Membran: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur |
tərif |
||
Sətir 1:
{{vikiləşdirmək}}
[[Şəkil:Cell membrane detailed diagram blank.svg|thumb|362x362px]]
'''Hüceyrə membranı,''' '''sitoplazmik membran, plazma membranı''' - canlı hüceyrənin daxili hissələrini onu əhatə edərək xarici mühitdən ayıran bioloji membran, dəri<ref>Biologiya lüğəti (İzahlı və illustrasiyalı, Bakı, Çaşıoğlu yayınları, 2011</ref>. Membran ion və üzvi birləşmələrin hüceyrə içinə, eləcə də daxildən xaricə keçidini dəqiq şəkildə tənzimləyir. Hüceyrə membranının ana funksiyası huceyredaxili strukturları xarici təsirlərdən qorumaqdır.
Hüceyrə biofizikanın inkişafda olan bir bölməsi olan bir bölməsi olan membran biofizikasının ətraflı öyrənilməsi nəzəri və klinik təbabət üçün çox mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Həyati proseslərin əksəriyyəti membranlarda baş verir.Bu proseslərin pozulması bir sıra patologiyaıarın yaranmasına səbəb olur.Buna görə də ,bir çox hallarda müalicə membranların funksiyasının bərpası istiqamətində aparılır.
Hüceyrə membranının yerinə yetirdiyi funsiyalardan əsasən üçünü qeyd etmək olar: 1.Baryer funksiyası –membranlar hüceyrədaxili mühitlə ətraf mühüti təcrid edir və seçici ,tənzimlənən keçiriciliyə malikdir.Membran keciriciliyi hüceyrənin vəziyyətindən asılı olaraq dəyişə bilər.
2.Matris funksiyası membranlar struktur elementlərinin qarşılıqlı əlaqəsini təşkil edir ,onların bir-birinə qarşı yerləşməsini və istiqamətləndirməsini idarə edir.
3.Mexaniki funksiyası – membranlar hüceyrədaxili mühitin möhkəm və avtonom olmasını təmin edir.Demək olar ki ,hüceyrədaxili bütün strukturların əmələ gəlməsində membranlar böyük rol oynayırlar.Təsadüfü deyildir ki, bəzən membranları hüceyrənin arxitekturları adlandırırlar.Əsas funksiyalardan başqa biomembranlar energetik biopotensialların əmələ gəlməsi və otürülməsi , reseptor və .s kimi funksialarıda yerinə yetirirlər.Bioloji membranların struktur quruluşu haqqında ilk nəzəriyyə 1902-ci ildə Overton tərəfindən irəli sürülmüşdür.Məlum olmuşdur ki,lipidlərdə həll olan maddələr hücüyrə memranından asanlıqla keçirlər.Buna əsasən membranların birqat fosfolipid təbəqəsindən ibarət olduğu fərz edildi.
Sətir 24 ⟶ 26:
Membranların “maye mozaik” modeli hal-hazırda hamı tərəfindən qəbul edilmişdir.Lakin qeyd etmək lazımdır kı ,bütün modellər kimi bu model də membranların quruluşunun sadələşmiş təsvirini verir.Məsələ ondadır ki ,lipid dənizində zülal aysberqləri həmişə sərbəst üzmürlər ,bəzən hücüyrə daxili suturukturlarda “lövbər” ata bilərlər Mikroflamentlər və mikroborucuqlar belə sturukturlara aiddir.
== İstinadlar ==
<references />
| |||