Antibiotiklər: Redaktələr arasındakı fərq

[[Şəkil:Penicillin core.svg|200px|thumbnail|right|Aleksandr Fleminqin aldığı ilk antibiotik - penisilin[[Penisillin]]]]

Antibiotiklərİlk ilk dəfə praktiki tətbiqini –antibiotik [[1929]]-cu ildə [[penisilinPenisillin|penisilini]]i [[Aleksandr Fleminq]] tərəfindən kəşf etmişdir,edilmişdir. oO, təsadüfən laborator kasacıqların birində stafilokokların inkişafını dayandıran penisillin adlı kif göbələyini aşkar etmişdir.<ref>[http://saglamolun.az/index.php/qulaq-burun-bogaz/317-antibiotikler-haqqinda-faydali-melumat.html Antibiotiklər haqqında faydalı məlumat]</ref> “antibiotik” terminini isə çox sonralar – [[1942]]-ci ildə ilk dəfə [[Zelman Vaksman]] işlətmişdir. Antibiotik miktob mənşəli məhsuldur. Bu məhsulun mikroblarının özlərinin əsas həyat prosesləri – böyümə, inkişaf, maddələr mübadiləsi prosesləri ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Aleksandr Fleminq təcrübələr apararkən müşahidə etmişdir ki, içərisində xəstəliktörədici stafilokokk mikrobu olan “Petri çaşkalararı”nın birindəki mikrob kulturasında yaşıl penisil koloniyası böyüyür, onun yaxınlığındakı stafilokklar isə yox olur. Fleminq beləbunun fikirəsasında söylədikiflərin ki,stafilokokları penisil bakteriyaları hər hansıdayandıran bir maddə ayırır ki, oifraz daeləməli stafilokkolduğunu mikroblarınınəticəsini məhvçıxardı edir. O vaxt hələ təmizsaf halda alına bilməyən bu maddəni o, penisilin adlandırmışdır. On illər keçdikdən sonra ingilis bioloqları [[Xovard Flori]] və [[Ernest Çeyn]] Aleksadr Fleminqin məlumatlarından istifadə edərək göbələyin inkişaf etdiyi mayedən kristallik penisilinipenisillini ayırdılar. PenisilininPenisillinin kimyəvi sintezi 1946-cı ildə həyata keçirildi. [[1949]]-cu ildə isə rentgenoqrafik quruluşu müəyyən edildi. Artıq [[1940]]-cı ildə yeni dərman tibdə geniş tətbiq olunduolunurdu.<ref>M. Abbasov, S. Məşədibəyova, R. İbadov. Təbiət elmləri lüğəti, Bakı 2006, səh. 28</ref>

Antibiotiklərin onları sintez edən miktoorqanizmlər üçün fizioloji əhəmiyyəti tam aydın deyil. Bu məhsulun mikroblarının özlərinin əsas həyat prosesləri – böyümə, inkişaf, maddələr mübadiləsi prosesləri ilə əlaqəsi olmadığı iddia olunur. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, antibiotik onu sintez edən mikroblara təbii populyasiyalarda yaşayış uğrunda mübarizədə üstünlük verir. Digərlərin fikrinə görə isə bu maddələrin onları sintez edən canlı üçün heç bir əhəmiyyəti yoxdur.<ref>M. Abbasov, S. Məşədibəyova, R. İbadov. Təbiət elmləri lüğəti, Bakı 2006, səh. 29</ref>

4 mindən çox antibiotik kəşf olunmuşdur. Amma hazırda onlardan cəmi 60-ı istifadə olunur. Antibiotikləri əsas sintez edənlər [[bakteriyalar]] və mikroskopik göbələklərdir. Təbiətinə görə antibiotiklər müxtəlif birləşmələrə aiddirlər: şəkər tərkibli ([[aminoqlikozidlər[[), makrotsiklik laktonlar ([[makrolidlər]], [[polienlər]]), [[xinon]] və ona yaxın olanlar ([[tetrasiklin]], [[antrasiklin]]), peptidlər (penisilin, qramisidir, aktinomisin) və s. Antibiotiklər antibakterial təsirə, şiş əleyhinə və göbələk əlehinə olanlara bölünürlər. Antibiotikdən infeksion xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Amma antibiotikin uzunmüddətli istifadəsi onların təsirinə davamlı mikrobların yaranmasına səbəb olur. [[Heyvandarlıq]]da antibiotiki balaların böyüməsini və inkişafını təmin etmək üçün yemə əlavə edirlər. Sənayedə isə antibiotik konservləşdirmədə istifadə olunur.<ref>M. Abbasov, S. Məşədibəyova, R. İbadov. Təbiət elmləri lüğəti, Bakı 2006, səh. 29</ref>