İOS: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
→‎Mənbə: dfdfsdfdsfdfdsf
k 185.30.89.242 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Elvir2065 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Sətir 1:
Sətir 1:Sətir 1:−{{Kiçik hərf}}+{{Kiçik hərf}}
{{ƏS
 
| adı =
{
| başlıq = IOS
 
| loqo = [[Şəkil:Apple iOS new.svg|75px]]
−−−−−−−
| şəkil = [[Şəkil:IOS 9 ekran.png]]
 
| imza = IOS 9 Ekran görüntüsü
| yaradıcı = [[Apple]]
| ailəsi = [[Unix bənzəri|Unix]], [[Mac OS X|OS X]]
| bazası =
| mənbə kodu = Qapalı (azad komponentlərdən)
| ilk buraxılış tarixi = 29 iyun 2007
| son versiya = 9.3
| yenilənmə tezliyi = istənilən OTA üçün iTunes vasitəsilə
| son versiyanın buraxılış tarixi =
| son test versiyası =
| son hazır versiyanın buraxılış tarixi =
| yenilənmə üsulu = Itunes və OTA
| dəstəklənən dillər = 40 dildə
| nüvə = ([[Hibrid nüvə|Hibrid]])XNU
| interfeys = API, Coco Touch (multitaç).
| lisenziya = EULA
| vəziyyəti = Aktiv
| vebsaytı = [http://apples.com/en/ios apples.com/en/ios]
}}
'''iOS''' (24 iyun 2010 ci ilə qədər — '''iPhone OS''') — amerika şirkəti olan [[Apple]] tərəfindən hazırlanan mobil [[əməliyyat sistemi]]dir. 2007-ci ildən buraxılır; ilk buraxılış — iPhone və iPod touch üçün, sonrakı buraxılışlar — iPad və Apple TV və bu tip qurğular üçün istifadəyə verilmişdir. Windows Phone-dən və Google [[Android]]-dən fərqli olaraq, yalnız Apple firması tərəfinfən istehsal edilən qurğular tərəfindən dəstəklənir.
 
iOS istifadəçi interfeysi multitaç jestlərindən istifadə edərək düz manipulyasiya konsepsiyasına əsaslanmışdır.
− | bazası =
 
− | mənbə kodu = Qapalı (azad komponentlərdən)
 
− | ilk buraxılış tarixi = 29 iyun 2007
 
− | son versiya = 9.3
 
− | yenilənmə tezliyi = istənilən OTA üçün iTunes vasitəsilə
 
− | son versiyanın buraxılış tarixi =
 
− | son test versiyası =
 
− | son hazır versiyanın buraxılış tarixi =
 
− | yenilənmə üsulu = Itunes və OTA
 
− | dəstəklənən dillər = 40 dildə
 
− | nüvə = ([[Hibrid nüvə|Hibrid]])XNU
 
− | interfeys = API, Coco Touch (multitaç).
 
− | lisenziya = EULA
 
− | vəziyyəti = Aktiv
 
− | vebsaytı = [http://apples.com/en/ios apples.com/en/ios]
 
 
<nowiki>}}</nowiki>
 
 
'''iOS''' (24 iyun 2010 ci ilə qədər — '''iPhone OS''') — amerika şirkəti olan [[Apple]] tərəfindən hazırlanan mobil [[Əməliyyat sistemi|əməliyyat sistemidir]]. 2007-ci ildən buraxılır; ilk buraxılış — iPhone və iPod touch üçün, sonrakı buraxılışlar — iPad və Apple TV və bu tip qurğular üçün istifadəyə verilmişdir. Windows Phone-dən və Google [[Android]]-dən fərqli olaraq, yalnız Apple firması tərəfinfən istehsal edilən qurğular tərəfindən dəstəklənir.
 
− −
 
iOS istifadəçi interfeysi multitaç jestlərindən istifadə edərək düz manipulyasiya konsepsiyasına əsaslanmışdır.
 
 
İdarəetmə elementləri interfeysə toxunma və ya hərəkət, çeviricilər və düymələrdən ibarətdir.
 
− −
 
iOS ƏS-i OS X əsasında yaradılmışdır və POSIX standartına uyğun olan Darwin əsas komponentlər dəstindən istifadə edir.
 
− −
 
iOS-da dörd yayım qatı var: Core OS qatı, Core Services qatı, Media Layer qatı və Cocoa Touch qatı.
 
− −
 
Əməliyyat sisteminin cari versiyasının (iOS 7.0.4) sitem bölməsi üçün qurğununun 1,4 - 2 Qb fleş-yaddaşı mövcuddur və təxminən 800 MB boş yerə malikdir (modeldən asılı olaraq dəyişilir).
 
