Şri-Lanka coğrafiyası: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
düzen. türkçeleştirme. iç bağlantı ek., replaced: File: → Şəkil: using AWB
Sətir 1:
[[Şəkil:Ceylan-map.png|right|240px]]
[[Şəkil:Topography Sri Lanka.jpg|right|200px]]
[[Şri-Lanka]] [[Cənubi Asiya]] regionuna dail olan və demək olarki [[Şri-Lanka adası|Şri-Lanka]] adasında yerləşən bir dövlətdir. Ölkənin ərazisi onun dəniz əraziləri ilə birlikdə 65 610 &nbsp;km² təşkil edir<ref>[http://www.mobitur.ru/sri-lanka.html Şri-Lanka]</ref>. Şimaldan cənuba ölkə 445 &nbsp;km, şərqdən qərbə isə 225 &nbsp;km məsafədə uzanır. Sahil xəttinin uzunluğu 1340 &nbsp;km təşkil edir.
 
Şri-Lanka adası həmdə ''Seylon'' adı ilə tanınır. Ölkə bütünlüklə [[Hind okeanı]] ilə əhatələnmişdir. Ada 350 &nbsp;km uzunluğa və 180 &nbsp;km enə malikdir. O [[Tasmaniya]] və [[İrlandiya (ada)|İrlandiya]] adalarının ölçüləri böyüklükdədir. Ada [[Hindustan yarımadası]]ndan [[Manasar körfəzi]] və [[Polk boğazı]] ilə ayrılır. Polk boğzının eni 50 &nbsp;km təşkil edir.
 
Adanın təbii ehtiyyatları: [[əhəng daşı]], [[gil]], [[fosforit]], [[qrafit]].
Sətir 10:
 
== Relyefi ==
[[FileŞəkil:Diagrammatic section across Sri Lanka.svg|thumb|600px|Relyefinin dioqramması<ref>{{cite journal | title=Records of the Department of Mineralogy, Ceylon | author=Darashaw Nosherwan Wadia | year=1943}}</ref>]]
Şri-Lanka adasının sahilləri demək olar ki, çimərliklərdən ibarətdir. Ərazisinin böyük hissəsi 30-200 metr arasında dəyişir. Düzənlik dalğavari formaya malikdir. Düzənliyin birdən-birə düksəkliyə keçməsi adanın cənub-şərqində müşahidə edilir. Şimal hissədə bu keçid dalğavaridir.
Adanın mərkəzi hissəsində Mərkəzi plato yerləşir. Bu plato şimaldan cənuba 65 &nbsp;km məsafədə yerləşir. Bu hissədə hündürlük 1500 metri keçir. Adanın və ölkənin ən hündür nöqtəsi [[Pidurutalaqala]]dır (2524 m). Bu zirvə platonun tam mərkəzində qərarlaşır. İkonci ən hündür nöqtə [[Kiriqalpotta]] (2395 m) dağıdır. Ancaq bu zirvələrin yüksək olmasına baxmayaraq ın məşhuru [[Adəm piki]]dir. Pik 2234 metr yüksəkliyə malikdir. Dağ Pidurutalaqaladan cənub-qərbdə yerləşir. Şərqdə yerləşən növbəti zirvə isə Namunakula (2036 m) zirvəsidir. Şimal hissədə alçaq dağlıq yerləşir ki, onlar arasında dərin dərələr və ucu şiş pikləri müşahidə etmək olar. Bəzi zirvələr 1800 m yüksəkliyə malikdir. Adəm pikindən cənubda belə kifayyət qədər yüksəkliyə malik zirvələr vardır.
 
== İqlimi ==
İqlimi subekvatorialdır. Mussonların təsirinə məruz qalır: şimal-şərq [[musson]]ları oktyabrdan marta, cənub-qərb mussonları isə iyun-oktyabra qədər uzanır. Ən intensiv yağışlar dağların cənub-qərb ətəklərinə may və ya iyundan oktyabra qədər düşür. Bu zaman aylıq yağıntının miqdarı 2 500 &nbsp;mm olur. Dekabrdan marta qədər isə [[Benqal körfəzi]] istiqamətdən gələn güçlü küləklər aylıq 1250 &nbsp;mm yağıntı gətirir.
 
Ada ərazisində ən aşağı temperatur dağlarda 16&nbsp;° C olaraq qeydə alınmışdır. Ən yüksək temperatur isı şimal-şərq sahillərində qeydə alınır. Burada temperatur 38&nbsp;°C ola bilir. İllik orta temperatur isə 28 - 30°С arasında dəyişir.
 
Digər ərazilərə nisbətdə daha yüksək rütubət cənub-qərb ərazilərində və dağlarda müşahidə edilir. Məsələn [[Kolombo]]da daim rütubətlilik 70 % keçir. Musson yağışları dönəmində isə 90% olur. Anuradxapurada gündür 60%, noyabr-dekabr ayları isə 80% olur.
Sətir 25:
* [http://www.krugosvet.ru/node/41293?page=0,0 Kürə ensiklopediyası. Şri-Lanka]
*[http://www.vidiani.com/maps/maps_of_asia/maps_of_sri_lanka/large_detailed_road_and_tourist_map_of_sri_lanka.jpg Turistik xəritə]
 
[[Kateqoriya:Şri-Lanka coğrafiyası]]