Efir yağı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
İrada (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 11:
[[Şəkil:2006-10-30-Salvia01.jpg|thumb|200px|right|[[Adaçayı]]]]
 
'''Efir yağı''' - bəzi bitkilərin tərkibində olan xoşiyli uçucu yağlı maye (sənayenin bəzi sahələrində və təbabətdə işlənir). Hazırda elmə 2000-ə qədər efir yağlı bitki məlumdur. Onların tərkibində 10%-dən-0,001%-ə dək efir yağı olur.
 
==Əhəmiyyəti==
Sətir 30:
* [[Qoz]]
* [[Cirə]]
* [[Küknar]]
 
== Efir yağlarının kimyəvi tərkibi ==
Efir  yağları yeganə təbii maddədir ki, onun  tərkibində yüzlərlə kimyəvi komponent vardır. Hər bir komponent fərdi maddələr yığımından ibarətdir və o da nəticədə çox mürəkkəb bir qarışığın əmələ gəlməsini yaradır. Efir yağının tərkibindəki bütün maddələr üzvü maddələrdir, başqa sözlə hər bir maddənin molekulyar quruluşu karbon atomlarından təşkil olunmuşdur. Bitkilərin efir yağlarındakı komponentlər, onun tərkibində olan əsas komponentin sanki kombinasiyasıdır. Məsələn, hamıya məlum olan nanənin efir yağının əsas komponenti mentoldur. Bu maddə bitkinin efir yağının 40%-ni təşkil edir və bitki üçün  spesifik iy verir. Lakin elə hallara da təsadüf edilir ki,efir yağının tərkibində cüzi (izləri hiss olunan) miqdarda kəskin iyli maddələr bitkidə olan digər maddələrlə kombinasiyada iy baxımdan əhəmiyyət kəsb edir, “iy çələngi” yaradır. Məsələn, limona spesifik iy verən komponent – sitral limonun efir yağında çox azdır, lakin limonda əsas iy sitrala məxsusdur.
 
Bəzən bitkilərin efir yağının milyonda bir hissəsi qədər olan bir maddə insanın burnunda tez hiss olunur və terapevtik təsir göstərir. Məsələn, tio-terpinolen qreyfrut meyvəsinin efir yağının nə isə izləri hiss edioləcək komponenti olmasına baxmayaraq, bitkini iyinə görə tanıdan, spesifik iy verən təsirə malikdir.
 
Əksər bitkilərin efir yağlarının kimyəvi tərkibi iki kateqoriyaya aid olur: terpenlər və ya karbohidratlar və turşulu birləşmələr. S.C.İbadullayeva, İ.Ə.Cəfərli - Efir yağları və aromaterapiya, Bakı-"Elm"-2007
 
== İstinadlar ==