Rodoslu Paneti: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
using AWB
Sətir 14:
|Əhəmiyyətli ideyaları= Orta stoaçılığın əsaslarını qoymuşdur
|Sələfləri =
|Xələfləri = [[Posidoni|Posidonius]]us{{•}} [[Siseron Mark Tulli|Sisero]]
|Vətəndaşlıq =
|Mükafatları =
Sətir 23:
}}
{{Antik fəlsəfə}}
'''Panetius''' (yun. Παναίτιος, m. ö. [[E. ə. 180|180]] – [[E. ə. 110|110]]) — ellinizm dövrünün filosofu, [[Stoaçılıq|stoa məktəbinin]] ardıcılı.
 
== Həyatı və əsərləri ==
Soyca [[Rodos]] adasından idi. Sonra [[Afina|Afinaya]]ya köçmüş, orada stoaçılar məktəbinin ardıcıllarından biri olmuş, sonralar isə ona başçılıq etmişdir.
 
Daha sonra Panetius [[Roma|Romaya]]ya köçmüş, orada fəaliyyətini davam etdirmiş, həmçinin tanınmış Roma dövlət xadimi və filosofu [[Mark Tulli Siseron|Siseronun]] müəllimi olmuşdur.
 
Panetius həm də “'''''Siyasət haqqında'''''”, “'''''Vəzifələr haqqında'''''”, “'''''Tale haqqında'''''” kimi bir çox kitablar yazmışdır. Ancaq, zamanımıza onların yalnız bəzi fraqmentləri gəlib çatmışdır.
 
== Fəlsəfəsi ==
Panetius orta dövrün stoaçısı olaraq, klassik stoa təliminə [[Peripatetiklər|peripatetik]] və [[Platonizm|platonik]] məktəblərinin elementlərini də qatmışdır. Ona görə də onun təlimi qədim stoaçılardan fərqlənirdi.
 
Panetius fəlsəfəsini romalıların dünyagörüşünə uyğunlaşdırmışdır. O hesab edirdi ki, platonizmin, peripatetizmin və stoaçılığın mənşəyi eynidir, onlar [[Sokrat|Sokratdan]]dan başlayır. Buna görə də o, stoaçılığa yeni fikirlər gətirmişdir. Belə ki, Panetius başqa stoaçıların kosmosun zaman-zaman odda yanıb məhv olması və onun yenidən yaranması fikrini qəbul etməmişdir<ref>Marcus Tullius Cicero. [http://oll.libertyfund.org/titles/cicero-on-the-nature-of-the-gods On the Nature of the Gods] / Translated by F. Brooks. London: Methuen, 1896, s. 134.</ref>. O, [[Aristotel|Aristotelin]]in dünyanın əbədi olması fikrinə üstünlük verirdi. Həm də [[Platon|Platondan]]dan fərqli olaraq o, Panetius ruhun ölməzliyini inkar edirdi<ref>Cicero. [https://archive.org/stream/cicerostusculand00ciceiala#page/n5/mode/2up Tusculan disputations] / Translated by Andrew P. Peabody. Boston: Little, Brown, and Company, 1886, p. 57.</ref>.
 
Keçmişdə yaşayan stoaçılar ruhu bədənlə kəskin olaraq fərqləndirmiş, onların bir-biri ilə qarşıdurmada olmalarını iddia etmişdilər. Ancaq, Panetius insanı ruh və bədən vəhdətində olan yetkin bir varlıq kimi təsəvvür edirdi. Eləcədə o, taleyin önəmini inkar etməyərək insan azadlığının da əhəmiyyətini vurğulayırdı<ref>Асмус В.Ф. [http://centant.spbu.ru/sno/lib/asmus/10-1.htm Античная философия]. М.: Высшая школа, 1976, s. 482.</ref>.