Divanü Lüğat-it-Türk: Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k using AWB
Sətir 28:
}}
 
'''Divanu Luğati-t-Türk''' ([[ərəbcə]]: '''ديوان لغات الترك''' - '''Türk dilləri lüğəti''') - türk dünyasının ilk ensiklopedik əsəri. [[XI əsr]]də yaşamış böyük türk alimi [[Mahmud Qaşqarlı]] tərəfindən [[Bağdad]]da [[1072]] - [[1074]]-cü illər arasında yazılan [[türklər|türkcə]] - [[ərəblər|ərəbcə]] lüğətdir.
 
Bir mədəniyyət xəzinəsi olan Divanü lüğat "t-Türk (DLT), bir tərəfdən XI. əsrdə söz varlığının genişliyini və müxtəlifliyini gözlər önünə sərməkdə, bir tərəfdən də o dövrdə insan və cəmiyyət həyatıyla, maddi və mənəvi mədəniyyətimizlə əlaqədar, maraqlı qeydlər ortaya qoymaqdadır. Bu baxımdan zamanımızdan təxminən min il əvvəl yazılan DLT, Türkcənin ilk lüğəti olmaqdan kənar bir çox araşdırmaçının təslim etdiyi üzrə tarixi və mədəni müraciət qaynaqlarımızın da ilklerindendir. Cəmiyyətlərin həyat formaları, dünyanı algılayışları o cəmiyyətin dilində də özünü göstərir. DLT, təxminən bir əsrdir Türklük elminin başlıca araşdırma mövzularından biri olmuşdur. Bu əsər, ədəbiyyat baxımından əhəmiyyətli olduğu qədər mədəniyyət xüsusiyyətlərini əks etdirməsi baxımından da qiymətlidir.<ref>Adem,AYDEMİR,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/D%26%23304%3BVAN-Ue--L-Ue-GAT%26%23304%3B-h-T_T-Ue-RK-h-TE-%26%23304%3B%26%23350%3B-KAVRAMINA-DA%26%23304%3BR-VER%26%23304%3BLER.htm DİVANÜ LÜGATİ'T-TÜRK'TE İŞ KAVRAMINA DAİR VERİLER]",[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>
'''Divanu Luğati-t-Türk''' ([[ərəbcə]]: '''ديوان لغات الترك''' - '''Türk dilləri lüğəti''') - türk dünyasının ilk ensiklopedik əsəri. [[XI əsr]]də yaşamış böyük türk alimi [[Mahmud Qaşqarlı]] tərəfindən [[Bağdad]]da [[1072]] - [[1074]]-cü illər arasında yazılan [[türklər|türkcə]] - [[ərəblər|ərəbcə]] lüğətdir.
 
[[Türkçə]]nin bizə məlum ən qədim lüğətidir, qiymətli və əhəmiyyəyli topludur. Kitab ərəblərin türk dilini öyrənməsi üçün yazılmışdır. Quruluş etibarı ilə lüğətdir. Lakin, hikmətli sözlər, atalar sözləri, şeir, nəsr kimi nümunələrlə zəngindir. Səkkiz bölmədən (''əsərdə "kitab"'') ibarət əsər ərəb dilinin lüğət qaydalarına uyğun yazılmışdır.
Bir mədəniyyət xəzinəsi olan Divanü lüğat "t-Türk (DLT), bir tərəfdən XI. əsrdə söz varlığının genişliyini və müxtəlifliyini gözlər önünə sərməkdə, bir tərəfdən də o dövrdə insan və cəmiyyət həyatıyla, maddi və mənəvi mədəniyyətimizlə əlaqədar, maraqlı qeydlər ortaya qoymaqdadır. Bu baxımdan zamanımızdan təxminən min il əvvəl yazılan DLT, Türkcənin ilk lüğəti olmaqdan kənar bir çox araşdırmaçının təslim etdiyi üzrə tarixi və mədəni müraciət qaynaqlarımızın da ilklerindendir. Cəmiyyətlərin həyat formaları, dünyanı algılayışları o cəmiyyətin dilində də özünü göstərir. DLT, təxminən bir əsrdir Türklük elminin başlıca araşdırma mövzularından biri olmuşdur. Bu əsər, ədəbiyyat baxımından əhəmiyyətli olduğu qədər mədəniyyət xüsusiyyətlərini əks etdirməsi baxımından da qiymətlidir.<ref>Adem,AYDEMİR,"[http://turkolojimakaleleri.page.tl/D%26%23304%3BVAN-Ue--L-Ue-GAT%26%23304%3B-h-T_T-Ue-RK-h-TE-%26%23304%3B%26%23350%3B-KAVRAMINA-DA%26%23304%3BR-VER%26%23304%3BLER.htm DİVANÜ LÜGATİ'T-TÜRK'TE İŞ KAVRAMINA DAİR VERİLER]",[http://turkolojimakaleleri.page.tl Türkoloji Makaleleri]</ref>
 
[[Türkçə]]nin bizə məlum ən qədim lüğətidir, qiymətli və əhəmiyyəyli topludur. Kitab ərəblərin türk dilini öyrənməsi üçün yazılmışdır. Quruluş etibarı ilə lüğətdir. Lakin, hikmətli sözlər, atalar sözləri, şeir, nəsr kimi nümunələrlə zəngindir. Səkkiz bölmədən (''əsərdə "kitab"'') ibarət əsər ərəb dilinin lüğət qaydalarına uyğun yazılmışdır.
 
== Əlyazması ==
Sətir 58 ⟶ 57:
== Bölmələr ==
 
"''Mən bu kitabı [[hikmət]], [[Seci|seci']], [[Atalar sözü|atalar sözü]], [[şer]], rəcəz vəzni, [[nəsr]] kimi şeylərlə bəzəyərək heca hərfləri sırasında tərtip ettim. ... Bu lüğət kitabını başdan sonuna qədər səkkiz bölmədə topladım.''"
# [[Həmzə]] kitabı,
# Salim kitabı,