− −
 
İlk vaxlar sadəcə 500 ədəd proqramla fəaliyyətə başlayan App Store 2015-ci il statistikasına əsasən iOS-da 1.5 milyon proqram və bu proqramlarin ümumi yüklənmə sayı 100 milyardan artıqdır.<ref>[http://www.sabah.com.tr/teknoloji/2015/06/09/iste-app-storedaki-uygulama-sayisi App Store-dakı proqramların statistikası] {{tr}}</ref>.
== Yaradılma tarixi ==
iPhone OS əməliyyat sistemi 9 yanvar 2007-ci ildə keçirilən Macworld Conference & Expo sərgi-konfransında iPhone mobil telefonu ilə birlikdə Stiv Cobs tərəfindən şəxsən təqdim edilmişdi və həmin ilin iyununda buraxılışa başlanmışdır<ref> [http://lenta.ru/news/2007/01/09/iphone/ Apple iPhone mobil telefonunu təqdim etdi] {{ru}}</ref>.
=== 1.xx versiyası ===
* MacWorld -də iPhone OS 1.0 təqdim edilməsi — 9 yanvar 2007-ci il.
* 1.0 (1A543a) — 29 iyun 2007-ci il. IOS sisteminin birinci versiyası - iPhone OS üçün.
* 1.0.1 (1S25) — 31 iyul 2007-ci il. Safari brauzerində təhlükəsiz gəzinti və potensial "virus" təhlükəsinin qarşısının alınması.
* 1.0.2 (1S28) — 21 avqust 2007-ci il. Bir neçə xətatın düzəldilməsi.
* 1.1 (3A101a) — 14 sentyabr 2007-ci il. Yalnız iPod touch üçün mümkü idi. iTunes Store-nin yaranması .
* 1.1.1 (3A109a, 3A110a) — 27 sentyabr 2007-ci il. -çıxış dəstəyi və kalkulyator dizaynının dəyişikliyi.
* 1.1.2 (3B48b) — 7 noyabr 2007-ci il. Səhvlərə düzəliş və klaviatura təkmilləşdirilməsi.
* 1.1.3 (4A93) — 15 yanvar 2008-ci il. IPod touch-da "Xəritələr" "Hava", "Təşkilatçı" və "Qeydlər" köməkçi tətbiq etmələrinin daxil edilməsi; Google Xəritələri vasitəsilə mobil əlaqə şəbəkələrinin baza stansiyalarının siqnalları üzrə trianqulyasiya vasitəsi ilə vəziyyətin müəyyən edilməsi və ya Wi-Fi şəbəkələrinin yeri haqqında məlumatların əldə edilmələri; ikonaları hərəkətə gətirmək və başqa səhifələrə qarışdırmaq; klaviaturanın multi-touch tipini dəstəkləməsi; saxlanan SMS mesajların miqdarı 1000-dən 75 minə qədər artırılmışdır.
* 1.1.4 (4A102) — 26 fevral 2008-ci il. Səhvlərə düzəliş; interfeysin sürəti artırılmışdır; kameranın kadr tezliyi əsaslı artırılmışdır.
 
==Yaradılma tarixi==
 
iPhone OS əməliyyat sistemi 9 yanvar 2007-ci ildə keçirilən Macworld Conference & Expo sərgi-konfransında iPhone mobil telefonu ilə birlikdə Stiv Cobs tərəfindən şəxsən təqdim edilmişdi və həmin ilin iyununda buraxılışa başlanmışdır<ref>[http://lenta.ru/news/2007/01/09/iphone/ Apple iPhone mobil telefonunu təqdim etdi] {{ru}}</ref>.
 
