Vikipediya

Materiya (fəlsəfə): Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1:
Materiya — insan şüurundan kənarda və ondan asılı olmayaraq mövcud olan və inikas edən obyektiv reallıqdır. Bu istiqamətdə XVII əsr fransız filosofu A.Holbax ilk uğurlu cəhd etmişdir. O göstərmişdir ki, materiya insan şüurundan kənarda, şüura qədər, şüur ilə yanaşı və şüurdan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv reallıqdır.
XX əsrin əvvəllərində Vladimir İliç Lenin bu tərifə materiyanın hiss üzvləri vasitəsi ilə bizə bəlli olmasolması və dərkedilən olması keyfiyyətini əlavə etmişdir. Materiya real mövcud obyektlərin və dünya sistemlərinin tərkibini təşkil edir, hər cür xassələrin və hərəkət formalarının substansial əsasıdır. Materiya yaradılmır və məhv edilmir, zamanca əbədi, özünün struktur təzahürləri etibarilə məkanca sonsuzdur, hərəkətlə qırılmaz bağlıdır. Şüur materiyaya xas inikasın ən yüksək forması kimi çıxış edir. Materiyanın substansiallığı, ümumiliyi və mütləqliyi dünyanın maddi vəhdətini səciyyələndirir. Dünyada elə bir şey yoxdur ki, o, materiyanın müəyyən növü və vəziyyəti, xassəsi və ya hərəkətinin forması, tarixi inkişafının məhsulu olmasın. Dünyanın maddi vəhdətinin etiraf edilməsi bütün ideal konsepsiyaların əksinə fəlsəfi materializmin əsas başlanğıc prinsipidir. Həmin idealist konsepsiyalarda aləmdəki bütün hadisələrin substansiya növündə Allah iradəsi, "mütləq ideya", ruh, enerji (energetizm) və s. götürülür.
 
Materiyanı onun müəyyən konkret formalarına, məsələn, maddəyə və ya atomlara müncər etmək olmaz, çünki materiyanın maddədən ibarət olmayan növləri vardır: elektromaqnit qravitasiya sahələri, son dərəcə mürəkkəb struktura malik müxtəlif tipli neytronlar. Materiyanın 2 əsas forması bunlardır:
Sətir 12:
Maddə hiss üzvlərimiz vasitəsilə duyulan və kütləsi olan materiyadır.Təbiətdəki bütün canlı və cansız cisimlər maddədən ibarətdir. Maddənin mühüm xassəsi kütləsinin olmasıdır.
Fiziki sahə maddələrin qarşılıqlı təsirini öyrənən bölmədir. Fiziki sahənin bir neçə növü təyin olunmuşdur. Bunlar qravitasiya sahəsi , elektrik sahəsi, maqnit sahəsi və s. -dir
Materiyanın dərk olunmayan xassələri də vardır. Onun əsas xassəsinixassəsi barəsində isə açıq-aşkaqaşkar qeyd etmək olmaz. Əvvəlcə peşəkarlar ilə məsləhətləşmək lazımdır.Inanmıram ki, belə bir peşəkar tapılsın (onların səviyyəsi yüksəkdir).
{{Fəlsəfə-qaralama}}
 
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/wiki/Materiya_(fəlsəfə)"