Rodoslu Paneti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 35:
Panetius orta dövrün stoaçısı olaraq, klassik stoa təliminə [[Peripatetiklər|peripatetik]] və [[Platonizm|platonik]] məktəblərinin elementlərini də qatmışdır. Ona görə də onun təlimi qədim stoaçılardan fərqlənirdi.
 
Panetius fəlsəfəsini romalıların dünyagörüşünə uyğunlaşdırmışdır. O hesab edirdi ki, platonizmin, peripatetizmin və stoaçılığın mənşəyi eynidir, onlar [[Sokrat|Sokratdan]] başlayır. Buna görə də o, stoaçılığa yeni fikirlər gətirmişdir. Belə ki, Panetius başqa stoaçıların kosmosun zaman-zaman odda yanıb məhv olması və onun yenidən yaranması fikrini qəbul etməmişdir<ref>Marcus Tullius Cicero. [http://oll.libertyfund.org/titles/cicero-on-the-nature-of-the-gods On the Nature of the Gods] / Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896, s. 134.</ref>. O, [[Aristotel|Aristotelin]] dünyanın əbədi olması fikrinə üstünlük verirdi. Həm də [[Platon|Platondan]] fərqli olaraq o, Panetius ruhun ölməzliyini inkar edirdi<ref>Cicero. [https://archive.org/stream/cicerostusculand00ciceiala#page/n5/mode/2up Tusculan disputations] / Translated by Andrew P. Peabody. Boston: Little, Brown, and Company, 1886, p. 57.</ref>.
 
Keçmişdə yaşayan stoaçılar ruhu bədənlə kəskin olaraq fərqləndirmiş, onların bir-biri ilə qarşıdurmada olmalarını iddia etmişdilər. Ancaq, Panetius insanı ruh və bədən vəhdətində olan yetkin bir varlıq kimi təsəvvür edirdi. Eləcədə o, taleyin önəmini inkar etməyərək insan azadlığının da əhəmiyyətini vurğulayırdı<ref>Асмус В.Ф. [http://centant.spbu.ru/sno/lib/asmus/10-1.htm Античная философия]. М.: Высшая школа, 1976, s. 482.</ref>.
 
Panetiusun fikrincə hər bir insanda 4 əsas yönəlmə vardır: ''müdrikliyə'', ''müstəqilliyə'', ''kamilliyə'' və ''özünü qorumağa''. Başqa stoaçılarda olduğu kimi o, həyatın son məqsədini '''''“təbiətə uyğun yaşamaqda”''''' görürdü<ref>Об обязанностях // Марк Туллий Цицерон. [http://www.klex.ru/fwi О старости. О дружбе. Об обязанностях] / Перевод В. О. Горенштейна. М.: Наука, 1993, s. 300.</ref>. Bunu da dünyanı dərk etmək, başqa insanlarla ünsiyyət qurmaq, mənəviyyatı yüksəltmək, həyatı düzənləməklə əldə etmək olur.
 
Qədim stoaçıların etik təlimlərində xeyrə doğru yönəlmək xoşbəxtliyə aparan yoldur. Bunu da onlar bir mənəvi hal kimi görürdülər. Ancaq Panetius, romalıların dünyagörüşünə uyğunlaşaraq xoşbəxtliyə aparan yol kimi həm də bədənin sağlamlığı və rifahın artması kimi maddi durumları da əlavə etmişdir. Falçılıq və öncədəngörənlik onun tərəfindən rədd edilirdi<ref>Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, p. 314.</ref>.