Xrisipp: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Yeni səhifə: Xrisippus (yun. Χρύσιππος, m. ö. 280 – 207) – ellinizm dövrünün filosofu, stoa məktəbinin ardıcılı, Zenonun tanınmış öyrəncilərindən biri. Onun fəaliy... |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1:
'''Xrisippus''' (yun. Χρύσιππος, m. ö. [[E.ə. 280|280]] – [[E.ə. 207|207]]) – [[ellinizm]] dövrünün filosofu, [[Stoaçılıq|stoa məktəbinin]] ardıcılı, Zenonun tanınmış öyrəncilərindən biri. Onun fəaliyyəti nəticəsində stoaçılıq sistemləşmiş bir təlim kimi ortaya çıxmışdır. Ona görə Xrisippusu stoa məktəbinin ikinci yaradıcısı sayırlar. Xrisippus çoxlu kitablar yazsa da, bizim zamanımıza onlardan bəzi fraqmentlər gəlib çatmışdır.
Xrisippus daha çox məntiqi məsələlərə önəm vermişdir. O, başqa stoaçılar kimi hesab edirdi ki, fəlsəfənin üç istiqaməti vardır: '''''məntiq''''', '''''fizika''''' və '''''etika
Dünyada hər şey səbəb və nəticə qanununa tabedir. Ona görə də mülahizələr sadə və mürəkkəb olur. Sadələrdə şeyləri keyfiyyətlərə görə təsnif edib, onlara dəqiq təriflər verirlər. Sadə mülahizələrin örnəkləri kimi <u>“o gəzir”</u>, <u>“günəş göydədir”</u> sözlərini misal gətirmək mümkündür.
Mürəkkəb mülahizələri Xrisippus ''şərtilərə'' (<u>“günortadırsa, onda hava işıqlıdır”</u>), ''birləşdiricilərə'' (<u>“həm günortadır, həm də işıqlıdır”</u>), ''müqayisəlilərə'' (<u>“gün gecədən uzundur”</u>) və s. bölürdü. Bunlardan ən önəmlisi şərti olan mürəkkəb mülahizələrdir. Orada sonrakı iddia öncəkiyə zidd olmamalıdır. Məsələn, <u>“günortadırsa, onda hava işıqlıdır”</u> cümləsini təhlil etsək, onun həqiqəti əks etdirdiyini görərik. Çünki <u>“hava qaranlıqdır”</u> desək, bu <u>“günortadır”</u> iddiasına zidd olar. Mülahizələrdən çıxan nəticə yalnız onda həqiqi sayılır ki, o həqiqi önərmələrə (iddialara) söykənsin.<ref>Хрисипп
== Mənbə ==
[[Aydın Əlizadə]]. [http://www.anl.az/el/Kitab/2016/Azf-289695.pdf Antik fəlsəfə tarixi]. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 167-168.
== Ədəbiyyat ==
* [[Aydın Əlizadə]]. [http://www.anl.az/el/Kitab/2016/Azf-289695.pdf Antik fəlsəfə tarixi]. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 167-168.
== Həmçinin bax ==
* [[Stoaçılıq]]
* [[Zenon (Kitiyalı)]]
* [[Kleantes]]
* [[Panetius]]
* [[Posidonius]]
* [[Lutsiy Anney Seneka|Seneka]]
* [[Epiktet|Epiktetus]]
* [[Mark Avreli|Markus Avrelius]]
* [[Mark Tulli Siseron|Sisero]]
== İstinadlar ==
|