Kimyəvi elementlərin dövri sistemi: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur
Sətir 2:
'''Kimyəvi elementlərin dövri sistemi''' — kimyəvi elementlərin cədvəl formasında verilməsidir. Belə cədvəli ilk dəfə 1869-cu ildə məşhur [[Rusiya|rus]] kimyaçısı [[Dmitri Mendeleyev]] qurub. Mendeleyev elementlərin kimyəvi xassələrinin dövr üzrə dəyişməsini əsas tutub bu cədvəli yaratmağa müyəssər oldu. Cədvəl zaman keçdikcə təzələnmiş, yeni elementlər kəşf olunmuş və cədvələ əlavə olunmuş, elementlərin qarşılıqlı təsirini izah edən yeni nəzəriyyələri kəşf olunmuşdur.
 
Dövri cədvəl indi kimya elminin (təbiət elmləri də demək olar) hüdudlarında hər yerdə işlədilir. Müasir [[standart]] cədvəl 117 elementdən ibarətdir (16 oktyabr 2006-cı ildə təsdiq edilmişdir). Lakin 116117-ci elementdən sonra 118-ci element tapılmışdır. 117-ci elementin yeri boş qalıb .
 
== Dövri sistemin təqdimetmə üsulları ==
Sətir 17:
Mendeleyev öz cədvəlində dövrlər və qruplar yaratmaqla cədvəlin istifadəsini asanlaşdırdı. Kvant mexanikasının inkişafı dövrlərdə elektronların artması və energetik səviyyələrin ardıcıl dolmasını üzə çıxartdı. Mendeleyevin öz cədvəlində hər dövr eyni uzunluqda idi. Lakin müasir cədvəllərdə elementlər həmçinin s-, p-, d- və f-qruplarına görə qruplaşdırılmışdır. Ona görə dövrlər müxtəlif uzunluqda olur.
 
Dövri cədvəl adətən elementin simvolu və atom kütləsi nömrəsi informasiyaları özündə əks etdirir. Lakin indi bunlarla yanaşı elementin atom kütləsi, elektron konfiqurasiyası və valentliyi yazılır. Elementlərin 117-dən 90 Yerdə təbbitəbii halda tapılıb (əksərən birləşmə şəklində), qalanları isə süni üsullarla alınıb. Lakin onların arasında Yerdə azda olsa olan elementlər də var.
 
== Kimyəvi xassələrin dövriliyi ==
Sətir 90:
[[Qədim Yunanıstan]]da əsas 4 elementin mövcudluğuna inam var idi: hava, od, yer, su. Bütün elementlər bu 4 elementin birləşməsindən yaranır; məsələn yer və od birləşib lavanı əmələ gətirir. Lakin bu inam ilk kimyəvi elementlərin kəşfindən sonra itdi.<br />
Artıq XVI-XVIII əsrdə əksər elementlər tapılmışdı. Buna görədə elementlərlə işləməni sadələşdirmək üçün cədvələ ehtiyac var idi.
Belə cədvəllər Kvant fizikasının inkişafıİnkişafı, atomun quruluşunun izahından sonra yaradılmağa başlandı. 1829-cu ildə Alaman alimi İohan Volfanq Dobereyner triadlardan (üçlüklərdən) təşkil olunmuş dövri cədvəli qurdu.
Bəzi üçlüklər: