II Əhməd: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı = Sultan II. Əhməd|adın orijinalı = <br/>İslam Xəlifəsi|portret = Ahmed II by John Young.jpg|portretin ölçüsü = 250|izah =|titul = 21. Osmanlı Sultanı|bayraq =|dövr əvvəl = 22 Haziran 1691|dövr son = 6 Şubat 1695|sələfi = [[II Süleyman]]|xələfi = [[II Mustafa]]|doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1643|2|25}}|doğum yeri = İstanbul, Osmanlı imperatorluğu|ölüm tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1695|2|6|1642|2|25}}|ölüm yeri = Ədirnə,Osmanlı imperatorluğu|sülaləsi = Osmanlı Xanədanlığı|atası = [[I İbrahim]]|anası = [[Xədicə Müəzzəz Sultan]]|həyat yoldaşı =|uşaqları =|imzası = Tughra of Ahmed II.JPG|Dini = [[İslam]]}}
'''II. Əhməd''' (Osmanlı türkcəsi: ''Ahmed-i sānī'', 25 fevral 1643 – 6 fevral 1695), 21. Osmanlı padşahı və 100. İslam xəlifəsidir.
==
Sultan I. İbrahimin üçüncü oğludur. Anası Xədicə Müəzzəz Sultandır. 1643 tarixində İstanbulda dünyaya gəlmişdir. Mükəmməl ərəbcə və farsca təhsil aldı. Qardaşı II. Süleymanın 4 illik dönəmində sarayda qəfəs həyatı yaşadı. 21 iyun 1691 tarixində taxta çıxanda 48 yaşındaydı. II. Əhmədin cülus mərasimi zamanı Osmanlı dövləti İkinci Vyana mühasirəsini davam etdirirdi.
== Hakimiyyət illəri ==
Sultan II. əhməd taxta çıxdıqdan dərhal sonra Avstriya səfərinə göndərilən Sədrəzəm Fazil Mustafa Paşaya bir fərman göndərərək sədarətdə qaldığını və səfəri davam etdirəcəyi barədə xəbər verdi. Fazil Paşa 20 iyul tarixində divan qərarı olmadan Petervaradin ətrafındakı Avstriya qoşunlarına hücum çəkdi. Döyüşün ilk anlarında zəfər ümid edilsə də, sədrəzəmin döyüş meydanında şəhid olmasının ardından ordu geri çəkildi və Salankamen döyüşündə Osmanlılar məğlub oldu.
Salankamen məğlubiyyətindən sonra Lipva və Varat qalaları da itirildi. 1693-ci ildə Avstriyalılar, Ərdəl üzərindən Əflaq və Boğdana təkrar hücuma başladılar. Yanova ərazisini işğal edən düşmən qüvvələri, Belqradı mühasirəyə aldılar. Ancaq Sədrəzəm Bozoxlu Mustafa Paşa sürətlə gələrək Yanovanı geri aldı və Belqradı mühasirədən xilas etdi. Osmanlı Ordusunun qismən müvəffəqiyyətlərinə baxmayaraq Avstriyalıların hücumları davam edirdi. Bu sırada Osmanlıların toparlanmasına imkan vermək istəməyən Venesiyalılar da davamlı hücum halında idilər. Sərdar-i əkrəm Varadin mühasirəsindəykən, Malta, Florensiya və Papa gəmilərindən ibarət bir Venesiya donanması Saqqız Adasını işğal etdi. Bu xəbər Sultan II. Əhməd Xanı çox mütəəssir etdi. Padşah, bu kədərini sədrəzəm Sürməli Əli Paşaya göndərdiyi xətti-hümayunda "Madam ki, Saqqız düşmən əlindədir, bütün Engürüs (Macarıstan) məmləkətini fəth etsən qəbulum deyil." şəklində bildirmişdir.. Ayrıca sədrəzəm Ədirnəyə gələndə "Əgər bu qış Saqqız adası geri alınmazsa, bütün rəislərin kəlləsini alaram." deyərək əmrini vermişdir.
== Şəxsiyyəti ==
Çox mərhəmətli və cəsarətli olan II. Əhməd Xan, xəstə olduğu zamanlarda belə, dövlət işlərindən əsla əl çəkməzdi. Zaman zaman paltarını dəyişdirərək xalq arasında dolaşır, insanların dərdlərini səbirlə dinlər, çarə tapılması üçün lazımlı yerlərə əmrlər verirdi. Islamiyyətə xidmət barəsində dərin bir məsuliyyət hissi içində hərəkət edərdi. Taxta çıxdığı zaman söylədiyi; "Mən səltənətə talib deyildim. Allah-ü Təala fəzl-ı kərəmindən bu aciz quluna nəsib etdi. Bu nemətin şükrünü əda edə bilmərəm." şəklində sözləri onun necə mənəvi bir məsuliyyətlə dövlət rəisliyini qəbul etdiyini izah edir və millətinə xidmət duyğusunun dərinliyini göstərir. Sultan II. Əhməd Xan, bir məsələ haqqında uzun uzun düşündükdən və bilənlərlə müşavirə etdikdən sonra qərar verirdi. Sənətkarları qoruyur, onlara dəyər verir, daha yaxşıya və daha gözələ yönəlməsi üçün çalışırdı. Xəttat olub, xətti gözəl idi. Quran-ı Kərimlərin yanında başqa kitabları da yazaraq çoxaldırdı. Eyni zamanda şair olan Sultan II. Əhməd xanın qəbri Qanuni Sultan Süleyman türbəsinin içərisindədir.
== Ailəsi ==
=== Hərəmxanası ===
# Ayşə Hasəki Sultan - Ukrayna əsillidir.
# Rəbi'ə Hasəki Sultan
# Şahəstə Xanım
=== Oğlan uşaqları ===
# Şahzadə İbrahim (d.1692 - ö.1703)
# Şahzadə Əhməd (d.1692 - ö.1706)
=== Qız uşaqları ===
* Atiyə Sultan
* Xədicə Sultan
* Asiyə Sultan
== Mənbələr ==
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003). ''Osmanlı Tarihi III. Cilt 1. Kısım: II. Selim'in Tahta Çıkışından 1699 Karlofça Andlaşmasına Kadar''. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. <nowiki>ISBN 975-16-0013-8</nowiki>.
* Sakaoğlu, Necdet (1999). ''Bu Mülkün Sultanları''. İstanbul: Oğlak Yayınları. <nowiki>ISBN 875-329-299-6</nowiki>. say.200-209
* Kinross, Lord (1977). ''The Ottoman Centuries''. İstanbul: Sander Kitabevi. <nowiki>ISBN 0-224-01379-8</nowiki>.(İngilizce)
[[Kateqoriya:Osmanlı sultanları]]
|