Horadiz əməliyyatı: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Ezizov-99 tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Baskervill tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
k Baskervill tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Ezizov-99 tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Sətir 36:
1993-cü il avqustun sonunda [[Qubadlı]]nı ələ keçirən ermənilər, yenidən qruplaşma üçün ehtiyac duyduğundan, atəşkəs elan etmişdilər və [[Ermənistan]]dan yeni silah və qoşunları gəlişi üçün gözləmək məcburiyyətində idi.<ref name="furman"/> Oktyabrın sonlarında erməni hərbi birləşmələri (yalnız Ermənistan ordusunun müntəzəm hissəsi, qondarma "Dağlıq Qarabağ ordusu" nəzərdə tutulmur)<ref name="furman"/> Azərbaycan-İran sərhədində yerləşən [[Horadiz]]i tez ələ keçirib, bununla [[Zəngilan rayonu]]nun Azərbaycan ərazisi ilə əlaqəsini kəsmişdi.<ref name=furman>{{cite book|last1=Furman|first1=Dmitriy|title=Азербайджан и Россия: общества и государства|date=2001|publisher=Летний сад|page=449|pages=491|accessdate=26 avqust 2016|archivedate=26 avqust 2016}}</ref>
 
1993-cü il dekabr ayında erməni silahlı dəstələri Füzuli şəhərinin şərqinə hərəkət etmək üçün cəhd göstərsə də, görünməmiş müqavimət ilə qarşılaşdı və geri çəkilməyə məcbur oldu. Bundan sonra Azərbaycan ordusu üç istiqamətdə hücuma keçdi.<ref name="Vaal"/> 15 dekabrda Azərbaycan hərbçiləri dərhal 5 istiqamətdə hücuma keçdi — Füzuli, Xocavənd, Ağdam, Mardakert və Kəlbəcər.<ref name="Jiroxov"/>. Dağlıq Qarabağın şimal-şərqində hücum, erməniləri [[Mardakert rayonu]]nun bir sıra yaşayış məntəqələrini tərk etməsini məcbur etdi.<ref name="Vaal"/> Azərbaycan hissələrinin Horadizə əsas zərbələri, Dağlıq Qarabağın cənub-şərqində [[Beyləqan rayonu]]ndan gəlirdi. Döyüş çöl zonasına keçmişdi. Azərbaycan hissələri bu şəraitdə düşmənin müdafiəsini dağıtdı və top atəşi və raket artilleriyasının altında Füzuli rayonunun daxilinə irəlləməyə başlamışdılar.<ref name="Jiroxov">{{cite book|last1=Jiroxov|first1=Mixail|title=Семена распада: войны и конфликты на территории бывшего СССР|date=2012|publisher=БХВ-Петербург|location=Sankt-Peterburq|isbn=978-5-9775-0817-9|page=278-279|pages=688|accessdate=26 avqust 2016|archivedate=26 avqust 2016}}</ref> 1994-cü ilin yanvar ayının əvvəlində, aərbaycanlılarazərbaycanlılar 11 qəsəbə və 40 kilometr Azərbaycan-İran sərhədi uzunluğunda ərazini ələ keçirmişdi.<ref name="Jiroxov"/>
 
=== Döyüş ===
Sətir 45:
[[6 yanvar]]<ref name="Vaal"/><ref name="mediaforum"/>(digər mənbələrə görə - [[8 yanvar]])<ref name="Jiroxov"/><ref name="Qara"/> 702-ci alay düşmənin müqavimətini qırıb, döyüşüb [[Horadiz]]ə daxil oldu, qəsəbəni, [[Horadiz Dəmiryol Stansiyası]]nı və [[Araz çayı]] üzrə vacib strateji hədəf olan [[Xudafərin körpüləri]]ni (qısa olsa da)<ref name="Jiroxov"/> ələ keçirdi. Əməliyyata [[Şair Ramaldanov]] rəhbərlik edirdi.<ref name="mediaforum">{{cite journal|title=Ветераны освобождения Горадиза собрались на Аллее шахидов|date=6 yanvar 2012|url=http://www.mediaforum.az/rus/2012/01/06/ВЕТЕРАНЫ-ОСВОБОЖДЕНИЯ-ГОРАДИЗА-СОБРАЛИСЬ-НА-АЛЛЕЕ-115947401c.html|accessdate=26 avqust 2016|publisher=Internews Azerbaijan}}</ref> Horadiz — qərbdə [[Cəbrayıl rayonu|Cəbrayıl]], [[Qubadlı rayonu|Qubadlı]], [[Zəngilan rayonu|Zəngilan]] rayonları və şimalda [[Füzuli]]yə gedən yolların mühüm kəsişməsi idi.<ref name="Qara">{{cite book|last1=Çernyavskiy|first1=Stanislav|title=Новый путь Азербайджана|date=2002|publisher=Азер-Медиа, Книга и бизнес|location=Moskva|isbn=5-212-00916-2|page=137|pages=352|accessdate=26 avqust 2016}}</ref> Beləliklə Azərbaycan Araz çayı üzərində Horadiz dəmiryolunu və şimal istiqamətində Füzuliyə irəllədi.<ref name=Vaal>{{cite book|last1=de Vaal|first1=Tomas|title=Qara bağ|date=2005|publisher=[[BBC]]|url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4685000/4685081.stm|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4685000/4685081.stm|archivedate=26 avqust 2016}}</ref>
 
