İli-Qazax Muxtar dairəsi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: '''İli-Qazax Muxtar dairəsi''' ({{lang-kk3|ىله قازاق اۆتونومىيالى وبلىسى|Іле Қазақ автономиялы облысы}}; {{Китайский||...
 
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''İli-Qazax Muxtar dairəsi''' ({{lang-kk3kk|ىله قازاق اۆتونومىيالى وبلىسى|Іле Қазақ автономиялы облысы}}; {{Китайскийlang-nh||伊犁哈薩克自治州|Yīlí Hāsàkè zìzhìzhōu}}; {{lang-ug3ug|ئىلى قازاق ئاپتونوم ۋىلايىتى|Или Қазақ аптоном вилайәти}}) — [[Çin]]in [[Sinszyan-Uyğur Muxtar rayonu]] ərazisinə daxil olan muxtar dairə.
 
 
== Coğrafiyası və inzibati bölgüsü ==
[[Şəkil:Ilipicture.jpg|400px|thumb|left|[[İli çayı]]nın keçdiyi ərazi]]
İli-Qazax Muxtar dairəsi [[Tyan-Şan]] dağları ilə iki hissəyə bölünür. Tyan-Şandan şimalda [[Cunqariya]]da Altay və Çuquçak vilayətləri, həmcinin Kuytun uezdi yerləşir. Tyan-Şan dağlarından cənubda dairənin dalan hissəsi yerləşir. Dairənin tərkibinə 2 Şəhər Uezdi, 7 Uezd və 1 Muxtar Uezd daxildir.
{| class="wikitable" style="font-size:90%;" align=center
 
|colspan="10" align="center" | [[Şəkil:Ili mcp.png|600px]]
|-
! #
! Status
! Adı
! Heroqliflər
! [[Pinin]]
! [[Uyğurca]] <br /> (ərəb əlifbası)
! Uyğur dili <br /> (latın əlifbası)
! Əhali <br /> (2003)
! Sahəs <br /> (/km²)
! Əhalinin nisbəti <br /> (/km²)
|---------- bgcolor=coral
|rowspan="2"|*
|Dairə
|Altay
|阿勒泰地区
|Ālètài Dìqū
|تارباغاتاي ۋىلايىتى
|Altay Wilayiti
|561,667
|117,800
|5
|---------- bgcolor=coral
|Dairə
|Çuquçak
|塔城地区
|Tǎchéng Dìqū
|تارباغاتاي ۋىلايىتى
|Tarbaghatay Wilayiti
|994.776
|104,546
|16
|----------
|1
|Şəhər uezdi
|Kulca
|伊宁市
|Yīníng Shì
|غۇلجا شەھىرى
|Ghulja Shehiri
|430,000
|629
|684
|----------
|2
|Şəhər uezdi
|Kuytun
|奎屯市
|Kuítún Shì
|كۈيتۇن شەھىرى
|Küytun Shehiri
|300,000
|1,171
|256
|----------
|3
|Uezd
|Kulca
|伊宁县
|Yīníng Xiàn
|غۇلجا ناھىيىسى
|Ghulja Nahiyisi
|360,000
|4,486
|80
|----------
|4
|Uezd
|Xoçen
|霍城县
|Huòchéng Xiàn
|قورغاس ناھىيىسى
|Qorghas Nahiyisi
|360,000
|5,466
|66
|----------
|5
|Uezd
|Tokkuztara
|巩留县
|Gǒngliú Xiàn
|توققۇزتارا ناھىيىسى
|Toqquztara Nahiyisi
|160,000
|4,124
|39
|----------
|6
|Uezd
|Kyones
|新源县
|Xīnyuán Xiàn
|كۈنەس ناھىيىسى
|Künes Nahiyisi
|300,000
|7,583
|40
|----------
|7
|Uezd
|Monqolkyore
|昭苏县
|Zhāosū Xiàn
|موڭغۇلكۈرە ناھىيىسى
|Mongghulküre Nahiyisi
|160,000
|10,465
|15
|----------
|8
|Uezd
|Tesek
|特克斯县
|Tèkèsī Xiàn
|تېكەس ناھىيىسى
|Tékes Nahiyisi
|160,000
|8,080
|20
|----------
|9
|Uezd
|Nilki
|尼勒克县
|Nílèkè Xiàn
|نىلقا ناھىيسى
|Nilqa Nahiyisi
|160,000
|10,130
|16
|----------
|10
|colspan="2"|[[Çapçal-Sibo muxtar uezdi]]
|察布查尔锡伯自治县
|Chábùchá'ěr Xībó Zìzhìxiàn
|ئاپتونوم يېزىسى چاپچال شىبە
|Chapchal Shibe Aptonom Nahiyisi
|170,000
|4,489
|38
|}
== Ərazisi və Əhalisi ==
Dairənin 273.200 km² təşkil edir. Ərazinin böyük hissəsi səhralıqlardan ibarətdir. Kontinental ilqimə malik ərazidə əhalinin bir hissəsi köçəri həyat sürür. Dairədə [[2000]]-ci ilə olan məlumata əsasən 3.880.000 nəfər yaşayır. Əhalinin milli tərkibi Çinlilər (Xanlılar) 45,2 %, [[Qazaxlar]] 25,4 %, [[Uyğurlar]] 15,9 %, [[Дунгане]] (8,3 %), [[Monqollar]] (1,69 %), [[Sibi]]lərdən (0,83 %) ibarətdir. Daiənin mərkəzi Kulca şəhəridir. Ən böyük şəhər isə Altaydır.