Hüceyrə: Redaktələr arasındakı fərq

 

[[1675]]-ci ildə italyan həkimi [[Marçello Malpigi]] və [[1682]]-ci ildə ingilis botaniki [[Qrü Neemiya]] bitkilərin hüceyrələrdən təşkil olunduğunu təsdiqləmişlər. Bununla da ilk dəfə olaraq hüceyrə – "qidalı şirə dolu qovuq" mənasını daşımış olur. [[1674]]-cü ildə holland [[Anton van Levenhuk]] ({{lang-en|Anton van Leeuwenhoek, 1632-1723}}) mikroskopun köməyi ilə ilk dəfə su damcısında hərəkət edən təkhüceyrəli canlıları – [[ibtidailər]]i — [[İnfuzorlar|infuzor tərlik]], [[amöb]], [[bakteriyalar]] və [[eritrositlər]]i, [[spermatozoid]]ləri müşahidə etmişdir. [[1802]]-[[1808]]-ci illərdə fransız tədqiqatçısı Şarl-Fransua Mirbel müəyyən etmişdir ki, bütün bitkilər hüceyrələrin əmələ gətirmiş olduqları toxumalardan ibarətdirlər. [[Jan-Batist Lamark]] isə [[1809]]-cu ildə sübut etmişdir ki, heyvanlar da bitkilər kimi hüceyrələrin əmələ gətirmiş olduqları toxumalardan ibarətdirlər. [[1825]]-ci ildə çex alimi Purkine Y. quş yumurta hüceyrəsinin nüvəsini aşkar etmişdir və [[1839]]-cu ildə o, elmə "[[protoplazma]]" terminini daxil etmişdir. [[1831]]-ci ildə ingilis alimi [[Robert Broun]] ilk dəfə olaraq bitki hüceyrəsinin nüvəsini təsvir etmiş və onun hüceyrədaxili vacib orqanoid olduğunu söyləmişdir. Beləliklə "[[Hüceyrə nəzəriyyəsi]]nin" əsası [[1839]]-cu ildə alman alimləri [[Şvann Teodor]], [[Mattias Yakob Şleyden]] və [[Virxov Rudolf]] tərəfindən qoyulmuş olmuşdur.

== Tərkibi ==

Adətən, hüceyrə 2 hissədən – protoplazmadan və onu xaricdən əhatə edən qılafdan ibarətdir. Selik tipli kütlədən ibarət protoplazma hüceyrənin daxilində yerləşib, çox mürəkkəb tərkibə malikdir. Protoplazma hüceyrənin canlı orqanoidlərinin və həmin orqanoidlərin maddələr mübadiləsi zamanı topladığı maddələrin məcmusudur. Protoplazmanın məhsulu olan qılaf onu xaricdən örtür, fiziki və mexaniki təsirlərdən qoruyur, çoxhüceyrəli orqanizmlərdə onu qonşu hüceyrələrdən ayırır və maddələrin hüceyrəyə daxil olmasını və xaric edilməsini tənzimləyir.