Dejnyov burnu: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: '''Dejnyov burnu''' ( Eskimos dilində ''Тугнехалха'')<ref>''Леонтьев В. В., Новикова К. А.'' Топонимический словарь севе...
 
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Dejnyov burnu''' ( [[Eskimos dili]]ndə ''Тугнехалха'')<ref>''Леонтьев В. В., Новикова К. А.'' Топонимический словарь северо-востока СССР. — Магадан : Магаданское книжное издательство, 1989, стр 130</ref> — [[Rusiya]]nın və [[Çukot yarımadası]]nın, [[Asiya]] qitəsinin, Avrasiya materikinin ucqar şərq nöqtəsi.
== Coğrafiyası ==
Burun dənizdən əhatələnmiş və hündürlüyü 740 metrə çata dağlıq massivə malikdir. Sahilləri hündürdür<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/bse/83083/Дежнёва Dejnyov]</ref>.
 
Dejnyov burnu [[Berinq boğazı]]nın suları ilə yuyulur. Burada [[Şimal Buzlu okean]]a daxil olan [[Çukot dənizi]] ilə [[Sakit okean]]a daxil [[Berinq dənizi]] birləşir. Dejnyov burnu ilə [[Şimali Amerika]] ucqar qərb nöqtəsi olan [[Şahzadə Uels burnu]] arasında məsafə 86 km təşkil edir. Burun tarixən [[Berinqiya bərzəği]]nin bir hissəsi olmuşdur. Sonradan suyun qalxması nəticəsində ərazidə boğa əmələ gəlmişdir.
 
=== İqlimi ===
Materikin şərq hissəsi Şimal buzlu okeanın təsirinə məruz qalır. Arktik iqlim ilin böyük qismi öz hakim olur. İlin bütün hissəsi aşağı temperatur, qışda daha kəskiş şaxtalarla müşahidə edilir. Qışa yay müddətində qütb günəşi torpağı qızdıra bilmir. Hava hər quru və soyuq olur. Sakit okeandan əsən küləklər havaya müəyyən mülayimlik gətirir. Qışda tempratur −40°S, yayda isə +8°S olur.
 
=== Fauna ===
Burunda [[Morj]] yerləşim yerləri və quş koloniyalarına rast gəlinir. Sahil sularında isə boz balina, [[Kosa|kosa]], morj və suitiləri görmək olar.
== Tarixi ==
[[Şəkil:Семён Дежнёв.jpg|thumb|250px|Semyon Dejnyov]]
 
== Əhalisi ==
Burunda Uelen yaşayış məntəqəsi yerləşir. Üstəlik burada balina ovçularının tərk edilmiş qəsəbəsi vardır. Burada tarixən 400 nəfər yaşayırdı. Onlar əcdadlarının adət-ənənələrini davam etdirirdilər. Hazırda Naukan qəsəbəsindən köçmüş insanlar Uelen, Lavrentiya, Novoye Çaplino, Sireniki və Uelkan qəsəbələrində yşayırlar.
== Abidə ==
[[Şəkil:Monument to Semyon Dezhnev, Cape Dezhnev.jpg|180px|thumb]]
Burunda Dejnyonun adıbı daşıyan mayak vardır. Mayak yük metr yüksəklikdə inşa edilmişdir. Burada taxta xaç vardır. Üstəlik burada Semyon İvanoviç Dejnyov büstü qoyulmüşdur. Büstün kənarında ölan lövhədə yazılır:: «Semyon İvanoviç Dejnyov. 1605 ildə doğulub., 1672 ildə vəfat etmişdir»<ref>[http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/784/ ''Першин, А.'' Доброе дело командира Пелля] // Вокруг света : журнал. — М., 1998. — № 7 (2694)</ref><ref>{{статья |автор=Василевский, Б.|заглавие= Хождение к Семёну Дежнёву|ссылка= http://www.booksite.ru/dejnev/19.html |издание= Памятники Отечества|место= М.|год= 1977|номер= 3}}</ref>.
 
== Arxiologiya ==
Burun ərazisində federal əhəmiyyətli tarixi abidə olan ''Ekven'' yerləşir. Buradakı qəbirstanlıqda 2000-dən çox qəbr vardır. Bu abidə b.e.ə 1 minillikdən bizim 1-ci minilliyə aid edilir<ref>[http://www.chukotka-museum.ru/chukotka/heritage/ Muzey mərkəzi «Çukot əmanətləri»]</ref>
 
== İncəsətdə ==
''So weit die Füße tragen'' romanında yazıçı Yozef Martin Bauer burunda yerləşən Qulaqdan söhbət açır. Əsərin qəhrəmanı 1949 ildə düşərgədən Sibirə oradan mərkəzi asiyaya və sonradan isə İrana qaça bilir. Bu əsərin motivləri əsasında [[2001]]-ci ildə «Qulaqdan qaçış» adlı kino çəkilmişdir. Əslində isə burada hec bir düşərgə olmamışdır.
 
 
== İstinadlar ==
<references/>