Ceyms Medison: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 37:
'''Ceyms Medison''' ([[İngilis dili|ing.]] ''James Madison''; [[16 mart]] [[1751]], Port Konuey, [[Virciniya]], [[Britaniya Amerikası]] - [[28 iyun]] [[1836-cı il]], Monpelye, [[Virciniya]], [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]]) — [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nın 4-cü prezidenti ([[1809]]-[[1817]]) və 5-ci Dövlət katibi ([[1801]]-[[1809]]).
Ceyms Medison 1751-ci il martın 16-da [[Virciniya]] ştatının Port-Konuey yaşayış məntəqəsində varlı plantator Amerika prezidentləri ailəsində anadan olmuşdur. Ailənin on bir uşağından ən böyüyü olan Ceyms, mirasa olan hüquqlarından istifadə etməmiş, yalnız özünü dolandırmaq üçün vəsait tələb etmişdir. Yerli internatda beş il təhsil aldıqdan sonra 1769-cu ildə, indi Prinston Universiteti adlanan Nyu-Cersi kollecində təhsilini davam etdirir. Burada o, Şotland Maarifçilərinin ideyalarına böyük maraq göstərir. Özünün bir çox siyasi mübarizə həmkarlarından fərqli olaraq onun hüquq təhsili olmamışdır. Məhz bu səbəbdən bəzi müasirləri konstitusiyanın zəif olmasını iddia edirdilər.
23 yaşında siyasi fəaliyyətə başlayan Medison Virciniyada ingilis ağalığına qarşı müqavimət hərəkatının Orinc komitəsinə üzv seçilir. 1776-cı ilin iyulunda o, Orinc dairəsini İnqilabi Konqresdə təmsil edir. Növbəti il Virciniya deputatlar məclisinə seçkilərdə uğur qazanmayan Medison 1777-79-cu illərdə Virciniya qubernator Şurasının, sonra, 1783-cü ilə qədər isə Konfederasiya Konqresinin iştirakçısı olur. Sonra Virciniyaya qayıdaraq yerli qanunverici məclisdə fəaliyyətini davam etdirir. Məclis üzvlərinin sərt müqavimətinə, populist əhval-ruhiyyələrinə baxmaya-raq, dini azadlıq və kilsənin dövlətdən ayrılması haqqında Tomas Cefferson tərəfindən hazırlanmış qanun layihəsinin təsdiq edilməsinə nail olur. Bu qanun Amerika maarifçiliyi-nin əsasını təşkil edir.
C. Medison 1797-ci ilə qədər Konqresin Nümayəndələr Palatasının üzvü olur. Burada o, Ceffersonla birlikdə Hamiltonun siyasi-iqtisadi proqramlarının tənqidçisi olaraq müxalif respublikaçılar partiyasını yaradır. Cefferson pre-zident seçildikdən sonra onun formalaşdırdığı kabinetdə xarici işlər naziri olur. 1808-ci ildə onun prezident seçilməsi partiyadaxili çəkişmələrlə müşayiət olunmuşdur.
Ceyms Medison 1809-cu ildə prezident seçkilərində rəqibi Çarlz Pinkiniyə qalib gələrək Ağ evin sahibi olur, prezident seçilir. Bayram paradını inauqurasiya proqramına ilk dəfə 1809-cu ildə Ceyms Medison daxil etmişdir.
C.Medison 1816-cı il prezident seçkilərində iştirak etməsə də öz siyasi varisinin bu vəzifəyə seçilməsinə köməklik göstərmişdir. Həmin varis gələcək səkkiz ildə ölkənin prezidenti olmuş Ceyms Monro idi.
C.Medison 1836-cı il iyunun 28-də Virciniya ştatındakı Montpiliyer malikanəsində vəfat etmişdir.
== Maraqlı faktlar ==
| |||