Numenius (Apameyalı): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
{{Antik fəlsəfə}}'''Apameyalı Numenius''' (yun. Νουμήνιος ὁ ἐξ Ἀπαμείας, m. [[II əsr|II-ci yüzilliyin]] ikinci yarısı) — Roma filosofu, [[Neopifaqorçuluq|yeni-pifaqorçular]] məktəbinin təmsilçisi.
 
== Təlimi ==
Onun fikrincə tam olan varlığın üç əsası vardır<ref>Евсевий Памфил. [http://pstgu.ru/download/1254131747.17.pdf Евангельское приготовление. Книга XI] / Перевод А. Ястребова // Богословский сборник. М.: Православный Свято-Тихоновский богословский институт, 2001, c. 158-162.</ref>. Birincisi İlk Tanrıdır. O özünə qapanmış halda mövcuddur. İkincisi İkinci Tanrıdır. O maddə ilə münasibətdə olan [[Demiurq|Demiurqosdur]]; bir tərəfdən İlk Tanrıya, digər tərəfdən isə əbədi olan maddəyə yönəlir. Varlığın üçüncü əsasını isə kosmos təşkil edir.
 
Başqa məlumatlara görə, o varlığın üçüncü əsasını kosmosda deyil, Dünya Ruhunda görürdü<ref>Нумений // [http://www.alleng.ru/d/phil/phil009.htm Философский энциклопедический словарь] / Гл. ред. Ильичев Л. Ф., Федосеев П. Н. и др. М.: Советская энциклопедия, 1983.</ref>. Ondan insan ruhunun ölən hissəsi yaranmışdır. İnsan ruhunun əqli hissəsi isə ölməzdir və dünya Əqlinə yönəlir.
 
Numenius platonçuluğu Müqəddəs kitabın ([[Bibliya|Bibliyanın]]) dünyagörüşünə, eləcə də Hind, Misir və digər dini təlimlərlə yaxınlaşdırmaq və uyğunlaşdırmaq istəmişdir. Hətta o, [[Platon|Platonu]] [[Musa (peyğəmbər)|Musaya]] bənzədirdi<ref>[[wikisource:Ante-Nicene_Christian_Library/Volume_IV|The Miscellanies; or, Stromata]] // Ante-Nicene. Christian Library. The Writings of the Fathers Down to A. D. 325. Vol. IV. Clement of Alexandria. Vol I. Edinburgh: T. and T. Clarc, 1867, p. 449</ref>. Bunun da zərurəti ondan doğmuşdur ki, o zaman Romada ənənəvi yunan-roman dini böhranda idi və eyni zamanda imperiyada çoxlu dinlər ortaya çıxmışdır. Onlardan biri də sonralar dövlət dininə çevrilmiş [[Xristianlıq]] idi. Buna görə də, o dövrün filosofları bu həqiqətləri nəzərə alıb antik təlimləri başqa inanclarla, xüsusən də Xristianlıqla qarışdırmağa çalışırdılar. Numeniusun varlıq haqqında nəzəriyyəsi də bu qəbildən idi. Sonralar bu ideya yeni-platonçular tərəfindən daha da inkişaf etdirilərək Xristian inancına uyğunlaşdırıldı.
 
== Mənbə ==
* {{cite book|last=[[Aydın Əlizadə]]|first=|date=2007|title=Xristianlıq: tarix və fəlsəfə|url=http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf|location=|archiveurl=https://web.archive.org/save/_embed/http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf|archivedate=2016|publisher=Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar|pages=s. 242-243|isbn=5-87459-013-7|accessdate=2016-08-16|ref=}}
* [[Aydın Əlizadə]]. [http://www.anl.az/el/Kitab/2016/Azf-289695.pdf Antik fəlsəfə tarixi]. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 242-243.
 
== Ədəbiyyat ==
* {{cite book|last=[[Aydın Əlizadə]]|first=|date=2007|title=Xristianlıq: tarix və fəlsəfə|url=http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf|location=|archiveurl=https://web.archive.org/save/_embed/http://www.ebooks.az/view/shUNpGOw.pdf|archivedate=2016|publisher=Bakı: Əbilov, Zeynalov və qardaşlar|pages=s. 242-243|isbn=5-87459-013-7|accessdate=2016-08-16|ref=}}
* [[Aydın Əlizadə]]. [http://www.anl.az/el/Kitab/2016/Azf-289695.pdf Antik fəlsəfə tarixi]. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 242-243.
* Guthrie, Kenneth S., Numenius of Apamea, The Father Of Neo-Platonism - Works, Biography, Message, Sources, And Influence, Moran Press, 2008, 228 p.
* The Miscellanies; or, Stromata // Ante-Nicene. Christian Library. The Writings of the Fathers Down to A. D. 325. Vol. IV. Clement of Alexandria. Vol I. Edinburgh: T. and T. Clarc, 1867, p. 449.
Sətir 20:
 
== Həmçinin bax ==
* [[Pifaqorçular məktəbi]]
* Neoplatonizm
* [[Qnostisizm]]
* [[Hermetizm]]
* [[Neopifaqorçuluq]]