Vikipediya

Nurbanu Sultan: Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Nurbanu Sultan''' (əsl adı: Olivia / Cecilia Venier-Baffo, 1525 - 6 dekabr 1583) (Osmanlıca adı: خاصكي سلطانة نور بانو), Osmanlı padşahı [[II Səlim|II. Səlimin]] hasəkisi və Sultan [[III Murad|III. Muradın]] anasıdır. [[Xürrəm Sultan|Hasəki Xürrəm Sultanın]] gəlinidir. Şahzadə Səlimin oktyabr 1559 tarixində Venesiyaya göndərdiyi Həsən Çavuşun senatdan aldığı məlumata görə adı '''Cecilia''', atası Paros adasının hakimi '''Nicolo Venier''', anası isə Baffo ailəsindən olan '''Violante'''nin qızı olaraq dünyaya gəlmişdir.
{{Şəxs
|Adı = Nurbanu Sultan
|Digər adları = Sesiliya Verner-Baffo, Həsəki Sultan, [[Validə Sultan]]
|Orijinal adı = نور بانو سلطان
|Şəkil = Nurbanu's burial, Shahanshahnama.jpg
|Şəkil məlumat = 1592, Nurbanu Sultanın dəfn edilməsi səhnəsi
|Şəkil miqyası = 260
|Milliyəti = Venesiyalı
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1525||}}
|Doğum yeri = [[Venesiya]], [[Paros]]
|Vəfatı = {{Vəfat_tarixi|1583|12|7}}
|Vəfat yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı İmperiyası]]
|Dəfn yeri = [[Süleymaniyyə məscidi]]
|Atası = Nikolo Verner
|Anası = Violanta Baffo
|Həyat yoldaşı = [[II Səlim]]
|Uşaqları = oğulları: [[III Murad| III Murad(1546—1595)]], <br>
qızları: [[Şah Sultan (II Səlimin qızı)]], [[İsmixan Sultan]], [[Fatma Sultan]]
}}
 
== Həyatı ==
'''Nurbanu Sultan''' (əsl adı '''Sesiliya Verner-Baffo''', {{lang-tr|Afife Nûr-Banû Sultan}}, {{lang-ota|نور بانو سلطان}}; [[1525]] — [[7 dekabr]] [[1583]]) — [[Osmanlı]] dövlətinin 11-ci padşahı [[II Səlim]]in həyat yoldaşı və sultan [[III Murad]]ın anasıdır.<ref name="Peirce 94">''Peirce L. P.'' The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. — New York: Oxford University Press, 1993. — P. 94.</ref>.
[[Sultan Süleyman Qanuni|I. Süleymanın]]<nowiki/>ehasəkisi Xürrəm Sultan tərəfindən saraya alınmış adı dəyişdirilərək Afifə qoyulmuşdur. Daha sonra saray hərəmxanasında mükəmməl təhsil alan Afifə Xatuna şəxsən [[Xürrəm Sultan]] tərəfindən Nurbanu adı verilərək şahzadə Səlimə təqdim edilmişdir. Gözəlliyi və zəkası ilə şahzadə Səlimin məhəbbətini qazanan Nurbanu Xatun saraydakı yerini yavaş-yavaş hazırlamağa başlayır. Şahzadə Səlimin bütün qardaşlarının ölümü ilə xanədanın yeganə varisi olması və Xürrəm Sultanın gənc yaşda ölümü Nurbanu Sultanı saraydakı ən güclü qadına çevirir.
 
29 sentyabr 1566 tarixində I. Süleymanın vəfatı ilə II. Səlim taxta oturmuş və Nurbanu Sultan hasəkiliyə yüksəlmişdir. Bu dövrü haqqında çox da məlumat yoxdur. Daha çox xeyriyyə işləri ilə məşğul olmuşdur. Ancaq 21 dekabr 1574 tarixində II. Səlimin ölümü və oğlu III. Muradın taxta oturması ilə "Validə-i Atik" ünvanı ilə Validə Sultan elan edildi. Köləlikdən Validə Sultanlığa qədər yüksələn ilk Osmanlı qadınıdır.
 
== Xeyriyyəçilik işləri ==
Afifə Nurbanu Sultan Validə Sultanlığı dönəmində İstanbulun Üsküdar səmtində külliyə, məscid, mədrəsə, yetimlər üçün məktəb, hamam və darüşşəfadan (xəstəxana) ibarət Nurbanu Sultan Valide-i Atik Məscidi və Külliyəsi tikdirmişdir. Bu əsərin 1583-cü ildə tamamlanmasından qısa müddət sonra, 7 dekabr 1583 tarixində oğlu III. Muradın səltənəti dönəmində vəfat etmiş və Ayasofya Məscidində əri II. Səlimin türbəsinə dəfn olunmuşdur.
 
== İstinadlar ==
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Nurbanu_Sultan"