II Əhməd: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı = '''Sultan II. Əhməd'''|adın orijinalı = احمد ثانى|portret = Ahmed II by John Young.jpg|portretin ölçüsü = 250|izah =|titul = [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|21. Osmanlı Sultanı]]|bayraq =|dövr əvvəl = [[22 iyun]] [[1691]]|dövr son = [[6 fevral]] [[1695]]|sələfi = [[II Süleyman]]|xələfi = [[II Mustafa]]|doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1643|2|25}}|doğum yeri = [[İstanbul]], [[Osmanlı imperiyası]]|ölüm tarixi = {{Vəfat tarixi və yaşı|1695|2|6|1642|2|25}}|ölüm yeri = [[Ədirnə]], [[Osmanlı imperiyası]]|sülaləsi = Osmanlı Xanədanlığı|atası = [[I İbrahim]]|anası = [[Xədicə Müəzzəz Sultan]]|həyat yoldaşı =|uşaqları =|imzası = Tughra of Ahmed II.JPG|Dini = [[İslam]]}}
'''II. Əhməd''' (Osmanlı türkcəsi:d. ''Ahmed-i sānī'', [[25 fevral]] [[1643]]ö. [[6 fevral]] [[1695]]), - 21. [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|Osmanlı padşahı]] və 100. [[İslam]] xəlifəsidir.
 
== Şahzadəlik dönəmi ==
[[I İbrahim (sultan)|Sultan I. İbrahimin]] üçüncü oğludur. Anası [[Xədicə Müəzzəz Sultan|Xədicə Müəzzəz Sultandır]]. [[1643]] tarixində İstanbulda[[İstanbul]]<nowiki/>da dünyaya gəlmişdir. Mükəmməl [[ərəbcə]][[farsca]] təhsil aldı. Qardaşı [[II Süleyman|II. Süleymanın]] 4 illik dönəmində sarayda [[Qəfəs (Osmanlı)|qəfəs]] həyatı yaşadı. [[21 iyun]] [[1691]] tarixində taxta çıxanda 48 yaşındaydı. II. Əhmədin cülus mərasimi zamanı [[Osmanlı dövləti]] İkinci Vyana mühasirəsini davam etdirirdi.
 
== Hakimiyyət illəri ==
Sultan II. Əhməd taxta çıxdıqdan dərhal sonra [[Avstriya]] səfərinə göndərilən [[Fazil Mustafa Paşa|Sədrəzəm]] [[Fazil Mustafa PaşayaPaşa]]<nowiki/>ya bir fərman göndərərək sədarətdə qaldığını və səfəri davam etdirəcəyi barədə xəbər verdi. Fazil Paşa [[20 iyul]] tarixində divan qərarı olmadan Petervaradin ətrafındakı [[Avstriya-Macarıstan|Avstriya]] qoşunlarına hücum çəkdi. Döyüşün ilk anlarında zəfər ümid edilsə də, sədrəzəmin[[sədrəzəm]]<nowiki/>in döyüş meydanında şəhid olmasının ardından ordu geri çəkildi və Salankamen döyüşündə [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlılar]] məğlub oldu.
 
Salankamen məğlubiyyətindən sonra Lipva və Varat qalaları da itirildi. [[1693|1693-]]<nowiki/>ci ildə Avstriyalılar[[Avstriya-Macarıstan|Avstriya]]<nowiki/>lılar, Ərdəl üzərindən Əflaq və Boğdana təkrar hücuma başladılar. Yanova ərazisini işğal edən düşmən qüvvələri, Belqradı[[Belqrad]]ı mühasirəyə aldılar. Ancaq [[Sədrəzəm]] [[Bozoxlu Mustafa Paşa]] sürətlə gələrək Yanovanı geri aldı və Belqradı[[Belqrad]]ı mühasirədən xilas etdi. [[Osmanlı Ordusununordusu]]<nowiki/>nun qismən müvəffəqiyyətlərinə baxmayaraq Avstriyalıların[[Avstriya-Macarıstan|Avstriya]]<nowiki/>lıların hücumları davam edirdi. Bu sırada Osmanlıların[[Osmanlı İmperiyası|Osmanlılar]]ın toparlanmasına imkan vermək istəməyən Venesiyalılar[[Venesiya]]<nowiki/>lılar da davamlı hücum halında idilər. Sərdar-i əkrəm Varadin mühasirəsindəykən, [[Malta]], [[Florensiya]][[Papa]] gəmilərindən ibarət bir [[Venesiya respublikası|Venesiya]] donanması Saqqız Adasını işğal etdi. Bu xəbər Sultan II. Əhməd XanıƏhmədi çox mütəəssir etdi. Padşah, bu kədərini [[sədrəzəm]] [[Sürməli Əli PaşayaPaşa]]<nowiki/>ya göndərdiyi xətti-hümayunda ''"Madam ki, Saqqız düşmən əlindədir, bütün Engürüs (Macarıstan) məmləkətini fəth etsən qəbulum deyil."'' şəklində bildirmişdir.. Ayrıca [[sədrəzəm]] Ədirnəyə[[Ədirnə]]<nowiki/>yə gələndə ''"Əgər bu qış Saqqız adası geri alınmazsa, bütün rəislərin kəlləsini alaram."'' deyərək əmrini vermişdir.
 
