Klassik fizika: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 48:
Nisbilik nezeriyyesi tecrubi tesdiqi olmamasi sebebinden bir muddet ferziyye laraq qaldi. 1916-ci ilde ise Eynsteyn Umumi nisbilik nezeriyyesini isreli surdu. Qisa muddet erzinde bu nezeriyye Merkuri planetinin perilegiyasinin anomal pressesiyasini izah etmekle oz tecrubi tesdiqini tapdi. Buna qeder klassik astronomiya bu anomaliyani Gunes sisteminde Merkuirden de Gunese yaxin daha bir planetin olmasi hesabina ugursuzluqla hell etmeye cehd edirdi. Muasir gunumuzde ise umimi nisbilik nezeriyyesini tesdiqleyen daha cox tecrubi susbutlar elde edilmisdir.
==Klassik mexanika muasir gunumuzde==
Bir cox hadiselerin klassik fizika cercivesinde adekvat tesvirini elde etmek mumkun olmasa da, o beser biliyinin «qizil fondu»un muhum hissesini teskil edir ve ekser fiziki ve muhendisi meselerde oz ehmeyyetini itirmir. Klassik fizika dunyanin butun universistelrinin tedris materialna daxildir.
Bu «yeni» fizikanin yalniz xususi hallarda ustunluk elde etmeisi ile izah olunur:
* Kvant effektleri ehmiyyetli derecede olcusleri atom olculerinde olan mikrodunayda tezahur edir. Boyuk mesafelerde ise kvant tenlikleri klassik tenliklere gelib cixir.
* Mikrodunya miqyaslarinda ehemiyyet kesb eden Heyzenberq qeyri-mueyyenliyi makrodunya miqyaslarinda fiziki kemiyyetlerin olculmesinde yol verilen xetalarlamuqyisede cox kicik oldugundan oz ehemiyyetini itirir.
* Relyativistik fizika neeng kutlelere (qalaktikalar ve s) ve isiq suretlerine yaxin hereket suretlerine malik cisimleri daha deqiq tesvir edir.
Bundan elave klassik fizikanin riyazi aparati gundelik tecrubeler baximinda daha sade ve anlasilandir ve ekser hallarda klassik fizika usullari ile elde olunan neticelerin deqiqliyi praktik teleblere tam cavab verir.
Belelikle, «yeni fizika» neinki klassik fizikanin usul bve nailiyyetlerinin tam inkarina getirib cixarmadi. O eyni zamanda klassik fizikani Puankarenin 1905-ci ilde seslendirdiyi mutleq megve getirib ciarmadi. Bu ise determinizm, fiziki kemiyyetlerin olculmesinin kesizlmezliyi ve zaman ve mekanin mutleqliyi kimi klassik prinsiplerden imtina bahasina basa geldi.
| |||