Abbasilər: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 22:
İlk Abbasi xəlifəsi [[Səffah|Əbul-Abbas əs-Səffah]] ([[750]]-[[754]]) idi. [[754]]-ci ildə qardaşı [[Mənsur]] (754-775) onun yerinə keçdi. Bu iki xəlifə dövründə orduda [[Türk]] və [[İran]] mənşəlilər əhəmiyyətli vəzifələr üstələndilər. Mənsur, [[762]]-ci ildə paytaxtı [[Şam]]dan [[Bağdad]]a daşıdı. Mənsurdan sonra sıra ilə [[Mehdi (xəlifə)|Mehdi]] (775-785) və Hadi (785-786) xəlifə oldular. Abbasi Dövləti Mənsurun nəvəsi [[Harun ər-Rəşid]] (786-809) dövründə ən geniş sərhədlərinə çatdı. Harun Rəşid, Min bir Gecə Nağıllarına mövzu olan görkəmli səltənətini Bərməki ailəsinə borclu idi. Bu ailədən Yəhya Bərməki və iki oğlu, vəzir olaraq Abbasi Dövlətini 17 il boyunca həqiqətən idarə etdilər.
Harun Rəşidin oğulları Əmin (809-813), Məmun (813-833) və [[Mötəsim]] (833-842) atalarının siyasətlərini davam etdirdilər. Anası Harun Rəşidin Türk əslli bir nökəri olan Mötəsim Türklərdən xüsusi bir əsgəri güc qurmuşdur, Türk ünsürləri rəhbərlikdə əhəmiyyətli vəzifələrə gətirmişdir. Daha sonra bu əsgəri gücün Bağdaddakı varlığı bəzi narahatlıqlara səbəb olduğundan Samirrə adıyla yeni bir şəhər qurduraraq dövlət mərkəzini oraya daşıdı. [[838]]-ci ildə Mötəsim [[Anadolu]]ya Bizans üzərinə bir səfər təşkil etmiş, ordusunun bir qolu [[Bizans]] imperatoru Theofilos və ordusunu "Anzin Döyüşü" adı verilən bir vuruşmada böyük məğlubiyyətə uğratmış, Bizansın ikinci böyük şəhəri Amoriomu əhatə edib əlinə keçirmiş və Abbasi orduları [[İznik]] şəhərinin yaxınlarına qədər irəliləmişdir.
Yerinə keçən oğulu Vasiqin (842-847) dövründə Türk əmrləri əsgəri işlərin yanında yönetsel mövzularda daha təsirli oldular. Vasiqin ölümündən sonra Abbasi Dövləti parçalanma müddətinə girdi. Abbasi torpaqları üzərində Tahirilər, [[Samanilər]], [[Qaraxanlılar]], Fatimilər, Tolunoğulları və Həmdənilər kimi müstəqil dövlətlər quruldu.
| |||