Xrisipp: Redaktələr arasındakı fərq

'''Xrisippus''' (yun. Χρύσιππος, m. ö. [[E.ə. 280|280]] – [[E.ə. 207|207]]) – [[ellinizm]] dövrünün filosofu, [[Stoaçılıq|stoa məktəbinin]] ardıcılı, Zenonun tanınmış öyrəncilərindən biri. Onun fəaliyyəti nəticəsində stoaçılıq sistemləşmiş bir təlim kimi ortaya çıxmışdır<ref>Diogenes Laërtius, VII. 183.</ref>. Ona görə Xrisippusu stoa məktəbinin ikinci yaradıcısı sayırlar. Xrisippus çoxlu kitablar yazsa da, bizim zamanımıza onlardan bəzi fraqmentlər gəlib çatmışdır.

Xrisippus daha çox məntiqi məsələlərə önəm vermişdir. O, başqa stoaçılar kimi hesab edirdi ki, fəlsəfənin üç istiqaməti vardır: '''''məntiq''''', '''''fizika''''' və '''''etika'''''. Məntiq ''ritorika'' (söz ustalığı) və ''dialektikadan'' (mübahisə bacarığı) ibarətdir. Dialektika isə ''məna'' və ''səsə'' bölünür. Mənalar təsəvvürlər və onlara əsaslanan mülahizələrdən, cins və növlərdən, eləcə də sofizmlərdən ibarətdir. Səslər isə deyilən sözlər, cümlələrdir.<ref name=":0" />

Mürəkkəb mülahizələri Xrisippus ''şərtilərə'' (<u>“günortadırsa, onda hava işıqlıdır”</u>), ''birləşdiricilərə'' (<u>“həm günortadır, həm də işıqlıdır”</u>), ''müqayisəlilərə'' (<u>“gün gecədən uzundur”</u>) və s. bölürdü. Bunlardan ən önəmlisi şərti olan mürəkkəb mülahizələrdir<ref>Gould, Josiah (1970), The Philosophy of Chrysippus, SUNY, p. 71.</ref>. Orada sonrakı iddia öncəkiyə zidd olmamalıdır. Məsələn, <u>“günortadırsa, onda hava işıqlıdır”</u> cümləsini təhlil etsək, onun həqiqəti əks etdirdiyini görərik. Çünki <u>“hava qaranlıqdır”</u> desək, bu <u>“günortadır”</u> iddiasına zidd olar. Mülahizələrdən çıxan nəticə yalnız onda həqiqi sayılır ki, o həqiqi önərmələrə (iddialara) söykənsin.<ref name=":0">Хрисипп // Новейший философский словарь. Сост. Грицанов А. А. Минск, 1998.</ref>