Zamanın və məkanın fəlsəfəsi: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Fəlsəfə silindi; Kateqoriya:Zaman fəlsəfəsi əlavə olundu HotCat |
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
||
Sətir 3:
[[İmage:Titian - Allegorie der Zeit.jpg|thumb|250px|Tisian, „Zamanın alleqoriyası" - Keçmişin, çağdaşın və gələcəyin münasibətlərinin alleqorik təsviri. Burada keçmiş sola, gələcək sağa, çağdaş yaşlı kişi düz baxır.]]
'''Zaman''' fəlsəfədə baş verən hadisələrin ardıcıllığının [[insan]] tərəfindən dərk edilməsidir. Bu dəyişikliklər "zamanın istiqamətini" əsaslandırırlar. Zamanın mövcudluğunu [[Islam Papaxov]] [[Platon]], [[Aristotel]], [[Avqust]], [[Qotfrid Leybnits|Leybnits]], [[Kant]] kimi dahi filosflar müxtəlif şəkildə təsvir etmişlər.
Gündəlik həyatdan məlumdur ki, zaman dərk oluna bilməyən obyektlərdən asıl olmayaraq da mövcuddur. Buna görə də, zamanın təsviri ndə həmişə belə bir sual ortaya çıxırdı ki, zaman insanların düşüncəsində xüsusi baxış formalaşdıqdan sonra mövcud olmuş, ya da ondan asılı olmayaraq obyektiv, bərabərformalı və mütləq mövcuddur. Bu sualın cavabı əsrlər boyu fəlsəfənin, teologiyanın və mistikanın əsas mövzusu olmuşdur. Son zamanlarda fizika, astronomiya, neurologiya, xronopsixologiya və başqa elm sahələri də zamanın tədqiqində öz töhfələrini vermişlər.
Zamanın mövcudluğu öz-özlüyündə problem yaradır, çünki, mövcudluq anlayışının vaxtla əlaqələndirilməsi çətindir. İnsan beynində aparılan son tədqiqatlar, molekulyar biologiya və psixologiya göstərmişlər ki, insanda dərketmə, düşünmə, yada salma, vaxt hissi və şüur bir-biri ilə o dərəcədə sıx bağlıdır ki, onlar adi halda bir-birindən ayrıla bilməzlər. Zaman, düşüncə və insan şüuru birlikdə fəaliyyət göstərirlər. Obyektiv zamanın təsviri belə olan halda yaddaşa,təhlükəsizliyə və ardıcıllığa əsaslanan bir identifikasiyaya gətirilir. Bu baxış keçmişdə Kant və orta Şərq alimlərinin tərəfindən uzun müddət öyrədilmişdir.
==Zaman nədir ?==
| |||