Arilər: Redaktələr arasındakı fərq

'''Arilər''' ({{lang-hi|ā́rya-}}, {{lang-ae|airya-}}, {{lang-fa|ariya-}}) — e.ə. 2000-ci ilə yaxın [[Avropa]]Mərkəzi çöllərindənAsiyadan [[Hindistan]]a və [[İran]]a köçmüşsoxulmuş Hind-İran köçəri tayfalarının özlərinə verdikləri ad. HindistandaHindisumda arilərariler tədricən yerli əhali ilə qarışaraq onlarla birlikdə hindxalqını təşkil etdilər. [[İran]] və [[Cənubi Azərbaycan]] ərazilərində yerli əhali ilə qarışan arilərdən, o cümlədən Azərbaycan ərazisində bir çox farsdilliirandilli tayfalar - parfiyalılar, farslar, midiyalılar, saqartilər, kadusilər, mardlar, kirtilər və b. meydana gəlmişdilər.

İrandilli tayfa və qəbilələr indiki İran ərazisinə b.e.ə. IX əsrdə (bəzilərinin fikrincə, e.ə. XI və ya X əsrdə) gəlmişlər. Həmin tayfaların bir hissəsi IX əsrin II yarısında Elam dövlətinin (e.ə. 2500-644) [[Parsua]] adlanan ərazisində məskunlaşmış və artıq e.ə. VI əsrdə məntəqənin çoxluq təşkil edən əsas əhalisinə çevrilmişlər. Parsuada məskunlaşan irandilli əhali bir neçə tayfadan ibarət idi, bəziləri onlardan üçünün, digərləri yeddisinin daha mühüm rol oynadığını qeyd edirlər. Həmin tayfalar özlərini arya, dillərini arya dili adlandırırdılar.arilərə İrandilli(tatlar,talışlar,kürdlər,farslar,taciklər,bəluclar,zazalar,lurlar,giləklər,mazandaranlılar,puştınlar,yaqnoblular)hinddilli(Hindistan xalqları) daxildir.