Bu əmr üzərinə [[1695]]-ci ilin ilk günlərində İstanbuldan[[İstanbul]]<nowiki/>dan hərəkət edən [[Osmanlı donanması]] Hüseyn Paşanın böyük qəhrəmanlığı sayəsində Saqqız boğazındakı Qoyun adaları mövqeyində [[Venesiya respublikası|Venesiya]] donanmasına böyük itki verdi. Venesiyalı[[Venesiya respublikası|Venesiya]]<nowiki/>lı admiral, gəmisiylə birlikdə sulara basdırıldı. Qoyun adaları zəfərindən sonra, Türk donanması Saqqız adasına əsgər çıxardı. Ancaq Sultan II. Əhməd xan Saqqız adasının fəth xəbərini ala bilmədən əlli iki yaşında Ədirnədə[[Ədirnə]]<nowiki/>də həyata gözlərini yumdu ([[6 fevral]] [[1695]]).
 
== Şəxsiyyəti ==
Çox mərhəmətli və cəsarətli olan II. Əhməd Xan, xəstə olduğu zamanlarda belə, dövlət işlərindən əsla əl çəkməzdi. Zaman zaman paltarını dəyişdirərək xalq arasında dolaşır, insanların dərdlərini səbirlə dinlər, çarə tapılması üçün lazımlı yerlərə əmrlər verirdi. Islamiyyətə xidmət barəsində dərin bir məsuliyyət hissi içində hərəkət edərdi. Taxta çıxdığı zaman söylədiyi; ''"Mən səltənətə talib deyildim. Allah-ü Təala fəzl-ı kərəmindən bu aciz quluna nəsib etdi. Bu nemətin şükrünü əda edə bilmərəm."'' şəklində sözləri onun necə mənəvi bir məsuliyyətlə dövlət rəisliyini qəbul etdiyini izah edir və millətinə xidmət duyğusunun dərinliyini göstərir. Sultan II. Əhməd Xan, bir məsələ haqqında uzun uzun düşündükdən və bilənlərlə müşavirə etdikdən sonra qərar verirdi. Sənətkarları qoruyur, onlara dəyər verir, daha yaxşıya və daha gözələ yönəlməsi üçün çalışırdı. Xəttat olub, xətti gözəl idi. [[Qurani Kərim|Quran-ı KərimlərinKərim]]<nowiki/>lərin yanında başqa kitabları da yazaraq çoxaldırdı. Eyni zamanda şair olan Sultan II. Əhməd xanınƏhmədin qəbri [[Sultan Süleyman Qanuni|Qanuni Sultan Süleyman]] türbəsinin içərisindədir.
 
== Ailəsi ==
 
=== Hərəmxanası ===
#* Ayşə Hasəki Sultan - Ukrayna əsillidir.
#* Rəbi'ə[[Rabiyə Hasəki Sultan]]
#* Şahəstə Xanım
 
=== Oğlan uşaqları ===
#* Şahzadə İbrahim (d. [[1692]] - ö. [[1703]])
#* Şahzadə Əhməd (d. [[1692]] - ö. [[1706]])
 
=== Qız uşaqları ===
Sətir 35:
* Sakaoğlu, Necdet (1999). ''Bu Mülkün Sultanları''. İstanbul: Oğlak Yayınları. <nowiki>ISBN 875-329-299-6</nowiki>. say.200-209
* Kinross, Lord (1977). ''The Ottoman Centuries''. İstanbul: Sander Kitabevi. <nowiki>ISBN 0-224-01379-8</nowiki>.(İngilizce)
 
{{Osmanlı padşahları}}
[[Kateqoriya:Osmanlı sultanları]]