Politeizm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 7:
Politeist dinlərdə və bir çox mistik-fəlsəfi təlimlərdə yaradan Tanrı konkret bir şəxsiyyət deyil, simasız mütləq varlıqdır. Bu varlıq mövcud olan dünyaya bilavasitə təsir etmir, onda təzahür olmur, çünki o bir ideyadır, ruhdur. Ona görə çoxlu tanrılar var ki, onlar dünya işlərini düzənləyir, çeşidli sahələrə görə sorumludurlar. Bu tanrılardan [[panteon|panteonlar]] yaranır və onlara ibadətlər edilir. Bundan başqa, politeist dinlərdə bəzi hallarda tale kimi tanınan ümümi qanunauyğunluq anlayışı da vardır. Bu qanunauyğunluq mütləqdir və ona kainatda hər şey tabedir, o cümlədən tanrılar və insanlar. Ona çeşidli mədəniyyətlərdə çeşidli adlar verlir: qədim yunanlarda "Loqos", hindlərdə "Rita" və s. Tale heç kim tərəfindən yaradılmayıb,əzəldən mövcuddur.
 
Çağdaş zamanda hind dini-fəlsəfi ənənəsi politeist dünyagörüşünün ən parlaq örnəyidir. Hind dünyagörüşü və düşüncə tərzi öz yönümü və dəyərlərini dəyişməyə meylli olub. Orada zaman və şəraitdən asılı olaraq, təbiət qüvvələri simalaşdırılıb, çeşidli tanrılarla eyniləşdirilirdi. Məsələn, Riqvedada əvvəlcə İndra adlı tanrı yüksəlir və bütün başqa tanrılar onun təzahürü və atributları kimi təqdim edilir. Sonra isə tarix dəyişdikcə Varuna və başqa tanrılar həmənhəmin keyfiyyətlərə malik olur. Bu cür hallara hind tarixində çox rast gəlmək olar.
 
Hind ənənəsinin bir çox müddəaları politeist mühitdə inkişaf edən başqa dünya təlimləri ilə oxşar cəhətləri vardır. Belə ki, Braxma-Samxitaya görə, mütləq varlıq kimi təsvir edilən Krişna muxtəlif forma və təzahürlərə girə bilir. Yaratmağa başlayanda, o Maxa-Vişnunun formasını alır. Onun hər bir nəfəs üfürməsinin nəticəsində sonsuz sayda kainatlar yaranır (Brahma Samhita 5: 48). Sonra «onun göbəyindən qızıl şanagüllə bitir» (Brahma Samhita 5: 18). Bu şanagüllədə ilk varlıq olan Braxma doğulur. O Krişnaya meditasiya edərək, ondan gələcəkdə yaradılış ilə məşğul olmaq üçün xüsusi imtiyazlar alır. Beləliklə o yaradan olur, Krişnanın özü isə dünyalarda hədsiz uzaqlarda qalan bir varlığa çevrilir.