Azərbaycanın hücumunda, 1993-cü ilin payızında gələn<ref name="taarnby"/> [[Əfqan mücahidləri]]<ref name="UnholyWars"/> də iştirak edirdi. Bəzi məlumatlara görə, mücahidlərin hazırlığı müntəzəm Azərbaycan ordusundan yuxarı idi və onlar əsas rolu Horadizin Azərbaycan ordusuna ələ keçməsində oynayıblar.<ref name=taarnby>{{cite book|last1=Taarnby|first1=Michael|editor1-link=26 avqust 2016|title=The Mujahedin in Nagorno-Karabakh: A Case Studyin the Evolution of Global Jihad|date=2008|page=7|url=http://www.scribd.com/doc/21698244/The-Mujahedin-in-Nagorno-Karabakh-A-Case-Study-in-the-Evolution-of-Global-Jihad|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://www.scribd.com/doc/21698244/The-Mujahedin-in-Nagorno-Karabakh-A-Case-Study-in-the-Evolution-of-Global-Jihad}}</ref><ref>{{cite book|title=Azerbaijan: Seven years of conflict in Nagorno-Karabakh|date=1994|isbn=1564321428, 9781564321428|page=79|url=http://books.google.ru/books?id=4ipKwifQaNIC&pg=PA79&dq=The+Afghans+first+arrived+in+Azerbaijan+in+the+fall+of+1993,+after+the+Azerbaijani+deputy+foreign+minister+Rovshan+Jivadov+traveled+to+Afghanistan+and+arranged+with+then+Prime+Minister+Gulbiddin+Hekmatyar+for+Afghan+fighters+to+come+to+Azerbaijan&hl=ru&sa=X&ei=1QIkT638OMyq-AaRrbm8CA&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=The%20Afghans%20first%20arrived%20in%20Azerbaijan%20in%20the%20fall%20of%201993%2C%20after%20the%20Azerbaijani%20deputy%20foreign%20minister%20Rovshan%20Jivadov%20traveled%20to%20Afghanistan%20and%20arranged%20with%20then%20Prime%20Minister%20Gulbiddin%20Hekmatyar%20for%20Afghan%20fighters%20to%20come%20to%20Azerbaijan&f=false |издательство =Human Rights Watch|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://books.google.ru/books?id=4ipKwifQaNIC&pg=PA79&dq=The+Afghans+first+arrived+in+Azerbaijan+in+the+fall+of+1993,+after+the+Azerbaijani+deputy+foreign+minister+Rovshan+Jivadov+traveled+to+Afghanistan+and+arranged+with+then+Prime+Minister+Gulbiddin+Hekmatyar+for+Afghan+fighters+to+come+to+Azerbaijan&hl=ru&sa=X&ei=1QIkT638OMyq-AaRrbm8CA&ved=0CDEQ6AEwAA#v=onepage&q=The%20Afghans%20first%20arrived%20in%20Azerbaijan%20in%20the%20fall%20of%201993%2C%20after%20the%20Azerbaijani%20deputy%20foreign%20minister%20Rovshan%20Jivadov%20traveled%20to%20Afghanistan%20and%20arranged%20with%20then%20Prime%20Minister%20Gulbiddin%20Hekmatyar%20for%20Afghan%20fighters%20to%20come%20to%20Azerbaijan&f=false |издательство =Human Rights Watch|archivedate=26 avqust 2016}}</ref>
 
Nəticədə, Azərbaycanın nəzarətinə Horadis qəsəbəsi, Füzuli rayonunun 20 kəndi və Cəbrayıl rayonunun [[Cocuq Mərcanlı]] kəndi keçdi.<ref name="report">{{cite web|title=Вынужденные переселенцы впервые за последние 23 года побывали в освобожденном от армян селе|url=http://report.az/ru/nagornyj-karabakh/vynuzhdennye-pereselency-vpervye-posle-23-let-pobyvali-v-o/|website=report.az|publisher=report.az|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://report.az/ru/nagornyj-karabakh/vynuzhdennye-pereselency-vpervye-posle-23-let-pobyvali-v-o/|archivedate=26 avqust 2016}}</ref> [[Qorxmaz Eyvazov]] Füzuli rayonu ərazisində gedən döyüşdə və Horadiz əməliyyatı zamanı əsl igidlik göstərmişdi.<ref name="powerman">{{cite web|title=Azərbaycanın Milli Qəhrəmanları|url=http://anl.az/down/meqale/az_muellimi/2016/yanvar/471748.htm|website=anl.az|publisher=anl.az|accessdate=26 avqust 2016|archiveurl=http://anl.az/down/meqale/az_muellimi/2016/yanvar/471748.htm|archivedate=26 avqust 2016}}</ref> Onu rota komandiri təyin etmişdilər.<ref name="powerman"/> O, Cocuq Mərcanlı kəndi uğrunda gedən döyüşdə qəhrəmancasına həlak olub, ölümündən sonra [[Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı]] adına layiq görüldü.<ref name="powerman"/> Azərbaycan tərəfinin verdiyi məlumata görə, Azərbaycan 21 min hektar sahə ərazini nəzarəti altına keçirmişdir.<ref name="mediaforum"/>