Xristianlıqda təfriqə: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k replaced: <references/> → {{İstinad siyahısı}} using AWB |
|||
Sətir 1:
{{Xristianlıq}}
'''Xristianlıqda bölünmə''' yaxud '''xristian kilsəsinin parçalanması''' [[kilsə]]də əqidə ixtilafı nəticəsində baş verən hadisədir.
Xristian kilsəsi ərslər boyunca dəfələrlə bölünmüşdür. Lakin qlobal miqysada bölünmə üç dəfə baş vermişdir. Birinci dəfə 451-ci ildə [[Xalkedon məclisi|Xalkedon Kilsə Məclisi]]ndə monofizitliyin rədd edilməsi ilə bir sıra şərqi kilsələr ortodoksal kilsədən ayrılmışdır. 1054-cü ildə ortodoksal kilsə parçalanaraq, [[pravoslav]] kilsəsi və [[katolik]] kilsəsi olmaq üzrə ikiyə bölünmüşdür. Axırda üçüncü dəfə, 1517-ci ildə başlanan [[Reformasiya]]nın nəticəsində katolik kilsəsindən ayrılan islahat hərəkatı zamanla [[protestant]] məzhəbinin yaranmasına səbəb olmuşdur.
== Xalkedon parçalanması (monofizit-diafizit) ==
451-ci ildə Xalkedonda (hal-hazırda Türkiyədə, [[İstanbul]]un Kadıköy bölgəsi) keçirilən [[Xalkedon məclisi|IV Ümumdünya Kilsə Məclisində]] Konstantinopol arximandriti Evtixiyin təlimi rədd edilmişdir. Belə ki, Evtixiy [[Nestor]]un təlimini inkar edərək, onun əksi olan başqa bir ifrat fikir irəli sürürdü. Evtixiyə görə, İlahi və insani təbiət [[İsa]]da tam olaraq bir-birinə qovuşmuşdur. Amma bu zaman İsadakı İlahi təbiət insani təbiəti üstələyir. Evtixiyin təlimi monofizitlik adlandırılmışdır. Məclisə yığışan 630 yepiskop monofizitliyi rədd edərək qərara gəlmişlər ki, İsada olan iki təbiət bir-biri ilə “qovuşmayaraq və mahiyyəti dəyişməyərək” (Evtixiyin əleyhinə), “bir-birindən ayrılmaq şərti ilə” ([[Nestor]]a qarşı) birləşmişdirlər.<ref>Aydın Əlizadə. Xristianlıq: Tarix və fəlfəsə (ilk çağlar). Ümumdünya Kilsə məclisləri. http://alizadeh.narod.ru/kitablar/Xristianliq/5.7.html</ref>
Xalkedon Kilsə Məclisinin qərarları Misirdə, Ermənistanda, qismən Suriya və Fələstində qəbul edilməmişdir. Hal-hazırda Misir qibtiləri, Suriya yakovitləri, erməni qriqoryanları, Efiopiyadakı xristianların əksəriyyərti monofizit (yaxud miafizit) əqidəsinə mənsubdurlar.<ref>Вл. C. Соловьев. Монофизитство, монофизиты. http://halkidon2006.orthodoxy.ru/o/sobor/572vl_solov.htm</ref>
== Böyük parçalanma (pravoslav - katolik) ==
Sətir 27:
== Xristian kilsələrinin birliyi ==
Xristianlıqda bölünmə prosesi hal-hazırda davam etsə də, xüsusilə XX əsrdən başlayaraq əks proses müşahidə olunur. Müasir dünya şəraitində müxtəlif xristian məzhəbləri arasında dialoq və əməkdaşlıq getdikcə artır. 1948-ci ildə yaranan [[Ümumdünya Kilsələr Şurası]] hal-hazırda 100-dən artıq ölkədə 330-dan artıq [[kilsə]], məzhəb və icmanı birləşdirir.
[[Pravoslav]] kilsəsinin görkəmli nümayəndələri hələ XIX əsrdən Qərb kilsələri ilə dialoqa hazır idilər. 1938-ci ildə protoierey Sergiy Bulqakov tələbə konfransında çıxışında belə demişdir: “Fikir ayrılıqlarına baxmayaraq xristian dünyası indiyədək əsas əqidələrində əsaslı vəhdəti qoruyur, həmin əqidələr bütün xristianlar tərəfindən qəbul edilən əsas iqrar və iman simvollarında (Nikeya, Həvari, Afanasiy simvolları) ifadə olunmuşdur.<ref>Протоиерей Сергий Булгаков. Una Sancta. Основания Экуменизма. Доклад на англо-русской студенческой конференции в High Leigh, 1938 г. Тема конференции -- "Возрастание в полноту". Впервые опубликован в журнале "Путь", 1938-1939, № 58, с. 3-15. http://krotov.info/libr_min/b/bulgakovs/put_58_03.html</ref>
Sətir 38:
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
== Mənbə ==
| |||