Soyad: Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
kRedaktənin izahı yoxdur |
k using AWB |
||
Sətir 15:
Evə və ailəyə mənsubluq şəkilçilərdə ifadə olunur: - EVIÇ, -OVIÇ (ev-iç; ov-iç), türk dilindən tərcümədə - evin içi, tam dəqiq tərcüməsi isə evdən (ailədən) çıxmış (ailə izini qorumuş), məsələn: (ibr. Gur-ev-iç), Rabin-ov-iç, türk: Kılıç. Bu məna habelə yunan, pribaltika, portuqal soyadlarının şəkilçilərində də (-IS,-İZ) öz əksini tapır. Həmçinin bu xalqların soyadlarında da –AS, AZ, ASO, AZO, US, UZ, USO, UZO, OZ, OZO şəkilçiləri konkret olaraq türk dilində şəxs əvəzliyinə işarə edir- ÖZ,ÖZÜ.
Ümumiyyətlə, soyadların araşdırılıb və təsdiq olunması dünyada nisbətən yeni haldır. Belə deyək, İsveçdə soyadın mütləq olması 1901-ci ildə qərarlaşdırılıb. Avropada yalnız zadəgan ailələr soyadlarını təsdiqləyirdilər. Bunu ona görə edirdilər ki, miras yalnız soyadın davamçılarına qismət olsun.
Rusiyada bu hərəkat təhkimçilik hüququnun ləğv olunmasından sonra başladı, 1861-ci ildə və XX-ci əsrdə sona yetdi. Əvvəllər burada insanlar ad əvəzinə ləqəblərdən istifadə edirdilər, yerləşdiyi məkanın adlarını verirdilər, sahiblərinin adlarını, heyvanların, quşların, təbiət hallarının. Məsələn, Çar nəsli - Romanovların soyadı "Koşkin" kimi soyadından başlayır.
Sətir 56:
Bu gün dünyanın bütün dil və ləhcələri sözlərinin məntiqli olmasına möhtacdırlar. Nədən bu, o qədər vacibdir? Çünkü sözün, dilin məntiqli olması insanın və çəmiyyətin həyatına da təsiri var, düşmənçiliyi aradan qaldıra, sülh və inkişafa təkan verə bilər.
Bu üzdən, insanlar, heç olmasa ad seçərkən, öz dillərində məna və məntiqə əsaslanıb ad qoymalıdırlar. Necə deyərlər, "gəmiyə necə ad versən, o istiqamətdə də üzəcək." Əgər isimdə məntiq yoxdursa, o məntiqi harda axtarmalı? O ki qaldı soyadların özünü identifikasiya etməsinə, burada da soyadların sonluqlarına Türk dilində mənaca başa düşüləcək bir şəkilçi əlavə etmək məqsədə uyğun olardı.
Məsələn:
Elxanata, Elxanoğlu, Elxanər, Elxanlı, Elxanı, Elxanbərk, Elxanol, Elxanel, Elxanelli Elxanlı, Elxandan, Elxansın, Elxansen, Elxansan, Elxanmen, Elxaner, Elxanbəy, Elxanay, Elxangün, Elxangör, Elxangur, Elxangil, Elxangilli, Elxançı, Elxanev(ov), Elxaneviç, Elxanevski, Elxanevi, Elxanok, Elxanoh, Elxanyer, Elxanyar, Elxançan, Elxangül, Elxangör, Elxanal, Elxanaldı, Elxandoğan, Elxanmen.
Hətta, yan tərəfdən, böyürdən mənasını ifadə edən şəkilçilər də əlavə edib Elxanyan kimi soyadı ortalığa çıxarmaq mümkündür.
| |||