Mahfiruz Xədicə Sultan: Redaktələr arasındakı fərq

|azərbaycan dilində adı = MahfiruzəMahfiruz Xədicə Validə Sultan|adın orijinalı = |portretin ölçüsü = |izah = |titul = Validə Sultan|dövr əvvəl = 26 fevral 1618|dövr son = 10 may 1622|sələfi = [[Həlimə Sultan]]|xələfi = [[Mahpeykər Kösəm Sultan]]|doğum tarixi = {{doğum tarixi|1590||}}|doğum yeri = Şimali Qafqaz|ölüm tarixi = 20 oktyabr, 1620|ölüm yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı imperatorluğu]]|sülaləsi = |həyat yoldaşı = [[I Əhməd]]|uşaqları =[[II Osman]], şahzadə Hüseyn, Xədicə Xanım Sultan, şahzadə Bəyazid, şahzadə Mehmed |Dini = [[İslam]]}}

'''MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan''' (1590 - 26 oktyabr 1620, [[İstanbul]]), Sultan [[I Əhməd]]in ilk hasəkisi və Osmanlı sultanı [[II Osman]]ın anasıdır.

Hələ uşaq yaşlarında 1601 tarixində, Sarayın eşikağası Sərvazad Xatun tərəfindən saraya alınaraq xüsusi təlim-tərbiyə almışdır. Özü də əslən çərkəz olan qaynanası [[Handan Sultan]]ın gözünə girən MahfiruzəMahfiruz 1604 tarixində Sultan [[I Əhməd]]ə təqdim olunur.

[[MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan]] [[II Osman]]dan başqa Xədicə Xanım Sultanı, 1612 tarixində şahzadə Bəyazidi, 1613 tarixində şahzadə Hüseyni və 1615 tarixində şahzadə Süleymanı dünyaya gətirmişdir. Xədicə Xanım Sultan və şahzadə Hüseyn uşaq yaşlarında ölmüş, şahzadə Bəyazid və şahzadə Süleyman isə 1635 tarixində [[IV Murad]] tərəfindən boğdurularaq edam edilmişdir. [[MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan]] şahzadə Osmanın yetişməsinə önəm vermiş, yüksək təhsil alan şahzadə Osman ərəb, fars, latın, yunan və italyan dillərini mükəmməl bilirdi.

Yunan əsilli olan [[Kösəm Sultan]] şahzadə Mehmedi dünyaya gətirdikdən sonra [[Mahfiruzə Xədicə Sultan|Mahfiruzə Sultan]] gözdən düşmüşdür. [[MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan|Mahfiruzə]] və [[Kösəm Sultan]] arasında 1607 tarixində baş verən hadisə onlar arasındakı rəqabəti gücləndirmişdir. Venesiya elçisi Simoni Contarini və Cəlal Təmruqoğlunun xatirələrində bu hadisə belə təsvir olunur ;

''Bir mərasim zamanı Kösəm Baş Hasəki MahfiruzəninMahfiruzun yerinə oturmuş və bu da onun qəzəbinə səbəb olmuşdur. Hərəmxanada bir-birləri ilə dalaşan qadınların məsələsi [[I Əhməd]]in qulağına çatmış və gənc Sultan iki hərəmini də dannamışdır.''

=== Validə Sultanlıqsultanlıq Dönəmidönəmi ===

[[I Əhməd]] 1617-ci il, 21 noyabrı 22 noyabra bağlayan gecə vəfat etmiş və oğlu Osman hələ çox kiçik olduğundan [[I Mustafa]] taxta oturdu. I. Mustafa dövlət məsələləri ilə maraqlanmamış və bu səbəbdən də 96 gün sonra devrilmişdir. Gənc [[II Osman]]ın 1618 tarixində 14 yaşındaykən taxta keçmiş və bununla da [[MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan|Mahfiruzə Sultan]]validə Validə Sultansultan elan edilmişdir. ''Devletlu İsmetlu Mâh-Firûze Hadice Valide Sultan Ahiyât üs-Şan Hazretleri'' olaraq dövlət sənədlərində qeyd olunan [[MahfiruzəMahfiruz Xədicə Sultan|Mahfiruzə Sultanın]]Sultanşn təsiri ilə [[Kösəm Sultan]] köhnə saraya göndərilmişdir.

1620 tarixində oğlunun səltənəti dönəmində vəfat etmiş və 2 il sonra da oğlu Gənc Osman devrilərək [[Həlimə Sultan|Həlimə Validə Sultan]] və kürəkəni Sədrəzəm Qara Davud Paşa tərəfindən faciəvi şəkildə şəhid edilmişdir. Lakin onların zülmü bununla bitmədi. Vaxtilə köhnə saraya sürgün etdiyi [[Kösəm Sultan]] Validə Sultan olan kimi bacısı Şahincan Xatun öncə sürgün həyatı yaşamış, sonra edam edilmişdir. Bundan başqa oğlu [[IV Murad]]ın dönəmində mərhum sultan MahfiruzəninMahfiruzun iki oğlu şahzadə Süleyman və şahzadə Bəyazid də edam edilmişdir.