Azərbaycan baleti: Redaktələr arasındakı fərq

 

== Tarixi ==

Azərbaycanda baletin yaranma tarixi [[1940]]-cı ildən – [[Əfrasiyab Bədəlbəyli]]nin “[[Qız qalası (balet)|Qız qalası]]” baletinin səhnələşdirildiyi tarixdən hesablansa da, əslində onun rüşeymləri 1920-ci illərin əvvəllərində qoyulub.<ref name=balet>{{cite web|title=Balet haqqında|url=http://www.azerbaijans.com/content_333_az.html|website=www.azerbaijans.com|publisher=www.azerbaijans.com|accessdate=14 January 2016}}</ref> Belə ki, [[1923]]-cü ildə [[Bakı]]da özəl balet studiyası fəaliyyət göstərib.<ref name=balet/> Qeyd etmək olar ki, Azərbaycanın ilk balerinası [[Qəmər Almaszadə]] balet sənətinin sirlərini bu məktəbdə öyrənib.<ref name=balet/> Məktəbin məzunlarının ilk çıxışları klassik rus və Avropa baletlərinin Azərbaycanda tamaşaya qoyulması ilə bağlı olurdu.<ref name=teatr>{{cite web|title=Azərbaycanda dünyəvi peşəkar teatrın yaradılmasının 125 illiyi haqqında|url=http://www.e-qanun.az/framework/3344|website=www.e-qanun.az|publisher=www.e-qanun.az|accessdate=14 January 2016}}</ref>

 

Azərbaycanın XKS-nın [[1 iyul]] [[1920]]-ci il tarixli qərarı ilə birləşmiş dövlət teatrı yaradıldı.<ref name=turizm/> [[1924]]-cü ildə opera və balet truppası bu teatrdan ayrılaraq [[Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrı|müstəqil opera və balet teatrına]] (Azərbaycan və rus bölmələri ilə) çevrildi.<ref name=turizm/>

 

1930-cu illərin sonlarında Azərbaycanda artıq milli baletin yaradılması üçün möhkəm zəmin var idi. 1939-cu ildə ildə Əfrasiyab Bədəlbəyli [[Bakı Xoreoqrafiya məktəbi]]nin ilk buraxılışı münasibətilə uşaqlar üçün birpərdəli “[[Tərlan (balet)|Tərlan]]” baletini, bir ildən sonra isə məxsusi olaraq Qəmər Almaszadə üçün “[[Qız qalası (balet)|Qız qalası]]” baletini yazmışdır.<ref name=balet/> "Qız qalası"nın yaranması bir sıra balet tamaşalarının yaranmasına səbəb oldu.<ref>{{cite web|last1=Sarıyeva|first1=İradə|title=Azərbaycanda balet sənətinin tarixi inkişafı...|url=http://www.baki-xeber.com/v5/18931.html#.VpeWh_mLTcs|website=www.baki-xeber.com|publisher=www.baki-xeber.com|accessdate=14 January 2016}}</ref> Bu dövrdə teatrda "[[Sonalar gölü (balet)|Sonalar gölü]]", "[[Don Kixot (balet)|Don Kixot]]", "[[Baxçasaray fontanı (balet)|Baxçasaray fontanı]]", "[[Esmeralda (balet)|Esmeralda]]", "[[Qırmızı lalə (balet)|Qırmızı lalə]]" və s. baletlər tamaşaya qoyulmuşdur.<ref name=turizm/> Balet truppasında V.Nejdanov, R.Potapova, O.Pokrovskaya, V.İ.Vronski və başqaları işləyirdilər.<ref name=turizm/>

 

1940-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet truppası [[Qəmər Almaszadə]], [[İrina Mixayliçenko]], [[Leyla Vəkilova]], [[Konstantin Bataşov]], [[Adilə Almaszadə]], S.Mirəliyeva kimi istedadlı balerina və rəqqaslarla təmsil olunurdu.<ref name=turizm/>