Hind okeanında zəlzələ və sunami (2004): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Removing Link GA template (handled by wikidata) |
|||
Sətir 3:
'''Hind okeanında zəlzələ və sunami''' — [[26 dekabr]] [[2004]]-cü ildə baş vermiş zəlzələ<ref>[http://www.fhn.gov.az/?aze/menu/62/17 Hind okeanında 2004-cü il zəlzələsi — Azərbaycan Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin rəsmi informasiya portalı]</ref>.
2004-cü ilin 26 dekabr tarixində [[Hind okeanı]]nda baş vermiş və gücü 9,1-9,3 bal təşkil etmiş [[zəlzələ]] müasir tarixin ən məhvedici təbii fəlakətlərindən biri kimi yadda qalan [[sunami]]yə səbəb oldu.
Zəlzələnin episentri [[Hind okeanı]]nda, [[Sumatra]] ([[İndoneziya]]) adasının şimal-şərq sahilləri yaxınlığında qeydə alındı. Zəlzələdən sonra yaranmış sunami [[İndoneziya]], [[Şri-Lanka]], [[Hindistan]] və [[Tayland]] sahillərinə qədər çatdı. Dalğaların hündürlüyü 15 metrdən çox idi. Maraqlıdır ki, zəlzələ [[Yeni Zelandiya]]nın [[Oklend]] adalarının qərb sahillərinə yaxın və [[Avstraliya]]nın [[Makkuori]] adasının şimal sahili yaxınlığında 8,1 bal gücündə qeydə alınmış zəlzələdən 3 gün sonra baş verdi. Bu hadisənin qeyri-adiliyi ondan ibarət idi ki, alimlərin müşahidələrinə əsasən, 8 bal və daha güclü zəlzələlər, orta hesabla, ildə bir dəfə baş verir.
[[Hind okeanı]]nda baş vermiş zəlzələ nəticəsində yerin təkindən ixrac olunmuş enerji, təxminən, 2 ekocoul oldu. Bu enerji [[Yer planeti]]nin hər bir sakini üçün 150 litr su qaynadılması üçün kifayətdir. Zəlzələ bütün planetə təsir etdi və hətta [[Amerika Birləşmiş Ştatları]]nda belə 3
Zəlzələ və sunami arasında bir neçə saat fərq olmasına baxmayaraq, fəlakət tam gözlənilməz baş verdi. Hind okeanında sunaminin qeydə alınması sistemi və ən əsası, sahilboyu ərazilərdə yaşayan əhalinin ümumi xəbərdar edilməsi sistemi olmadığından, minlərlə insan fəlakət qarşısında aciz qaldı. Zəlzələ və onun nəticəsində baş vermiş sunami cənub-şərqi [[Asiya]]ya və xüsusilə, [[İndoneziya]], [[Maldiv adaları]], [[Myanma]], [[Malayziya]], [[Tayland]] və digər ölkələrə ciddi zərər vurdu. [[Sunami]] nəticəsində, təxminən, 225-300 minə qədər insan həlak oldu. Həlak olanların dəqiq sayı məlum deyil, çünki cəsədlərin bir hissəsi okean sularına qərq oldu.
| |||