Manqa: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
[[Şəkil:Manga reading direction.svg|thumb|Ənənəvi manqanın oxunma qaydası.]]
{{nihonqo|'''Manqa'''|漫画, マンガ||{{Audio|Ja-Manga.oga|[ˈmɑŋgə]}}}} və ya {{nihonqo|'''kommiku'''|コミック}}<ref name="Lent">''John Lent'' «Illustrating Asia: Comics, Humor Magazines, and Picture Books». «University of Hawai'i Press», 2001. ISBN 0-8248-2471-7</ref><ref name="Tchiei">{{cite web|author=Go Tchiei|url=http://www.dnp.co.jp/museum/nmp/nmp_i/articles/manga/manga2.html|title=Characteristics of Japanese Manga|datepublished=1998|accessdate=11.05.2008|lang=en|archiveurl=http://www.webcitation.org/617dTTen2|archivedate=2011-08-22}}</ref> — yapon [[komiks]]ləri. Müasir dövrdə mövcud olan manqa forması [[İkinci dünya müharibəsi]]ndən sonra inkişaf etməyə başlamışdır.<ref name="Kinsella">{{cite book |last=Kinsella |first=Sharon |title=Adult Manga: Culture and Power in Contemporary Japanese Society |publisher=University of Hawai'i Press |date=2000 |isbn=978-0824823184}}</ref> Manqaya Qərb ənənələrinin böyük təsirinə məruz qalmışdır, lakin Yaponiya incəsənətindən ilə dərin kökləri var.
 
== HaqqındaEtimologiya ==
"Manqa" sözü hərfi tərcümədə "[[qrotesk]]lər", "mübaliğəli (və ya gülünc) şəkillər»" deməkdir.<ref name="ivanov">''Иванов Б. А.'' [http://www.hexer.ru/publish.shtml#book1 Введение в японскую анимацию]. 2-е изд. — М.: Фонд развития кинематографии; РОФ «Эйзенштейновский центр исследований кинокультуры», 2002. — 336 с ISBN 5-901631-01-3</ref>
[[Yaponiya]]da hər yaşdan insan manqa oxuyur,<ref name="Gravett">''Gravett, Paul'' «Manga: Sixty Years of Japanese Comics». «[[Harper Design]]», 2004. — 8 s. ISBN 1-85669-391-0</ref> ona həm [[təsviri incəsənət]], həm də bədii [[ədəbiyyat]] nümunəsi kimi ehtiram göstərirlər, buna görə də ən müxtəlif janrlarda və müxtəlif mövzulara aid çoxlu sayda manqalar mövcuddur: macəra, romantika, idman, tarix, yumor, elmi fantastika, dəhşət, erotika, biznes və s.<ref name="Gravett"/> 1950-ci ildən etibarən manqa Yaponiya mətbəələrinin böyük bir sahəsinə çevrilir<ref name="Kinsella"/> və dünyanın digər yerlərində də məşhurlaşır, xüsusilə də, 2006-ci ilin məlumatlarına əsasən satışı 200 milyon dollar təşkil edən ABŞ-da. ABŞ tərcümə olunmuş manqanın çıxdığı ilk ölkələrdən biridir. Eyni ilin məlumatına görə, Yaponiyada həmin məbləğ 400 milyon dollardır. Demək olar ki, bütün manqalar ağ-qara çəkilir, hərçənd az miqdarda rəngli manqalar da var. Populyar manqalar, xüsusilə uzun manqa seriyaları (bəzən bitməyən) əsasında anime çəkilir.
 
== Tarix ==
İkinci dünya müharibəsi illərində manqadan propoqanda məqsədləri üçün istifadə olunurdu və onun nəşri dövlət tərəfindən maliyyələşdirilirdi. Həmin manqalar bahalı kağızlarda və yüksək keyfiyyətlə nəşr olunurdu, lakin müharibədən sonra, ölkə xarabalıq vəziyyətində olduğu vaxtlarda ən ucuz kağızlarda nəşr olunurdu. Elə həmin vaxt Osamu Tezukanın "Yeni dəfinələr adası" manqası müharibənin ağırlığını üzərində daşıyan bir ölkə üçün fantastik - 400.000 nüsxəylə nəşr olunmuşdur (eyni zamanda, Osamu Tezuka eyniadlı "cinayət və cəza" manqasının da müəllifidir).
 
