Teya (nəzəri planet): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
təkmilləşdirmə, yeniləmə
Sətir 1:
{{iş gedir}}
'''Teya''' ({{lang-en|Theia}}) — [[Günəş sistemi]]nin ilkin dövrlərində mövcud olduğuna inanılan və [[Böyük toqquşma fərziyyəsi]]nə görə bundan 4,31 milyard il əvvəl [[Yer]]lə toqquşaraq yox olan planet.<ref> [http://www.dailygalaxy.com/my_weblog/2007/07/the-theia-hypot.html "The Theia Hypothesis: New Evidence Emerges that Earth and Moon Were Once the Same"]. The Daily Galaxy. 2007-07-05. </ref> Fərziyyəyə görə Teya təqribən [[Mars (planet)|Mars]] ölçüsündə idi və 6000 km diametri vardı. [[Los-Anceles Kaliforniya Universiteti]]ndə geoloq olan Eduard Yanq [[Apollon 12]], [[Apollon 15]] və [[Apollon 17]] missiyaları zamanı gətirilən süxur nümunələrini müşahidə edərək, əvvəl təklif olunan fərziyyənin əksinə olan Teya planetinin [[Yer]]ə üstdən dəydiyi düşüncəsini ortaya atmışdır.<ref name="asd">Nace, Trevor (2016-01-30). [http://www.forbes.com/sites/trevornace/2016/01/30/new-evidence-4-5-billion-year-old-impact-formed-moon/#5fb7d1bd3e45 "New Evidence For 4.5 Billion Year Old Impact Formed Our Moon"]. Forbes</ref> Təklif olunan toqquşma modelinə görə Teyanın qalıqları [[Yer]]in ətrafında toplanaraq tədricən [[Ay]]ı formalaşdırmışdır. Bəzi alimlər düşünür ki, Yer ətrafı orbitə saçılan qalıqlardan əvvəlcə iki peyk formalaşdı və sonradan onlar birləşərək bu gün bildiyimiz Ayı meydana gətirdi.<ref name="zxc">Jutzi, M.; Asphaug, E. (2011). "Forming the lunar farside highlands by accretion of a companion moon". Nature. 476 (7358): 69–72. Bibcode:2011Natur.476...69J. doi:10.1038/nature10289. PMID 21814278.</ref><ref>"Faceoff! The Moon's oddly different sides", Astronomy.</ref> Böyük toqquşma fərziyyəsi [[Yer]]in nüvəsinin gözləniləndən daha böyük olmasının səbəbini də açıqlayır. Belə ki, toqquşma nəticəsində Teyanın mantiya və nüvəsi Yerlə qarışmışdır.<ref>[http://www.seti.org/node/1458 "Faceoff! The Moon's oddly different sides"], Astronomy,</ref> Teya adı [[yunan mifologiyası]] ilə bağlıdır. Belə ki, [[Teya (mifologiya)|Teya]] yunan mifologiyasında [[Ay]] ilahəsi hesab olunan [[Selena]]nın anasıdır.
 
== Orbiti ==