===1.xx versiyası===
*MacWorld -də iPhone OS 1.0 təqdim edilməsi — 9 yanvar 2007-ci il.
*1.0 (1A543a) — 29 iyun 2007-ci il. IOS sisteminin birinci versiyası - iPhone OS üçün.
*1.0.1 (1S25) — 31 iyul 2007-ci il. Safari brauzerində təhlükəsiz gəzinti və potensial "virus" təhlükəsinin qarşısının alınması.
*1.0.2 (1S28) — 21 avqust 2007-ci il. Bir neçə xətatın düzəldilməsi.
*1.1 (3A101a) — 14 sentyabr 2007-ci il. Yalnız iPod touch üçün mümkü idi. iTunes Store-nin yaranması .
*1.1.1 (3A109a, 3A110a) — 27 sentyabr 2007-ci il. -çıxış dəstəyi və kalkulyator dizaynının dəyişikliyi.
*1.1.2 (3B48b) — 7 noyabr 2007-ci il. Səhvlərə düzəliş və klaviatura təkmilləşdirilməsi.
*1.1.3 (4A93) — 15 yanvar 2008-ci il. IPod touch-da "Xəritələr" "Hava", "Təşkilatçı" və "Qeydlər" köməkçi tətbiq etmələrinin daxil edilməsi; Google Xəritələri vasitəsilə mobil əlaqə şəbəkələrinin baza stansiyalarının siqnalları üzrə trianqulyasiya vasitəsi ilə vəziyyətin müəyyən edilməsi və ya Wi-Fi şəbəkələrinin yeri haqqında məlumatların əldə edilmələri; ikonaları hərəkətə gətirmək və başqa səhifələrə qarışdırmaq; klaviaturanın multi-touch tipini dəstəkləməsi; saxlanan SMS mesajların miqdarı 1000-dən 75 minə qədər artırılmışdır.
*1.1.4 (4A102) — 26 fevral 2008-ci il. Səhvlərə düzəliş; interfeysin sürəti artırılmışdır; kameranın kadr tezliyi əsaslı artırılmışdır.
− −
==Rəqabət aparan məhsullar==
{| class=" wikitable sortable" style=" float:right; margin:0.5em 0 0.5em 1.4em""
|+ Müxtəlif əməliyyat sistemləri ilə smartfonların nisbəti
 
! Platforma
! 2007 il.
{| style=" float:right; margin:0.5em 0 0.5em 1.4em" class=" wikitable sortable"
! 2008 il.
|+Müxtəlif əməliyyat sistemləri ilə smartfonların nisbəti −
! 2009 il.
!Platforma
! 2011 il.
!2007 2012 il.
! href="Palm OS" |2008 il.
!!2009 il.
!!2011 il.
!2012 il.
|- align=" right"
| align=" left" | [[Nokia]] ([[Symbian OS]]) || 62,3 % || 52,4 % || 47,2 % || 20,9 % || 2,4 %
| href=" Android" |−
| align=" left" |[[Nokia]] ([[Symbian OS]])
|62,3 %
| href=" BlackBerry OS" |52,4 %
| href="BlackBerry" |47,2 %
|20,9 %
| href="Bada" |2,4 %
|- align=" right"
| align=" left" | [[BlackBerry]] ([[BlackBerry OS]]) || 10,9 % || 16,5 % || 20,8 % || 14,9 % || 5,3 %
| href=" Open webOS" |−
| align=" left" |[[BlackBerry]] ([[BlackBerry_OS]])
|10,9 %
|16,5 %<td>20,8 %</td>
|14,9 %<td>5,3 %
</td>
|- align=" right" href="Kateqoriya:Əməliyyat sistemləri"
| href="Kateqoriya:İPhone" |<p>−</p>
| align=" left" href="Kateqoriya:Mobil əməliyyat sistemləri" |[[Apple]] (iOS)
|5,2 %
|9,6 %<td>15,1 %</td>
|15,7 %
|13,9 %
|- align=" right"
| align=" left" | [[Apple]] (iOS) || 5,2 % || 9,6 % || 15,1 % || 15,7 % || 13,9 %
|−
| align=" left" |[[Microsoft]] ([[Windows Phone]])
|11,9 %
|13,9 %
|8,8 %
|5,5 %
|2,4 %
|- align=" right"
| align=" left" | [[Microsoft]] ([[Windows Phone]]) || 11,9 % || 13,9 % || 8,8 % || 5,5 % || 2,4 %
|−
| align=" left" |[[Google]] ([[Android]])
|—
|0,5 %
|4,7 %
|39,5 %
|72,4 %
|- align=" right"
| align=" left" | [[Google]] ([[Android]]) ||— || 0,5 % || 4,7 % || 39,5 % || 72,4 %
|−
| align=" left" |[[Samsung]] ([[Bada]])
|—
|—
|0,1 %
|1,9 %
|3,0 %
|- align=" right"
| align=" left" | [[Samsung]] ([[Bada]]) ||— ||— || 0,1 % || 1,9 % || 3,0 %
|−
|- align=" leftright" |Başqa ([[Linux]], [[Palm OS]])
| align=" left" |Başqa ([[Linux]], [[Palm OS]]) || 9,6 % || 7,2 % || 3,4 % || 3,5 % || 0,97 %
|9,6 %
|7,2 %
|3,4 %
|3,5 %
|0,97 %
|}
iOS-un əsas rəqibləri:
 
iOS-un əsas rəqibləri:
* [[ Android]] ([[Google]])
 
