Laçın: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
k düzenleme using AWB |
||
Sətir 26:
'''Laçın''' — [[Azərbaycan Respublikası]]da şəhər, [[Laçın rayonu]]nun inzibati mərkəzi.
Respublikanın paytaxtı [[Bakı şəhəri]] ilə şosse yolla ara məsafəsi 450
[[18 may]] [[1992]]-ci ildən erməni silahlı qüvvələrinin işğalı altındadır.
== Tarixi ==
Laçın əvvəllər [[Abdallar]] adlanıb, [[1923]]<ref>Президиум Верховного Совета Азербайджанского ССР. ''"Азербайджанская ССР, Административно-территориальное деление на 1 января 1961-го года"''. Азербайджанское государственное издательство, Баку, 1961, стр. 8</ref>-cü ildən şəhər statusu alıb və [[1926]]-cı ildən Laçın adlandırılıb<ref>[http://pda.academic.ru/thermin.php/enc3p/176226 Лачин. Большой Энциклопедический словарь]</ref>. 1930-cu ildə [[Laçın rayonu
"Laçın" toponimi bir oykonim kimi [[1924]]-cü ildən xəritəmizdə özünə yer tapmışdır. Ona qədər isə bu ad "Yuxaı Laçın" adlı kəndin adında özünü qoruyub saxlamışdır. Qismən qədim xəritələr üzərində araşdırmalar göstərir ki, [[Kiçik Qafqaz]] sıra dağlarının ən böyük silsiləsi olan Qarabağ yaylasının əsas zirvəsi ilə yanaşı Laçın adlı bir zirvə də diqqəti cəlb edir.Bu zirvə Yuxarı Qarabağ bölgəsində [[Böyük Kirs]], [[Kiçik Kirs]], Sarı baba zirvələri ilə üçbucaq təşkil edir. Bu zirvə Qarabağ sıra dağlarının mərkəzi hissəsində, onun cənub-qərbində yerləşir.
Sətir 37:
Araşdırmalar göstərir ki, "Laçın" adı coğrafi, tarixi və ədəbi mənbələrdə rast gəlinir. Mənbələrə baxarkən "Laçın" toponimi bir oronim-yəni dağ adı kimi bizə məlum olur. Lakin bu toponim həm də özünə bir oykonim şəklində bir növ vətəndaşlıq hüququ qazanmışdır. Bunu Laçın adlı kəndlərin adında görə bilərik: [[Şuşa rayonu|Şuşada]] [[Laçınlar]], [[Kəlbəcər rayonu]]nda [[Laçın (Kəlbəcər)|Laçın]] adlı kəndlər, Kəlbəcər rayonundakı [[Laçınqaya qalası]] və s. buna misal ola bilər.
Əvvəlcədən qeyd etdiyimiz kimi bu adın sorağı ilə ədəbi materiallara müraciət etdik də "Laçın" adına rast gəlmək olur. Hal-hazırda, eləcə də yaxın keşmişdə bu adı axtarmaq çox asandır. Laçın adlnı daşıyan şəxslər hal-hazırkı dövrdə də vardır. Ancaq buadın sorağı ilə uzaq keçmiçə müraciət etdik də məşhur hind şairi [[Əmir Xosrov Dəhləvi]]nin həyatından bəhs edən mənbələrdə onun atasının soyadında "Laçın" sözü diqqəti cəlb edir.Onun adı belədir: Əmir Mahmud Şəms Laçın. Tarixi mənbələrdən aydın olur ki, onun ata-babası [[Hindistan]]a [[Orta Asiya]]nın işğalı ilə əlaqədar gəlmişlər. O zaman "Laçın" türk tayfası [[Türkmənistan]]ın cənubunda Kopetdağında məskunlaşmışdılar. Hindistanda yaşayıb-yaratmış, dövrünün ən böyük şairi Əmir Xosrov Dəhləvinin adında tayfasının adı göstərilmişdir.
Qeyd edək ki, "Laçın" türk tayfası XIII əsrin əvvəllərində Türkmənistanın cənubundakı ərazilərdə yaşayırdılar.Monqolların hücumu zamanı Laçın tayfalarının bir hissəsi [[Azərbaycan]]a pənah gətirmişlər.Onlar [[Qarabağ]]ın yuxarı bölgəsində [[Xaçın məlikliyi]]ndə, [[Xəlfəli (Şuşa)|Xəlfəli]]də, eləcə də [[Qarqarçay]], [[Həkəriçay]] hövzələri yaxınlığında məskən salmışlar. "Laçın" türk tayfasının bir hissəsi isə Hindistanda sığınacaq tapmışdır.
| |||