Orfizm: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
Sətir 10:
Orfizm dini cərəyan kimi miladdan öncə VI yüzillikdə yaranmışdır. Bu dinin yazılı ədəbiyyatı da olmuşdur. Məlumdur ki, orfizm yunanların ənənəvi dini baxışlarından fərqlənirdi, onlarla rəqabət aparırdı. Bu dinin təlimində ilk fəlsəfi fikirlər də olmuşdur. Bu da orfiklərin dünyanın yaranması haqqında təsəvvürlərində özünü göstərmişdir.
Orfizmin [[Kosmologiya|kosmologiyasına]] görə öncə əbədi zaman olan [[Xronos]] (yun. Χρόνος) var idi. Ondan [[Xaos (mifologiya)|qarışıqlıq]] (yun. χάος) və [[Efir (mifologiya)|efir]] yaranmışdır. Sonra Xronos onlardan özündə dünyanı əhatə edən yumurta yaratmışdır. Bu yumurtadan işıq və sevgi tanrısı olan hermafrodit Fanes (yun. Φάνης) çıxmış və o, tanrıları və bütün canlıları doğmuşdur.
Tanrılardan biri Dionisus olmuşdur. [[Titanlar]] (yun. τιτᾶνες) onu parçalayıb yemişdirlər. Ona görə də, baş tanrı Zeus onları ildırımla yandırmışdır. Titanların külündən isə insanlar yaranmışdır. Ona görə də onların ikili təbiəti vardır. Biri insanların şər olan titanik, digəri isə xeyir olan dionisik təbiəti mövcuddur. Ona görə də insan həyatının məqsədi titanik təbiətə qalib gələrək dionisik həyat yaşamaqdır.<ref name=":0" />
Bu baxımdan da orfiklərin dini ayinləri olmuşdur. Onlar bədənin təmizliyinə riayət etmiş, ət və paxla yeməmiş, çoxlu dualar oxumuşdurlar. Onların inancına görə insan titanların Dionisusa qarşı etdiyi cinayətin daşıyıcısıdır və buna görə də günahkardır. Ancaq, orfik həyat tərzi insanı dünya həyatının əzablarından qurtara, ruhuna isə azadlıq verə bilər. Xristianlıqda da hər bir insan Adəmin [[İlk günah|ilk günahına]] görə günahkardır. Bu günahdan insanı yalnız İsaya iman qurtarır. Bu inancla orfizmin bənzərliyi vardır.
Sətir 22:
* Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, 298 səh.
== İstinadlar ==
[[Kateqoriya:Din]]
[[Kateqoriya:Fəlsəfə]]
| |||