1950-ci ildən etibarən manqa Yaponiya mətbəələrinin böyük bir sahəsinə çevrilir<ref name="Kinsella"/> və dünyanın digər yerlərində də məşhurlaşır, xüsusilə də, 2006-ci ilin məlumatlarına əsasən satışı 200 milyon dollar təşkil edən ABŞ-da. ABŞ tərcümə olunmuş manqanın çıxdığı ilk ölkələrdən biridir. Eyni ilin məlumatına görə, Yaponiyada həmin məbləğ 400 milyon dollardır.
Məşhur əsərlərin tirajı "One Piece" və "Naruto" manqa seriyalarının tirajı Harri Potter haqqında seriya kitabların tirajı ilə müqayisə oluna bilər, lakin bu rəqəmlər getdikcə enir. Səbəb isə, 80-90-ci il müəlliflərinin böyük auditoriyaya istiqamətlənərək gənclərin maraqlarını nəzərə almadan manqa çəkmələri, həmçinin video oyunlar daha geniş yayılması, demoqrafik problemlər və s. göstərilir.
 
Məşhur əsərlərin tirajı "One Piece" və "Naruto" kimi məşhur manqa seriyalarının tirajı Harri Potter haqqında seriya kitabların tirajı ilə müqayisə oluna bilər, lakin bu rəqəmlər getdikcə enir. Səbəb isə, 80-90-ci il müəlliflərinin böyük auditoriyaya istiqamətlənərək gənclərin maraqlarını nəzərə almadan manqa çəkmələri, həmçinin video oyunlar daha geniş yayılması, demoqrafik problemlər və s. göstərilir.
 
== Xüsusiyyətlər ==
[[Yaponiya]]da hər yaşdan insan manqa oxuyur,<ref name="Gravett">''Gravett, Paul'' «Manga: Sixty Years of Japanese Comics». «[[Harper Design]]», 2004. — 8 s. ISBN 1-85669-391-0</ref> ona həm [[təsviri incəsənət]], həm də bədii [[ədəbiyyat]] nümunəsi kimi ehtiram göstərirlər, buna görə də ən müxtəlif janrlarda və müxtəlif mövzulara aid çoxlu sayda manqalar mövcuddur: macəra, romantika, idman, tarix, yumor, elmi fantastika, dəhşət, erotika, biznes və s.<ref name="Gravett"/> 1950-ci ildən etibarən manqa Yaponiya mətbəələrinin böyük bir sahəsinə çevrilir<ref name="Kinsella"/> və dünyanın digər yerlərində də məşhurlaşır, xüsusilə də, 2006-ci ilin məlumatlarına əsasən satışı 200 milyon dollar təşkil edən ABŞ-da. ABŞ tərcümə olunmuş manqanın çıxdığı ilk ölkələrdən biridir. Eyni ilin məlumatına görə, Yaponiyada həmin məbləğ 400 milyon dollardır. Demək olar ki, bütün manqalar ağ-qara çəkilir, hərçənd az miqdarda rəngli manqalar da var. Populyar manqalar, xüsusilə uzun manqa seriyaları (bəzən bitməyən) əsasında anime çəkilir.
 
Yaponiyada nəşriyyat məhsularının 1/4-ni manqalar təşkil edir. Demək olar ki bütün Yaponiya nəşriyyat evləri manqa dərc edir. Qərb komikslərinin təsiri altında inkişaf etməsinə baxmayaraq manqalar qrafik və bədii cəhətdən onlardan kəskin fərqlənir. İlk dəfə Osamu Tezukanın "böyük gözlər" stilində" çəkdiyi baş qız qəhrəmanlar, sonradan digər bütün manqalara təsirsiz ötüşməyib və böyük gözlər yapon manqasının fərqləndirici cəhətlərindən birinə çevrilmişdir.
 
Digər ən mühüm cəhət manqaların sağdan sola oxunmasıdır, səbəb isə yapon məktublarında heroqlif sütunlarının məhz belə yazılmasıdır.
 
== Etimologiya ==
"Manqa" sözü hərfi tərcümədə "[[qrotesk]]lər", "mübaliğəli (və ya gülünc) şəkillər»" deməkdir.<ref name="ivanov">''Иванов Б. А.'' [http://www.hexer.ru/publish.shtml#book1 Введение в японскую анимацию]. 2-е изд. — М.: Фонд развития кинематографии; РОФ «Эйзенштейновский центр исследований кинокультуры», 2002. — 336 с ISBN 5-901631-01-3</ref>
 
== İstinadlar ==
{{istinadlar|2}}
 
== Xarici keçidlər ==
{{Commons category|Manga}}
* {{dmoz|Arts/Comics/Manga}}
 
{{Anime və manqa}}
{{Komiks}}
{{Animanqa-qaralama}}
 
[[Kateqoriya:Manqa]]
{{Animanqa-qaralama}}