Çərşənbə (mifologiya): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 9:
 
==Su çərşənbəsi==
'''Su çərşənbəsi''', Bu çərşənbəyə "Əzəl çərşənbə", "Sular NovruzuNovruzjuyhhnymkuymkmu" da deyirlər. Su çərşənbəsində su və sumənbələri təzələnir, arxlar qaydaya salınır, su hövzələrində abadlıq işləri görülür, su ilə bağlı müxtəlif şənliklər keçirirlər.Su çərşənbəsi suya tapınma inamı ilə bağlıdır. Hələ gün doğmamışdan hamı su üstünə gedir, əl-üzünü yuyur, bir-birinin üzərinə su çiləyir, su üstündən atlanır, yaralıların yarasına su çiləyirlər. Xalqın inamına görə Su çərşənbəsi günü "təzə su"dan keçənlər, azarını, bezarını ona verənlər il boyu xəstəlikdən uzaq olarlar. Həmin gün su üstündə müxtəlif mərasimlər keçirilir, qədim türklərdə su tanrıları sayılanAban və Yadanın şərəfinə nəğmələr oxunur.Su çərşənbəsi ilə əlaqədar çoxlu sayda inanclar, fallar, türkəçarələr, bayatılar, əfsanələr vərəvayətlər var. Məsələn, inanclarda deyilir:
* Süfrəyə su dağılması aydınlıqdır,
* Su içən adamı qəfil vurmazlar,
Sətir 21:
 
==Yel çərşənbəsi ==
'''Yel çərşənbəsi''' günündə nedi e ne var ecersenbedi dene ne isə əsən isti küləklər yazın gəlişindən xəbər verir. Xalq arasında "Külək oyadan çərşənbə", "Küləkli çərşənbə" kimi tanınan Yel çərşənbəsi ilaxır çərşənbələrinçərfhgkljnbkjyhrklnjrhyknjk;lhyknrşənbələrin üçüncüsüdür.İnama görə bu çərşənbədə oyanan yel, külək oyanmış suyu, odu hərəkətə gətirir.Şifahi xalq yaradıcılığında Yelin tanrı olması ilə bağlı müxtəlif nəğmə, əfsanə, rəvayət, mif,inanc, məsəl və s. yaranmışdır. Novruz şənliklərində icra olunan Yel baba mərasimi öz kökü etibarilə qədim əcdadlarımızın Yel tanrısına etiqadı ilə bağlıdır.
 
A Yel baba, Yel baba,<br />
Tez gəl, bababajmymnyjumujba, gəl, baba.<br />
Sovur bizim xırmanı, <br />
Atına ver samanı. <br />
Dən dağılıb dağ olsun,<br />
Mənim canım sağ olsun.<br />
A Yel baba, Yel bababamjhnmjhmn ba,<br />
Qurban sənə, gəl baba.<br />
 
İnanclar:
*- Yel baba xırmana gəlməmişdən qabaq oradan buğda, dən götürməzlər. Sovurulmamış buğdagötürənin oğlu ölər.
*- Yeli əsdirəni söyməzlər.jmmntjhmjt
*- Yel çərşənbəsi gecəsi söyüd ağacının altına gedib niyyət elə və Yel babanı çağır. Əgər Yel babasənin səsini eşidib əssə və söyüdün budaqlarını torpağa toxundursa, diləyin yerinə yetər.
mjthjm tjhm,
 
Ümumiyyətlə, çərşənbələrin dörd ünsürləünsü,rlə adlandırılmasının müasir dövrün ənənəsi olması, yəni, bu adların sonradan qoyulması barədə fikirlər də var. Tədqiqatçıların araşdırmalarına görə, qədimdən, Azərbaycanın müxtəlif regionlarında çərşənbələrə fərqli adlar verilib. Ən geniş yayılan ardıcıllıqlardan biri bu cürdür: 1) YalançıYalançımjjkmuj5yk,uk,5uj,mj,m çərşənbə; 2) Xəbərçi çərşənbə; 3) Ölü çərşənbəsi (və ya Qara çərşənbə, həmin gün qəbirlər ziyarət olunur); 4) İlaxır çərşənbə. <ref>http://www.uluturk.info/new/menu/434/</ref>
 
==İl axır və ya torpaq çərşənbəsi==
Novruz bayramı öncəsi qeydqeydjhmnmjhtmtj edilən ilaxır çərşənbə - Topraq çərşənbəsidir.
Torpaq insan yaradılışının əsas maddi əsası olmaq etibarilə bu prosesdə son dərəcə əhəmiyyətli bir mövqeyə malikdir. Torpaq cərşənbəsi torpağın oyanmasının mifik kökləri etibarilə dirilmə, canlanma anlayışı ilə əlaqədardır.
5yjmjy
 
Axır çərşənbədə tonqal qalanması, plov dəmlənməsi, səməni, xonça, qapı pusma, şam yandırma, bayramlaşma, fala baxma və bir çox adət-ənənələr var.
Sətir 49:
== Mənbə ==
{{mənbə}}
yujm5uym
 
[[Kateqoriya:Novruz bayramı]]
[[Kateqoriya:Türk mifologiyası]]