Məmun: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 32:
Məmunun [[türklər]]dən ibarət ordu qurmasının ən böyük səbəblərindən biri dövlətdəki [[Fars]] (İran) təsirini qırmaqdı.<ref>Yıldız, Hakkı Dursun, İslamiyət və Türklər, İstanbul, 2000, səh.94.</ref>
Mərvdə ikən baş verən olaylar Məmunun farslara və ərəblərə olan güvənini sarsdı. Məmun sadəcə İran ünsürünə dayanmanın yanlışlığını anlamışdı. Atası Harun dönəmindəki Bərməkilər <ref>Məqdisi, Kitabul-Bəd vət-Tarix, Beyrut,1899,VI, səh.104.</ref> olayında İran əhlinə olan güvəni azalmışdı. Ərəblərin Əmini dəstəkləməsiylə də onlara güvəni qalmamışdı. O qardaşı Əmin ilə xilafət mübarizəsində - xəzinənin və ordunun Əminin tərəfində qalmasından çəkinərək- dayıları olan Türk xaqanlarına sığınmaq istəmişdi. Fəqət vəzir Fəzl bin Səhl buna əngəl olaraq dayılarına sığınmamasını, amma onlardan yardım alaraq Əminə qarşı mübarizə etməsini tövsiyə etmişdi. Buna görə Məmun şərq sərhəd-sınırları qonşusu olan xaqanla yaxın münasibət qurmuşdu. <ref>İbn Əsir, əl-Kamil, Beyrut 1979, IV, 229-230.</ref> xiyar
Məmunun yeni bir qüvvəyə və təcrübəli sərkərdələrə ehtiyacı vardı. Ordudakı ərəb və fars ünsürünü türklər əvəz edə bilərdilər. Xorasandaykən yaxından tanıdığı və qabiliyətlərini gördüyü türkləri orduya alıb, özünə etibarlı bir dəstək-dayaq etməyi düşündü. Bundan dolayı xilafət ordusuna bu yeni qüvvəni qatdı. <ref>Yıldız, İslamiyət və Türklər, səh.82.</ref> Xüsusilə son illərdə türkləri orduya almağı bir dövlət siyasəti halına gətirdi. Beləcə Məmun dönəmində az da olsa, türklərdən bir qüvvə təşkil oldu.<ref>Zəkəriyyə Kitapçı, səh. 184.</ref> Bunların içində Kavus Afşin <ref>V. Bartold, Afşin, İ. A , I, səh. 147;Yıldız, Hakkı Dursun, Afşin, D. İ.A, I, səh. 442.</ref>, Əşnas, Buğa əl-Kəbir, Urtuc kimi sərkərdələr vardı. <ref>İbn Əsir, əl-Kamil, Beyrut 1979, IV, səh. 480.</ref> Məmun türklərə qarşı çox yumuşaq davranırdı. Türklərdən vergisini verməyən Kavusu yaxaladınca, cəza əvəzinə ona ikram etdi. Onu Orta Asiyadakı Türk ellərinə vali olaraq göndərdi. Uşruşanalı <ref>İbn Tağriberdi, ən-Nucumuz-Zahirə, Beyrut,1992,II, səh. 301.</ref> olan bu şəxsin oğulları Heydər, Fəzl və Rəşid xilafətin böyük sərkərdələri arasına girdilər. <ref>İbn Əsir, VI, səh. 477.</ref>
| |||