_Heydar_Tomb_Meshkinshahr.jpg
| portretin ölçüsü =
| izah = Şeyx Heydərin [[Meşkinşəhr]]dəki məqbərəsi
| titul = [[Səfəviyyə]] ordeninin VI şeyxi
| bayraq =
| dövr əvvəl = 1460
| dövr son = 1488
| sələfi = [[Şeyx Cüneyd]]
| xələfi = [[Şeyx Sultan Əli]]
| doğum tarixi = {{doğum tarixi|1460||}}
| doğum yeri = [[Diyarbəkir]]
| ölüm tarixi = {{vəfat tarixi|1488|7|9}}
| ölüm yeri = [[Samur çayı]] vadisi
| dəfn yeri = [[Meşkinşəhr]], [[Ərdəbil]]
| sülaləsi = [[Səfəvilər]]
| atası = [[Şeyx Cüneyd]]
| anası = Xədicə bəyim ([[Uzun Həsən]]in bacısı)
| həyat yoldaşı = Aləmşah bəyim (Despina xatun)
| uşaqları =
| imzası =
}}
 
[['''Şeyx Heydər]]''' [[Səfəvi təriqəti]]ni rəhbəri, [[Şah İsmayıl Xətai]]nin atası, [[Ərdəbil]]Səfəviyyə hakimiordeninin ([[1460]]-[[1488]])başçısı.
==Həyatı==
 
DayısıAtası öləndə hələ doğulmamış olan Şeyx Heydər dayısı Uzun Həsənin sarayında doğulmuşdu. 9 yaşında dayısı [[Uzun Həsən]]in tərəfindən [[Ərdəbil]]ə göndərilmiş, 1471-ci ildə dayısının [[Dəspinə xatun]]dan doğulmuş qızı [[Aləmşah bəyim]] ilə evlənmiş, Uzun Həsənin [[qaraqoyunlular]] və Teymuri sultanı Əbu Səidlə mübarizəsində fəal iştirak etmişdir.
==Siyasi və hərbi mübarizəsi==
 
Teymuri sultanı [[Əbu Səid]] 1468-ci ildə [[Uzun Həsən]]lə mübarizə aparmaq məqsədilə [[Herat]]dan çıxıb [[Qarabağ]]a gəldi. Şirvanşah [[Fərrux Yasar]] əvvəlcə Əbu Səidə kömək göstərsədəgöstərsə də, Uzun Həsənin hədələrindən qorxuya düşüb onunla ittifaqdan imtina edərək Uzun Həsənə qoşuldu. [[Ağqoyunlu]] hökmdarı başda olmaqla, Şirvanşah [[Fərrux Yasar]] və [[Ərdəbil]] hakimi, [[Şeyx Cüneyd |Cüneydin]] oğlu Şeyx Heydər Səfəvidən ibarət güclü ittifaq yarandı. Danışıqlar üçün [[Uzun Həsən]] Şeyx Heydəri Əbu Səidin yanına elçi göndərdi. O, geri qayıdıb [[Xorasan]] qoşunlarının həqiqətən ağır vəziyyətdə olduğunu təsdiq etdi və Uzun Həsəni Əbu Səid ilə sülh bağlamaq fıkrindən daşındırdı və [[31 yanvar]] [[1468]]-ci ildə baş verən döyüşdə Əbu Səidin qoşunları məğlubiyyətə uğradı, özü isə qaçdı, ancaq yaxaladı və edam olundu.
 
Şeyx Heydər də atası kimi Şirvanı tutmağa çalışırdı. O, Şirvanşahdan Cüneydin ölümünün qisasını almaq istəyərək "kafir" [[çərkəzlər]] əleyhinə mübarizə bəhanəsi ilə 10000 süvari qoşun topladı və [[Uzun Həsən]]in [[1478]]-ci ildə ölümündən sonra yerinə keçən oğlu sultan Yaqubdan Şirvanşah Fərrux Yasara məktub gətirməklə ondan [[Şirvan]] torpaqlarına daxil olan [[Dərbənd]]dən keçərək, Dağıstana, çərkəzlər ölkəsinə getmək üçün icazə alıb yürüşə yollandı, oranı talan edərək çoxlu əsir götürdü və təntənə ilə [[Ərdəbil]]ə qayıtdı. [[1487]]-ci ildə [[çərkəzlər]] üzərinə ikinci dəfə basqın edən Şeyx Heydər 6000 nəfər əsir alaraq, eyni yolla Ərdəbilə döndü.