Divanü Lüğat-it-Türk: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 75:
== Mənbə ==
* “Dilçilik tarixi” I hissə, Ə.Rəcəbli Bakı-2007
 
== Divanü Lügati't-Türk'te Şamanizme Ait Sözlər ==
Mahmud Kaşğari bu çox qiymətli əsərini Türklərin bir dövlət olaraq İslam dinini qəbul etdiklərindən bir yarım əsr sonra İraqda, ehtimal Bağdadda oturduğu zaman yazmışdır. İslam dünyasının mədəniyyət mərkəzi olan İraqa nə vaxt gəldiyini bilmirik. 1069-74-ci illərdə ən fəsih və bəliğ ərəbcə ilə böyük bir əsər müəllif edə Kaşğarinin hər halda uzun müddət İslam mədəniyyəti mərkəzlərində tapılmış olduğuna şübhə yoxdur. Onun, 1041-ci ildə müsəlman türklərlə müşrik Yabaku və Basmıl Türkləri arasında cərəyan edən böyük döyüşə iştirak edən Türk gazilerini görmüş və onlarla danışmış olması (III, 227) əsərini yazdığı tarixdən aşağı yuxarı otuz il əvvəl Türkistanda, Kaşğarda və ətrafında tapılmış olması lazımdır . Kaşğari tünd bir müsəlmandır. Müşrik türklərlə döyüşən, Budistlerin məbədlərini yıxıb bütlərə ən ağır təhqir edən qaziləri dastanlarından parçalar nəql (I, 343, 483). Bir müsəlman Türk bir budist Uygur'u öldürdüyünü öğünerek izah edir: "Mənə bir müşrik Uyğur gəldi, dedim: indi sən yat, quşlara olmaq ol, səni kərkəs və kurd istəyir" (I, 36). Bu kimi şeirlər nəql Kaşğari fanatik bir müsəlman heyecaniyle izah edir. Lakin müsəlman Türklərin köhnə şamanizm qalıqlarından olan sözləri və terminləri izah edərkən tam bir şamanist Türk kimi danışır. Bəzən, şamanist qalığı olan inancları ifadə edən sözləri və terminləri izah edərkən "Türklər belə inanırlar", "bu inanış çox məşhurdur" deməklə kifayətlənir. Kaşğarinin "umay" üzərinə verdiyi məlumatlar nəzərə dəyər. O, bu dişi tanrını unutdurma səyini, bilərək göstərmişdir.<ref>Abdulkadir,İNAN,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/D%26%23304%3BVAN-Ue--L%DBGAT_%26%23304%3BT_T-Ue-RK-h-TE-%26%23350%3BAMAN%26%23304%3BZME-A%26%23304%3BT-KEL%26%23304%3BMELER.htm DİVANÜ LÛGAT-İT-TÜRK'TE ŞAMANİZME AİT KELİMELER]",[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>
 
== Xarici keçidlər ==