Jan Jak Russo: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 28:
Fransız filosofu, yazıçı, bəstəkar. XVIII əsr Fransada [["Maarifçilik" hərəkatı]]nın ən görkəmli nümayəndəsi,[[Ensiklopediya]] nın yaradıcılarından biri. 1789-1794 cü ildə [[Fransa Burjua inqilabı]] zamanı onun əsərləri [[Yakobinlər]]in əsas ideya dayağı olmuşdur.
 
[[1712]]-ci il iyunun 28-də [[Cenevrə]] şəhərində anadan olmuşdur. Anası Russo anadan olduqdan 2-3 gün sonra anası vəfat etmişdir. Russonun 10 yaşı olarkən  XVI-cı  əsrdə Fransadan qaçıb İsveçrəyə sığınan, bir Fransız Prostestant ailəsindən gələn , Russonun doğumundan əvvəl 6 il boyunca İstanbulda saray saatsazlığı etmiş olan atası  onu əmisi Bernarın himayəsinə vermişdir. Kilsə təhsili almışdır. Sınaq müddətindən sonra oymaçı ustası yanında şagird kimi fəaliyyət göstərmiş və bu sənətə yiyələnmişdir. [[1728]]-ci ildə ustanın yanından qaçmış və yeni tanış olduğu xanım Varansın himayəsi altında [[Turin seminariyası]]na qəbul olunmuşdur. Lakin bir müddət sonra Russo buradan da qaçır və xanım Veresilisin evində xidmətçi kimi işləyir. Sahibin ölümündən sonra başqa evdə xidmətçi kimi işləməyə başlayır. Xidmətçi həyatını xoşlamayan Russo yenidən xanım Varansın yanına qayıdır. Xanım Varans onu dini təhsil almaq üçün seminariyaya qəbul etdirir.
 
Russonun musiqiyə olan həvəsi onun bu seminariyadan da qovulması ilə nəticələnir. Kilsə orqanisti onu şagird kimi yanına götürsədəgötürsə də bir ildən sonra Russo oradan aralanır. Bundan sonra adını dəyişir və fransız musiqiçisi kimi səyahətə başlayır. [[Lozanna]]da öz kompozisiyalarından ibarət konsert təşkil etsə də bu rişxəndlə qarşılanır. Daha sonra [[Nevşatele]]də yaşamağa və bir neçə şagirdə dərs deməyə başlayır. [[1742]]-ci ildə [[Paris]]ə qayıdır və "mühacirətdə" olduğu müddətdə yazdığı dram əsərlərini və şerlərini nümayiş etdirmək niyyətinə düşür. O, həmçinin yeni not sistemini kəşf etdiyini elan edir,lakin bu heç kimi maraqlandırmadı, pyeslərini isə heç bir teatr nümayiş etdirmək istəmədi.
 
Pulunun qurtardığı bir vaxtda rəhmdil iezuit onu məşhur xanımların evinə salır, Russo öz şerlərinişeirlərini xanımlar üçün oxuyur. Beləliklə ,o, məşhur musiqiçi, yazıçı, elm xadimləri ilə həmçinin, gələcəkdə Ensiklopediyanıensiklopediyanı birgə (həmçinin [[Dalamber]] ilə) yaradacaq gənc [[Didro]] ilə tanış olur. [[1743]]-cü ildə Russo [[Fransa]]nın [[Venesiya]]dakı səfirin katibi kimi fəaliyyət göstərir. Cəmi bir il fəaliyyət göstərən Russo [[Parisə]] qayıdır. Bu zamandan başlayaraq onda aristokratlara qarşı nifrət yaranır. [[1744]]-ci ildə [[Parisə]] qayıdan Russo, bu şəhərdə var-dövlət sahibi olacağı ümidiylə musiqi sahəsində işləməyə başladı. Amma bəstələdiyi "Muses Galantes" (Şorgöz Sənət Pəriləri) adındakı operası, ona xəyal qırıqlığından başqa bir şey qazandırmadı. Bu dövrdə qaldığı oteldə paltaryuyan işləyən Tereza Le Vasser ilə tanış olub onunla yaşamağ başladı. VassereVasserlə - heç vaxt aşiq olmadığını etiraf etdiyi , oxumaq və yazmaq bilməyən bu qadınla münasibətini 30 il davam etdirdi. Bu münasibətdən 5 uşaq dünyaya gəlsədəgəlsə də, Uşaqlarınuşaqların hamısı YeYetim Uşaq Evine göndərildi. Russo bu hərəkətinə görə peşmanlıq çəkdiyini, amma yenədəyenə də haqqlı səbəbləri olduğunu belə dilə gətirirdi: '''"Özüm yetişdirə bilmədiyim üçün uşaqlarımı dövlət təhsilinə buraxaraq, onları xəyalpərəst, var-dövlət ovçusu olmaq yerinə işçi və kəndli olmağa yönəltməklə, bir vətəndaş, bir ata kimi davrandığımı düşündüm və özümə Platon Cumhuriyyətinin bir üzvü olaraq baxdım. O gündən bu yana, dəfələrlə peşmanlığım mənə yanıldığımı göstərdi. Hər şeyi düşündükdən sonra, uşaqlarım üçün ən yaxşı olanını, yadaya da elə olacağını fikirləşdiyim şeyi seçdim. MəndəMən də onlar kimi yetişdirilib baxılmağı istəyərdim yenədə istəyirəm."''' [[1750]]-ci ilə [[Dijon akademiyası]] Russonu '' [["Elm və Mədəniyyət haqqında mühakimələr"]] (Discours sur les arts et les sciences)'' əsərinə görə təltif edir. Bu əsərində Russo bir neçə radikal fikirlə çıxış etmişdir.
 
Öz prinsipləri əsasında yaşamağı üstün tutan Russo ona təklif edilən vəzifələrdən və əksər bahalı hədiyyələrdən imtina edir. Onun " Kənd Cadugəri" (Le Devin du village) adlı komik operası Fontenbloda tamaşaya qoyulur. Bu tamaşaya baxanlar arasında Fransa kralı da olur. Növbəti gün Russo təyin edilmiş audensiyaya getmədi - bu onun həbs olunması demək olardı.