Yamal yarımadası: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: {{İş gedir}} '''Yamal yarımadası''' — yarımada Qərbi Sibirin şimalında, Yamal-Nenes muxtar dairəsi ərazisində yerləşir. Yarımadanın uzunluğu 700 km, eni 240... |
|||
Sətir 8:
== Erimalogiyası ==
Boris Mixayloviç Jıtkov [[1909 ]]-cı ildə yarımada haqqında məlumat verərək Ya və mal sözlərinin birləşməsindən əmələ gəldiyini bildirir. Bu isə Ya ({{lang-ru|Я}}) torpaq, mal isə sonuc mənasında işlədilir<ref>{{cite web|url=http://www.emaproject.com/lib_view.html?id=pb00002409#p2{{!}}20{{!}}n|title=Краткий отчет о путешествии на полуостров Ямал : (Чит. в общ. собр. И. Р.Г. О. 19 февр. 1909 г.) / Б. М. Житков стр. 20|accessdate=2012-02-15}}</ref> Buna misal kimi [[Yurmala]] göstərilir: ''jūra'' («dəniz») + ''mala'' («ucqar»). Hətta belə bir deyim vardır o hansı yarəmadadır ki, özün kiçikliyinə görə şikayətlənir.
== Coğrafiyası ==
Şimali Sibirin qərbində yerləşir. Qərbdən [[Kara dənizi]], şərqdən isə Ob edtuarisi ilə əhatələnir. Yarımadanın şimalında yerləşən [[Ağ ada|Ağ adanı]] yarınadadan [[Malıqin boğazı]] ayırır.
[[Relyef]]i düzənlidir. Ən hündür hisssi 90 metri keçir. Orta hündürlük isə 50 metrdir.
Yamal ərazisində coxlu sayda qaz yataqları vardır. Xüsusi ilə cənub və qərb hissələri seçilir. [[2009]]-ci il hesablamalarına görə 16 triliyon m³ qaz ehtiyyatı vardır<ref>Yelena Mazneva, Maksim Tovkaylo. Dünyanın sonunda // Vedomosti, 25.09.2009, 181 (2451)</ref>.
== Nəqliyyatı ==
Yamal ərazisindən Ob-Bovanenko-Kara dəmir yolu keçir.
[[2013]]-ci ilinoktyabrında yeni inşa edilən yeni dəniz limanı ilk yükləri qəbul etmişdir. Hədəf isə sıxılmış qazın digər ərazilərə tədarükü olmuşdur. [[XX əsr]]in ikinci yarısından Yeni liman və Xarasavey limanları istifadəyə verilmişdi.
== Yaşayışı mümkünsüz edən hallar ==
* Sərt iqlim (Uzun və sərt qış, soyuq və qısa yay, güçlü küləklər)
* Güçlü bataqlıqlaşmış ərazilər.
* Ərazinin çox illik qrunt buzlağı ərazisində olması
* İnfrastrukturanın zəyif inkişafı və nəqliyyat şəbəkəsinin azlığı
== İqlimi ==
Yamal Subantarkrik iqlik qurşağında yerləşir. Şimalı isə hətta [[Arktik|arktik]]dir. Yanvar ayının orta temoeraturu −23° -dən −27°S olur, iyul ayında isə +3° -dən +9° S olur. İllik yağıntının miqdarı 400 mm təşkil edir. Qarın qalınlığı 50 sm olur.
== Mənbə ==
* [http://www.oilcapital.ru/analytics/2002/06/171312_50388.shtml Yamal yarımadasının neft ehtiyyatları]
* [http://www.gazprom.ru/production/projects/mega-yamal/ Böyük layihə «Yamal» («Qazprom»)]
* [http://gasforum.ru/knizhki/589/ Монография «Технология СПГ — перспективный вариант освоения ресурсов газа полуострова Ямал»]
| |||