Akademizm: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
'''Akademizm''' ({{lang-fr|academisme}}) və ya '''Akademik stil''' - Avropa incəsənət akademiyalarında formalaşdırılmış və geniş yayılmış professional tədris metodu və bədii dizayn üslubudur. XVI əsrin ortalarında [[İtaliya]]da formalaşmağa başlayan bu üslub bir neçə yüz il ərzində bütün Avropada geniş yayılmış və kolonializm nəticəsində bir çox ölkələrin incəsənətinə ciddi təsir göstərmişdir. Lakin, bu terminlər qarışıq mənaya malikdirlər, çünki, sənətşünaslar bu terminlərə müxtəlif şəkildə yanaşmış, onun anlamını daraltmış və ya genişləndirmiş, bəzən isə tamamilə fərqli bir sahəyə aid etmişlər. Bəziləri üçün akademizm, [[1648]]-ci ildə [[Şarl LeBren]]in rəhbərliyi ilə yaradılmış [[Fransa Kral Rəssamlıq və Heykəltəraşlıq Akademiyası]]nda pedaqoqların tədris etdiyi yüksək sistematiklik və iyerarxiya ehtiva edən üslubdur. Fransız rəssamlarının bu uğuru ətraf ölkələrə də təsir edərək [[barokko]], [[neoklassisizm]] və qismən [[romantisizmromantizm]]in formalaşmasına təsir göstərmişdir. Bəziləri, bu termini daha konkret işlədərək akademiyalarda və onların ətrafında formalaşan akademik incəsənətə və ya akademik stilə aid edirlər.<ref name="Kleiner">Kleiner, Fred. [http://books.google.com.br/books?id=UK_jTggtYl8C&pg=PT320&dq=%22academic+art%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=3&cd=3#v=onepage&q=%22academic%20art%22&f=false ''Gardner's Art Through the Ages: The Western Perspective'']. Cengage Learning, 2009. Vol. II, 13ª ed. p. 655</ref><ref name="Itaú">[http://www.itaucultural.org.br/aplicexternas/enciclopedia_ic/index.cfm?fuseaction=termos_texto&cd_verbete=349 ''Academicismo'']. Enciclopédia Itaú Cultural de Artes Visuais. Atualizado em 29/12/2008</ref> Nəhayət üstünlük təşkil edən, əksər sənətşünaslar bu termini XIX əsrdə akademiyalarda təhsil almış sənətkarların formalaşdırdıqları incəsənət üslubuna aid edirlər.<ref name="Kino">Kino, Carol. [http://www.thenational.ae/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090821/REVIEW/708209994/1008 ''Returning the gaze'']. The National. August 20. 2009 11:11AM GMT</ref><ref>Kulka, Tomáš. [http://books.google.com.br/books?id=J8UXbeysl2EC&pg=PA60&dq=%22academic+art%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=3&cd=4#v=onepage&q=%22academic%20art%22&f=false ''Kitsch and art'']. Pennsylvania State University Press, 1996. p. 60, nota 23</ref><ref name="Greenberg">Greenberg, Clement & John O'Brian (editor). [http://books.google.com.br/books?id=5UrtClwac-UC&pg=PA299&dq=%22academic+art%22&lr=&as_drrb_is=q&as_minm_is=0&as_miny_is=&as_maxm_is=0&as_maxy_is=&as_brr=3&cd=23#v=onepage&q=%22academic%20art%22&f=false ''The Collected Essays and Criticism: Modernism with a vengeance, 1957-1969'']. University of Chicago Press, 1995. p. 299</ref> Lakin, bu mövqenin tərəfdarı olan sənətşünaslar əsasən [[təsviri sənət]]ə akademik obrazların təsirinə diqqət yetirirlər.
 
Akademiyalar orta əsr rəssam [[gildiya]]larında çalışanlar üçün, fərdi yanaşma və orijinal yaradıcılıq baxışının əsasında dayanan ümumi sistem və nəzəriyyələrin formalaşdırılması üçün yaradılmışdı. Akademiyalarda sənətkarlar klassik ənənələr və onlarla birlikdə estetik və etik mənbələrin təbliği üçün yarışırdılar. Akademiyalar həm də rəssamın adının gildiya rəssamı səviyyəsindən professional rəssam səviyyəsinə qalxması və əsərlərinin zadəganlar tərəfindən qəbul edilməsi üçün vacib idi. Akademiyalar həm də bütün rəssamlıq sisteminin formalaşmasında açar rolunu oynayırdılar, belə ki, sənəti məhz akademiyalar tədris etdiyindən və zadəgan təbəqənin əsasən akademiyaların yetirmələrinin əsərlərini ciddi qəbul etməsi səbəbiylə, akademiyalar mədəni ideologiya, zövq, tənqid, həmçinin bir çox sənət muzeyləri üçün mənbə rolunu oynamış satış və bazar yolları üzərində monopoliyaya malik idilər. Hakim dairələrlə sıx işbirliyi əsasında yaranmış bu böyük təsir dairəsi nəinki mədəni idealların, həmçinin siyasi və sosial fikirin də istiqamətləndirilməsində iştirak edirdi.<ref name="Itaú"/><ref name="cork">[http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/academic-art.htm ''Academic Art Style'']. Encyclopedia of Irish and World Art</ref> Beləliklə, akademiyaların formalaşdığı dövrlərdən etibarən daima akademik dairələrdən kənarda qalan kiçik sənətkar qrupları olmuşdur ki, onlar rəsmi incəsənətin olmasına etiraz etmiş və bu incəsənətin sərt qaydalarını [[mütləqiyyət]]in yansıması kimi dəyərləndirmişlər.<ref name="Schwarcz">Schwarcz, Lilia Moritz. ''O Sol do Brasil: Nicolas-Antoine Taunay e as desventuras dos artistas franceses na corte de d. João''. São Paulo: Companhia das Letras, 2008. pp. 65-66</ref><ref name="Rome">[http://www.visual-arts-cork.com/history-of-art/academy-of-art-rome.htm ''Academy of Art in Rome'']. Encyclopedia of Irish and World Art</ref>
 
XVIII əsrin sonları-XIX əsrin ortalarından başlayaraq, akademik sistem öz təsir gücünü itirməyə başlayır, [[realizm]] və [[impressionizm]] cərəyanlarının formalaşması akademik sistemi qismən sıxışdırır və akademizm konservativlikdə, individual baxışların sıxışdırılmasında günahlandırılır. XX əsrdə bütün mümkün formalarla ənənəvi rəssamlıq sisteminə qarşı mübarizə aparan və müstəqil fəaliyyəti təbliğ edən [[modernizm]]in meydana çıxması ilə ənənəvi akademik sistem tamamilə çökdü. Bununla belə, hətta müasir dövrdə belə qədim sənət məktəbləri olan akademiyaların tədris metodları [[Bauhaus]] və başqa sənət məktəbləri tərəfindən yaşadılır, [[kubizm]] və simvolizmdəki formal intellektualizasiya, [[sürrealizm]]də alleqoriyalardan istifadə olunmasında akademizmin stilistikası müşahidə olunur.<ref name="Kino"/><ref name="cork"/><ref>[http://www.daheshmuseum.org/about/critics.php ''Critic's Turn'']. Dahesh Museum of Art</ref>
== Akademistlər ==