Ferekid: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2:
'''Siroslu Ferekid''' ya da '''Ferekides''' (yun. Φερεκύδης, təxminən m. ö. 584 – 499) — qədim yunan düşünürü idi. Bəzi yazarlar onu [[Yeddi yunan müdriki|Yeddi yunan müdriklərindən]] biri hesan edirdilər. O, finikiyalılardan elm öyrənmiş<ref>Фрагменты ранних греческих философов / Составитель А. В. Лебедев. Ч. 1: От эпических теокосмогоний до возникновения атомистики. М.: Наука, 1989, с. 84-85</ref>, sonra yunanların "yeddi müdriklərindən" biri olan [[Pittak]]ın öyrəncisi olmuşdur<ref>Diogenes Laertius. [[iarchive:livesandopinions00dioguoft|Lives and Opinions of Eminent Philosophers]] / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, с. 53-54.</ref>. O, orfizmə çox yaxın idi. Ferekid "Beş kitab" (yun. Πεντέμυχος) adlanan əsərində öz teoqoniya və kosmologiyasını vermişdir. Onun əsərlərindən bəzi fraqmentləri günümüzə gəlib çatmışdır. Ferekid həm də [[Pifaqor]]un müəllimi olmuşdur.
"Beş kitab"da tanrıların və dünyanın yaranması təsəvvürləri [[Hesiod]]un "[[Teoqoniya]]"sından fərqlənir. Ferekid antik dünya təsəvvürlərini sadələşdirmək fikrinə düşmüşdür. Bunun üçün o, bir çox tanrıları bir-biri ilə eyniləşdirərək və adlarına yeni məzmun gətirərək onların sayını azaltmışdır. Bu da mifə əsaslanan yunan dünyagörüşünün böhrana uğramasının göstəricisi idi.
Hesioda görə hər şeyin başlanğıcında sularla eyniləşdirilən Qarışıqlıq (Xaos) durur. Feredid isə dünyanın başlanğıcını maddə ilə deyil, tanrılarla bağlayırdı. Belə ki, Zas ([[Zevs]]) – Xtonia (Qaia) – Kronos (zaman) üçlüyü əbədi olmuş, yaradılmamışdırlar<ref>Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 2003, p. 56-60.</ref>. Burada Zevs həm də məhəbbət təcəssümü olan Erosla eyniləşdirilir<ref>Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 2003, p. 62.</ref>. Onlar birlikdə vəhdət təşkil edən ilk tanrılardır. Bu üçlük hava, su və odu yaratmışdırlar. Sonra bu ünsürlərdən tanrılar, yarıtanrılar, demonlar və başqa mifoloji varlıqlar yaranmışdır. Qeyd edilən tanrılar, yarıtanrılar və demonlar ikinci dərəcəlidirlər. Bir zaman qara qüvvələr Zevsa qarşı üsyan etmiş, ancaq yenilərək tartarusa atılmışdırlar<ref name=":0">Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 2003, p. 66-67.</ref>. Zevs isə Olimpdə baş tanrı olaraq möhkəmlənmişdir.
| |||