Kür: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə |
using AWB |
||
Sətir 30:
|Fauna =[[Qaz]], [[ördək]], [[durna]], [[qaşqaldaq]], [[bağ quşu]], [[qutan]], [[qırqovul]],[[qaban]], [[canavar]], [[qamış pişiyi]], [[porsuq]], [[su samuru]], [[tülkü]], [[maral]], [[qunduz]], [[dələ]], [[Gəlincik (heyvan)|gəlincik]], [[dovşan]], [[çaqqal]], [[porsuq]], [[çöl pişiyi]], [[süleysün]]
|Qoruq =[[Qızılağac Dövlət Təbiət Qoruğu|Qızılağac]], [[Qarayazı Dövlət Təbiət Qoruğu|Qarayazı]]
|Göllər =[[Sarısu (göl)|Sarısu
|Sayt =?
|Yer xəritəsi qeydləri={{Yer xəritəsi+|Qafqaz|width=300|float=center|caption=
[[Şəkil:Blue 0080ff pog.svg|7px|]] {{coord|40|50|N|42|49|E|name=Kürün mənbəyi}}<br />
[[Şəkil:Blue pog.svg|7px|]] {{coord|39.358066|0|N|49.340832|0|E|name=Kürün mənsəbi}}|places=
Sətir 39:
}}
}}
'''Kür''' (''{{lang-tr|Kura}}'', {{lang-ka|მტკვარი ''(Mtkvari)''}}) — [[Qafqaz]]da çay. Uzunluğu 1515
Kürün [[Qafqaz]] ərazisindən axdığı yerlərdə insanlar bir neçə min il əvvəldən məskunlaşıblar. Kürün vadisində [[kənd təsərrüfatı]] işlərinin hesablamalara görə təxminən 4 500 il tarixi vardır. Kür vadisində yaşayan xalqlar böyük və inkişaf etmiş mədəniyyət yaratmağa müvəffəq olmuşlar. Lakin, eramızdan təxminən 1200 il əvvəl bu xalqların yaşadıqları ərazilərdəki yaşayış mədəniyətlərinin bir çoxu ya təbii fəlakətlər nəticəsində dağılmış, ya da köçəri tayfaların basqınları nəticəsində məhv edilmişdir. XX əsrdə Kürdə daşqınların sayı daha da çoxalmağa başladı. Buna görə həmin əsrin 50-ci illərindən başlayaraq Kürdə çox sayda su anbarları və oradan kanallar inşa edilməyə başlandı. Əvvəllər Xəzər dənizindən Kür çayı vasitəsilə [[Tiflis]] şəhərinə qədər gəmi vasitəsilə üzərək getmək mümkün idisə, hazırda bu yol çay üzərində [[Su elektrik stansiyası|su elektrik stansiyalarının]] inşasından sonra mümkün deyildir.
Sətir 52:
== Hövzə ==
[[Şəkil:Kurarivermap.jpg|right|350px|thumb|Kür çayı hövzəsi]]
Kür [[Gürcüstan]] ərazisindən keçərək [[Azərbaycan]] ərazisinə daxil olur. [[Kür-Araz ovalığı]] ilə axaraq [[Xəzər dənizi]]nə tökülür. Töküldüyü yerdə delta əmələ gətirir. Dənizə töküldüyü hissədə çay iki qola ayrılır: Ana kür və Bala kür. ''Ana Kür'' suyunu kiçik körfəz olan [[Qoltuq körfəzi]]nə axıdır. Kür çayının ümumi uzunluğu 1515
Azərbaycan ərazisindəki [[Qanıxçay|Qanıx]], [[Qabırrıçay|Qabırrı]], [[Türyançay|Türyan]], [[Ağstafaçay|Ağstafa]], [[Şəmkirçay|Şəmkir]], [[Tərtərçay|Tərtər]], [[Xaçınçay|Xaçın]] və s. çaylar Kür hövzəsinin çaylardır.
Sətir 62:
* [[Azərbaycan çayları]]
== Kür hövzəsinin şəkilləri ==
| |||