Koroğlu (opera): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Sefer azeri moved page Koroğlu (opera, Ü. Hacıbəyov) to Koroğlu (opera) over a redirect without leaving a redirect
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 72:
|..
|-
|'''11''''''12'''
 
'''13'''
|Kəndlilər:
* Əli,
Sətir 89 ⟶ 87:
|[[xor]]
|}
[[Şəkil:1966 CPA 3413.jpg|thumb|200px|left|"Koroğlu" operasına həsr olunmuş SSRİ poçt markası (1966).]]
 
== Qəhrəmanlar və operanın özəllikləri ==
Operanın əsas qəhrəmanı olan '''''xalqın obrazı''''' məzlum vəziyyətdən tədricən güclənən etiraza, ədalət uğrunda əzmlə mübarizəyə qalxmaq qərarından —qələbə sevincinə qədər hərtərəfli, ardıcıl verilmişdir. Xalq obrazının açılışında ifadəli kiçik mövzu-tezislər — leytmotivlər böyük rol oynayır:
:1. Xalqın məzlumluğunu ifadə edən həyəcanlı mövzu ([[çahargah]] ladının kadensiya intonasiyası üstündədir).
:2. Üsyan etmiş xalq mövzusu ([[şur]] ladının kadensiya intonasiyaları üstündədir; çağırış xarakteri daşıyaraq aşıq musiqisinin obraz-intonasiya quruluşu ilə səsləşir).[[Şəkil:1966 CPA 3413.jpg|thumb|200px|left|"Koroğlu" operasına həsr olunmuş SSRİ poçt markası (1966).]]
:Qətiyyətli, təsirli xarakter daşıyan 3 və 4-cü leytmotivlər xalqın qəhrəmani obrazı ilə bağlıdır; [[rast]] ladı intonasiyaları üstündə qurulan bu leytmotivlərdə müasir kütləvi mahnı əlamətləri müəyyən qədər özünü göstərir.
: 5-ci mövzuda xalqın iradəsi, poetik əhvali-ruhiyyəsi, yüksək mənəvi keyfiyyətləri ifadə olunmuşdur. I pərdənin əvvəlində xalqın məzlumluğu leytmotivi üstündə qurularaq onun kədərini, həyəcanını, qəzəbini ifadə edən "Bu gözəl təbiət" xoru xalq obrazının ekspozisiyası rolunu onayır. Kəndlilərin obrazı artıq I pərdədən dramaturji fəallığı ilə seçilir. Hüznlü "Yazıq Alı" xoru, rəqs, dramatik xarakterli "Gərək bu gün edək qiyam" xorundan sonra, səhnə qəhrəmanlıq leytmotivi üstündə qurulan "Hər bir yerdən, dağdan, daşdan" xoru ilə tamamlanır. III pərdədə xalqın obrazı geniş və hərtərəfli verilmişdir. Xordan əvvəl səslənən antraktda üsyançıların yenilməz xarakteri ifadə olunmuşdur. Bu xor xalqın qəhrəmanlıq, mərdlik və nikbinliyinə həsr edilmiş himndir. Xorun musiqisi təntənəli, bayramsayağı, iradəli xarakter daşıyır.
Sətir 118 ⟶ 114:
 
Xor operada xüsusi dramaturji əhəmiyyət kəsb edir. Üzeyir Hacıbəyov yaradıcılığının hələ ilkin dövründən bu janrdan geniş istifadə etmişdir. Lakin "Koroğlu"-da ilk dəfə olaraq xorlar əsas mövzunun açılışında başlıca musiqili səhnə forması funksiyasını daşıyaraq səhnə hadisələrinin "nüvə"si rolunu oynayır. Xorlarda xalq kütlələrinin əzəmətli obrazı yaradılmış, onun psixologiyası və dünyagörüşü əksini tapmışdır. Üzeyir Hacıbəyov operada xorla qədim yallı rəqsini birləşdirərək onun təsirini daha da gücləndirmişdir. "Koroğlu"-dakı xor səhnələri Azərb. bəstəkarlarının yaradıcılığında kantata-oratoriya janrlarının inkişafına təkan vermişdir. Simf. fraqmentlər operada xüsusi əhəmiyyət kəsb edərək qəhrəmanlıq ideyasının açılışında böyük rol oynayır. İri həcmli musiqi lövhələri olan bu fraqmentlər milli simf. musiqinin inkişafı üçün mühüm mənbəyə çevrilmişdir. Kökü milli rəqslərlə bağlı olan musiqidən operada geniş istifadə olunmuşdur; o, məişət fonu yaradılmasında, eyni zamanda qəhrəmanlıq ideyasının açılışında əhəmiyyətli rol oynayır. "Koroğlu"-nun rəqs səhnələri milli baletin təşəkkülü və inkişafı üçün zəmin olmuşdur. Üzeyir Hacıbəyov əsl novator əsər olan "Koroğlu" ilə Azərbaycan musiqi sənətinin hərtərəfli zəngin inkişafı üçün yollar açmışdır.
 
== Ariyalar ==
 
=== Koroğlunun Ariyası ===
Düşdüm yadıma Nigar, getdi əldən ixtiyar.
 
Sən çək orda min cəfa,
 
Biz görək burda səfa, ax...
 
Gəl, Nigar!...
 
Sevdim səni mən, ey Nigar,
 
Rəna gözəlim, şən baharım.
 
Sevdim səni, canan!
 
Lakin zülmkar xan,
 
Xalqın qatil düşməni,
 
Əsir etmişdir səni.
 
Ondan müşküldür ayrı düşmək,
 
Lakin çətindir bu görüşmək.
 
Oldum bu yolda mən
 
Öz-özünə düşmən,
 
Ayrı düşdüm ondan,
 
Mən ayrı düşdüm ondan mən, hey...
 
Ondan mən, hey...
 
Ondan mən, hey... ondan!
 
Dönmərəm bu yoldan,
 
Xof etmərəm xandan,
 
Xof etmərəm xandan, ölərəm,
 
Keçərəm canımdan.
 
Ölsün düşmən, bu üsyandan
 
Qurtarmasın axasın.
 
Dağılsın, məhv olsun kainat,
 
Onda nə zövq var, nə həyat.
 
Bu aləm sevgilər, məhəbbət
 
Yaratsın, yaratsın, ah...!
 
Sevdim səni mən, ey Nigar,
 
Rəna gözəlim, şən baharım.
 
Sevdim səni, yarım,
 
Sənsən mənim canım.
 
Olmaz özgə sevgilim
 
Səndən ayrı,
 
Səndən ayrı,
 
Səndən ayrı, düşdüm, Nigar!
 
== Mənbə ==
Sətir 123 ⟶ 194:
 
== Xarici keçidlər ==
*[https://www.youtube.com/watch?v=3bRgd6Yv2W4 Koroğlu operasından parçalar (1954-üncü ilin ifasi)]
* [http://www.youtube.com/watch?v=oUKM3V2lFlY Lütfiyar İmanov - Koroğlunun ariyası "Sevdim səni məni, ey Nigarım"]
*'''"Koroğlu" operasını İZLƏ''' [[Lütfiyar İmanov]] və [[Fidan Qasımova]]nın iştirakı ilə: [http://www.youtube.com/watch?v=SWkGVcf8IT4 I pərdə], [http://www.youtube.com/watch?v=N-SU_DhpAm4 II pərdə], [http://www.youtube.com/watch?v=g06O8zW4lPc III pərdə], [http://www.youtube.com/watch?v=a0DmG3JU_PM IV pərdə], [http://www.youtube.com/watch?v=dKymXctkVF4 V pərdə]