* [[ Android]] ([[Google]]){{Kiçik hərf}}edfsfdsfdgfdgdfdfhdfdgfgdfgd
*Sətir 1:Sətir 1:−{{Kiçik hərf}}+{{Kiçik hərf}}− { −−−−−−− | ailəsi = [[Unix bənzəri|Unix]], [[Mac OS X|OS X]] − | bazası = − | mənbə kodu = Qapalı (azad komponentlərdən) − | ilk buraxılış tarixi = 29 iyun 2007 − | son versiya = 9.3 − | yenilənmə tezliyi = istənilən OTA üçün iTunes vasitəsilə − | son versiyanın buraxılış tarixi = − | son test versiyası = − | son hazır versiyanın buraxılış tarixi = − | yenilənmə üsulu = Itunes və OTA − | dəstəklənən dillər = 40 dildə − | nüvə = ([[Hibrid nüvə|Hibrid]])XNU − | interfeys = API, Coco Touch (multitaç). − | lisenziya = EULA − | vəziyyəti = Aktiv − | vebsaytı = [http://apples.com/en/ios apples.com/en/ios] − <nowiki>}}</nowiki> − '''iOS''' (24 iyun 2010 ci ilə qədər — '''iPhone OS''') — amerika şirkəti olan [[Apple]] tərəfindən hazırlanan mobil [[Əməliyyat sistemi|əməliyyat sistemidir]]. 2007-ci ildən buraxılır; ilk buraxılış — iPhone və iPod touch üçün, sonrakı buraxılışlar — iPad və Apple TV və bu tip qurğular üçün istifadəyə verilmişdir. Windows Phone-dən və Google [[Android]]-dən fərqli olaraq, yalnız Apple firması tərəfinfən istehsal edilən qurğular tərəfindən dəstəklənir. − − iOS istifadəçi interfeysi multitaç jestlərindən istifadə edərək düz manipulyasiya konsepsiyasına əsaslanmışdır. − İdarəetmə elementləri interfeysə toxunma və ya hərəkət, çeviricilər və düymələrdən ibarətdir. − − iOS ƏS-i OS X əsasında yaradılmışdır və POSIX standartına uyğun olan Darwin əsas komponentlər dəstindən istifadə edir. − − iOS-da dörd yayım qatı var: Core OS qatı, Core Services qatı, Media Layer qatı və Cocoa Touch qatı. − − Əməliyyat sisteminin cari versiyasının (iOS 7.0.4) sitem bölməsi üçün qurğununun 1,4 - 2 Qb fleş-yaddaşı mövcuddur və təxminən 800 MB boş yerə malikdir (modeldən asılı olaraq dəyişilir). − − İlk vaxlar sadəcə 500 ədəd proqramla fəaliyyətə başlayan App Store 2015-ci il statistikasına əsasən iOS-da 1.5 milyon proqram və bu proqramlarin ümumi yüklənmə sayı 100 milyardan artıqdır.<ref>[http://www.sabah.com.tr/teknoloji/2015/06/09/iste-app-storedaki-uygulama-sayisi App Store-dakı proqramların statistikası] {{tr}}</ref>. − ==Yaradılma tarixi== − iPhone OS əməliyyat sistemi 9 yanvar 2007-ci ildə keçirilən Macworld Conference & Expo sərgi-konfransında iPhone mobil telefonu ilə birlikdə Stiv Cobs tərəfindən şəxsən təqdim edilmişdi və həmin ilin iyununda buraxılışa başlanmışdır<ref>[http://lenta.ru/news/2007/01/09/iphone/ Apple iPhone mobil telefonunu təqdim etdi] {{ru}}</ref>. − ===1.xx versiyası=== −
**MacWorld -də iPhone OS 1.0 təqdim edilməsi — 9 yanvar 2007-ci il. −
**1.0 (1A543a) — 29 iyun 2007-ci il. IOS sisteminin birinci versiyası - iPhone OS üçün. −
**1.0.1 (1S25) — 31 iyul 2007-ci il. Safari brauzerində təhlükəsiz gəzinti və potensial "virus" təhlükəsinin qarşısının alınması. −
**1.0.2 (1S28) — 21 avqust 2007-ci il. Bir neçə xətatın düzəldilməsi. −
**1.1 (3A101a) — 14 sentyabr 2007-ci il. Yalnız iPod touch üçün mümkü idi. iTunes Store-nin yaranması . −
**1.1.1 (3A109a, 3A110a) — 27 sentyabr 2007-ci il. -çıxış dəstəyi və kalkulyator dizaynının dəyişikliyi. −
**1.1.2 (3B48b) — 7 noyabr 2007-ci il. Səhvlərə düzəliş və klaviatura təkmilləşdirilməsi. −
**1.1.3 (4A93) — 15 yanvar 2008-ci il. IPod touch-da "Xəritələr" "Hava", "Təşkilatçı" və "Qeydlər" köməkçi tətbiq etmələrinin daxil edilməsi; Google Xəritələri vasitəsilə mobil əlaqə şəbəkələrinin baza stansiyalarının siqnalları üzrə trianqulyasiya vasitəsi ilə vəziyyətin müəyyən edilməsi və ya Wi-Fi şəbəkələrinin yeri haqqında məlumatların əldə edilmələri; ikonaları hərəkətə gətirmək və başqa səhifələrə qarışdırmaq; klaviaturanın multi-touch tipini dəstəkləməsi; saxlanan SMS mesajların miqdarı 1000-dən 75 minə qədər artırılmışdır. −
**1.1.4 (4A102) — 26 fevral 2008-ci il. Səhvlərə düzəliş; interfeysin sürəti artırılmışdır; kameranın kadr tezliyi əsaslı artırılmışdır. − − ==Rəqabət aparan məhsullar== − − {| style=" float:right; margin:0.5em 0 0.5em 1.4em" class=" wikitable sortable" |+Müxtəlif əməliyyat sistemləri ilə smartfonların nisbəti − !Platforma − !2007 il. − ! href="Palm OS" |2008 il. − !!2009 il. − !!2011 il. − !2012 il. − |- align=" right" | href=" Android" |− | align=" left" |[[Nokia]] ([[Symbian OS]]) |62,3 % | href=" BlackBerry OS" |52,4 % | href="BlackBerry" |47,2 % |20,9 % | href="Bada" |2,4 % − |- align=" right" | href=" Open webOS" |− | align=" left" |[[BlackBerry]] ([[BlackBerry_OS]]) |10,9 % |16,5 %<td>20,8 %</td> |14,9 %<td>5,3 % − </td> |- align=" right" href="Kateqoriya:Əməliyyat sistemləri" | href="Kateqoriya:İPhone" |<p>−</p> | align=" left" href="Kateqoriya:Mobil əməliyyat sistemləri" |[[Apple]] (iOS) |5,2 % |9,6 %<td>15,1 %</td> |15,7 % |13,9 % − |- align=" right" |− | align=" left" |[[Microsoft]] ([[Windows Phone]]) |11,9 % |13,9 % |8,8 % |5,5 % |2,4 % − |- align=" right" |− | align=" left" |[[Google]] ([[Android]]) |— |0,5 % |4,7 % |39,5 % |72,4 % − |- align=" right" |− | align=" left" |[[Samsung]] ([[Bada]]) |— |— |0,1 % |1,9 % |3,0 % − |- align=" right" |− | align=" left" |Başqa ([[Linux]], [[Palm OS]]) |9,6 % |7,2 % |3,4 % |3,5 % |0,97 % − |} iOS-un əsas rəqibləri: iOS-un əsas rəqibləri:
** [[ Android]] ([[Google]])
 
