Həştərxan: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 43:
Beləliklə Astarxan XVI-XIX əsrlərdə Qafqazla, Orta Asiya , İran və Hindistanla ticarətdə mərkəz rolunu oynamaqla; həm də eləcədə Bakı neftini Rusiyaya nəql edən güclü liman funksiyasını daşımaqda idi.
 
== Etimologiyası ==
N. Baskakovun göstərdiyinə görə Astarxan (bəzi mənbələrdə Rastarxan ) Xəzər xaqanının adıdır. Tarixdə Astarxan xaqanının 764-cü ildə Qafqaz ölkələrinə yürüşü məlumdur. As~ jas-türk nəsli adıdır. (Ras, as, ars, Aras) + Tarkan "titul" sözlərindən yaranmışdır.<ref>2. Н. Баскаков. Тюркская лексика в "Слово о полку Игореве" М.,Наука 1985, с.43<br /></ref> Odur ki, Astarxan adı təsadüfən bənzəri səsləndiyi Həştərxan (Hacı Tərxan) adına nisbətən daha təbii təsir bağışlayır. As, az xalq adıdır deyə Malov yazır; "Tarxan" Orda dövlətində yüksək hərbi inzibati rütbə demək idi. Astarxan (As Tarxan ), yəni "Asların tarxanı" deyə Artamonov göstərir. <ref>3. М.И. Артамонов. История Хазар, С.П-б., 2001, с. 482<br /></ref> Özlərini as adlandıran tayfa vardır. Məlum olur ki, Sarmat tayfası əslində Aslardan əmələ gəlmişdir. Bizim eranın əvvəllərində adlarını dəyişməli olmuşlar.<ref>4. Уenə orada, s. 482</ref> Tarixin səhifələrində bunun kimi və ya tam əksinə olan hallara təsadüf olunmaqdadır. Bəs onda Astara adının tərkibindəki as tayfasının adıdır mi? Düşündürücüdür. Lev Qumilyevin "Qədim tüklər" kitabında (Bakı, 1993 s.183) bəhs etdiyi Ermitaj Dövlət muzeyində mühafizə edilən türk qvardiyaçı heykəlləri məhz Turfan yaxınlığındakı Astara kəndindəki sərdabədən (Sərdabə çin əyanına məxsusudur) tapılmışdır. XI-XII əsrə aid mənbələrdə Aş Tarxan , Aj Tarxan şəkillərinə də rast gəlinir. Adın digər şəkli As Tarxan və ya Aş Tarxan) Həştərxan şəklinin bugün sabitləşməsinə yol açdı.