Barokko memarlığı: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 13:
Barokko üslubunun köklərinin çox qədimə getməsinə baxmayaraq, bu üslubun ayrı-ayrı elementləri əsrdən-əsrə keçərək, memarlıq və interyerə qayıdır. Üslubun əbədiliyi çox asan izah olunur, belə ki, bolluğu, həmçinin təmtərağı nəzərə çarpdıran elementlərə hər dövrdə yüksək tələbat olmuşdur.
=== İtaliya ===
Katolik Roma barokko memarlığının əsas mərkəzi oldu. Burada
XVII əsr italyan memarlığının daha xarakterik cizgiləri Roma abidələrində ifadə olunub. Barokkonun əsas xüsusiyyəti – ansambl yaratmaq cəhdi özünü məhz burada daha fəal göstərib. Bu üslub müxtəlif dövrlərin tikililərini memarlıq baxımından birləşdirdi.
Barokko üslubunun ilk nümunəsi [[1575]]-ci ildə memar Cakoto Barotsi da Vinyola ([[1507]]-[[1573]]) və Cakoto della Porta (təx.[[1537]]-[[1602]]) tərəfindən yezuitlərin (mürtəce katolik ruhaniləri cəmiyyətinin üzvü) monax ordeni (cəmiyyəti) üçün tikilmişİl Cezu kilsəsidir. Layihənin əsas hissəsinin müəllifi Vinyola Gümbəzli bazilika formasına müraciət etmişdi. Bu tipli əvvəlki tikililərə nisbətən kilsənin mərkəzi nefi daha qısa və genişdir, yan neflər əvəzinə isə hər iki tərəfdə kapellalar yerləşirdi. Məbədin qalın sütunlar və pilyastrlarla (bir tərəfi divara bitişmiş dördkənarlı sütun), çoxlu heykəllərlə bəzədilmiş interyeri çox təntənəli görünür. Kilsənin Cakoto della Porta tərəfindən ifa edilmiş fasadının kompozisiyası da maraqlıdır. Sənətkar divarın çox iri bir sahəsini iki üfqi yarusa bölərək, hər birini orderlə (memarlıq kompozisiyası) bəzəyir. Nisbətən dar olan üst yarus yanlardan spiralabənzər detallarla – volyutalarla (italyanca – «buruq, qıvrvm») çərçivəyə salınıb və sanki aşağı süzülür. Bu, fasada mürəkkəb və ifadəli görünüş verir. Sonralar belə tərtibat barokko üslublu bir çox kilsələr üçün tipik oldu. Bir qədər sonra isə bu tikililəri nəzərdə tutan «yezuit üslubu» termini də yarandı.
[[Barokko]] kilsə memarlığına ən çox töhvə vermiş sənətkarlar Karlo Maderna, Françesko Barromini və Lorenso Berninidir.
Karlo Madernanın həyatında gördüyü əsas iş Müqəddəs Pyotr kilsəsinin yenidən tikilməsi idi (16071617). İntibah dövründə [[Mikelancelo]] tərəfindən inşa edilmişəsas binaya o, qərb tərəfdən böyük hissə əlavə edərək bütün kilsəni sentrik formadan bazilikal formaya çevirilib.
[[Barokko]] memarlığında saray və villalar da mühüm yer tutur. XVII əsrdə
Madernanın şagirdi olan Françesko Barromini ([[1599]]-[[1667]]) [[Roma]] barokkosunun cadugəri sayılır. Onun inşa etdiyi tikililərin sayı çox deyil. Romada o, Navona meydanında Sant-Anyeza ([[1653]]-[[1661]]), [[Roma]]
Lorenso Bernini ([[1598]]-[[1650]]) yetkin barokkonun banisi, İntibah sənətkarları kimi hərtərəfli inkişaf etmiş insan idi. Memar, heykəltəraş, rəssam, dekorçu olan Bernini italyan incəsənətinin rəsmi cərəyanına başçılıq edir və əsasən roma papalarının, kardinallarının və yüksək [[Roma]] aristokratiyasının sifarişlərini yerinə yetirirdi. Onun ən xarakterik tikililərindən biri
▲Lorenso Bernini (1598-1650) yetkin barokkonun banisi, İntibah sənətkarları kimi hərtərəfli inkişaf etmiş insan idi. Memar, heykəltəraş, rəssam, dekorçu olan Bernini italyan incəsənətinin rəsmi cərəyanına başçılıq edir və əsasən roma papalarının, kardinallarının və yüksək Roma aristokratiyasının sifarişlərini yerinə yetirirdi. Onun ən xarakterik tikililərindən biri Romadakı Sant-Andrea al Kvirinale kilsəsidir (1653-1658). Bernininin nəhəng memarlıq işlərindən biri Romada müqəddəs Pyotr kilsəsinin çoxillik tikintisinin başa çatdırılması və onun qarşısındakı meydanın tərtibatı idi (1656-1667).
== İspaniya ==
XVI əsr İspan memarlığı əsasən orta əsr ənənələrini davam etdirsə də [[İtaliya]] İntibahının nailiyyətləri də diqqəti cəlb etməyə başladı. İspan memarları [[Roma]]da və [[İtaliya]]nın digər şəhərlərində işləməyə başladılar, öz növbəsində italyanlar da [[İspaniya]]ya gəlməyə başladılar
|