|
|}
<div style="border: none; width:240px;"><div class="thumbcaption">Biologiya canlı təbiəti öyrənən elmdir.</div></div></div>
'''Biologiya''' (''Bios'' – canlı, ''logos'' – elm) – canlı təbiət haqqında kompleks elm. Hal - hazırda Yer üzərində mövcud olan və məhv olmuş külli miqdarda növ müxtəlifliyinövmüxtəlifliyi, onların quruluşu və funksiyası, mənşəyi, çoxalması və inkişafı, canlı və cansız təbiətlə əlaqəsi haqqında. Biologiya həyatınhəyata xas olan ümumi və fərdi qanunauyğunluqları müəyyən edir. Biologiyanın çoxlu şöbələrinin olmasına baxmayaraq, qanunauyğunluqlar, əsasən, Ümumiümumi Biologiya tərəfindən tədqiq edilir. Ümumi Biologiya özündə, əsasən, Yer üzərində həyatın əmələ gəlməsi haqqında nəzəriyyəni, Hüceyrə haqqında nəzəriyyəni (Sitologiyanı), Molekulyar Biologiyanı, İnsan haqqında nəzəriyyəni, Ekologiyanı, Genetikanı, Biosfer haqqında nəzəriyyəni, Təkamül nəzəriyyəsini ([[Darvinizm]]i), Orqanizminorqanizmin individual inkişafını öyrənir.
Biologiya terminiterminini elmə ilk dəfə [[1802]]-ci ildə bir-birindən asılı olmadan [[J.B.Lamark]] və [[Q.R.Treviranus]] daxil etmişlər.
Həyat zülalların fiziki-kimyəvi vəziyyəti və xüsusi mövcud olmamövcudolma formasıdır.
== Təsnifatı ==
İlk dəfə canlı təbiəti bütövlükdə öyrənilməsi cəhdləri antik həkim və filosoflar tərəfindən edilmişdi ([[Hipokrat]], [[Qalen]], [[Teofrast]], [[Aristotel]]). Məhz onların əməyi İntibah dövründə davam etdirilərək [[Botanika]], [[Zoologiya]], [[Anatomiya]], [[Fiziologiya]] elmlərinin əsasını qoydu.
Mikroskopun kəşfi Biologiyanın sərhədlərini mikroaləmə qədər genişləndirdi. [[Mikroskop]]un kəşfi ilə Zoologiyada[Zoologiya]da yeni aləm- Birhüceyrəlilər və ya İbtidailər ([[Protozoa]]) aləmi, Botanikada isə birhüceyrəli [[yosunlar]]ı müşahidə etmək mümkün oldu. Həmçinin [[bakteriyalar]]ı və [[viruslar]]ı müşahidə etmək mümkün oldu. Beləliklə hüceyrə kəşf olundu (1556. [[Robert Huk]]).
== Şəkillər ==
|
