Ən qədim yer adlarından olan “[[Naxçıvan]]” toponiminin müxtəlif etimoloji yozumları mövcuddur. Qədim rəvayət və [[mif]]lərə əsasən qədim Çinlilərin əcdadlaı qədim Naxçıvanlılardılar. 1539 – cu ildə salındığını göstərmişlər.<ref name="Naxç">AMEA, Naxçıvan ensiklopediyası, Bakı, 2006, Naxçıvan məqaləsi</ref> [[Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğəti]]ndə də Naxçıvan şəhərinin əsasının e.ə. 1539-cu ildə qoyulduğu qeyd edilir.<ref>[[Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğəti]]</ref> Müasir elmdə isə Naxçıvan şəhərinin əsasının e.ə. 1500-cü ildə qoyulması fikri qəbul edilməkdədir. <ref>Britannica. Nakhichevan. «''The republic, especially the capital city of Nakhichevan, has a long history dating back to about 1500 bc.''»</ref>
Şəhər haqqında ən erkən məlumat tarixçi [[İosif Flavi]]yə (e.ə. I əsr) və [[Yunanlar|yunan]] coğrafiyaşünası [[Ptolomey|Klavdi Ptolomey]]ə (b.e. II əsri) məxsusdur.