** [[ Android]] ([[Google]]) {| ! Platforma ! 2007 il. ! 2008 il. ! 2009 il. ! 2011 il. ! 2012 il. |- align=" right" | align=" left" | [[Nokia]] ([[Symbian OS]]) || 62,3 % || 52,4 % || 47,2 % || 20,9 % || 2,4 % |- align=" right" | align=" left" | [[BlackBerry]] ([[BlackBerry OS]]) || 10,9 % || 16,5 % || 20,8 % || 14,9 % || 5,3 % |- align=" right" | align=" left" | [[Apple]] (iOS) || 5,2 % || 9,6 % || 15,1 % || 15,7 % || 13,9 % |- align=" right" | align=" left" | [[Microsoft]] ([[Windows Phone]]) || 11,9 % || 13,9 % || 8,8 % || 5,5 % || 2,4 % |- align=" right" | align=" left" | [[Google]] ([[Android]]) ||— || 0,5 % || 4,7 % || 39,5 % || 72,4 % |- align=" right" | align=" left" | [[Samsung]] ([[Bada]]) ||— ||— || 0,1 % || 1,9 % || 3,0 % |- align=" right" | align=" left" |Başqa ([[Linux]], [[Palm OS]]) || 9,6 % || 7,2 % || 3,4 % || 3,5 % || 0,97 % |}
iOS-un əsas rəqibləri:
* [[ Android]] ([[Google]])